Suplementacja przy niedoczynności tarczycy. Czy selen ma wpływ na funkcjonowanie tarczycy?

Niedoczynność tarczycy jest chorobą endokrynologiczną. Wymaga zmiany dotychczasowego trybu życia, diety i wprowadzenia suplementacji, której zadaniem będzie poprawa wyników badań i stanu zdrowia. Selen jest jednym z pierwiastków, który może mieć wpływ na funkcjonowanie tarczycy. Jego nadmiar i niedobór są groźne dla zdrowia. Dowiedz się, jak należy go suplementować.

Regularne przyjmowanie suplementów diety lub produktów bogatych w selen korzystnie wpływa na nasz organizm. Przed włączeniem tego pierwiastka do diety warto wykonać badania, które pozwolą na ustalenie jego poziomu we krwi. Selen można przyjmować zarówno w formie suplementów, jak i z produktami spożywczymi. Znajduje się w orzechach brazylijskich, łososiu, tuńczyku czy czerwonym mięsie.

Co warto wiedzieć o selenie?

Selen to ważny pierwiastek, konieczny również dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy oraz niezbędny do ochrony tego narządu przed wpływem stresu oksydacyjnego. Zbyt niskie stężenie selenu w organizmie upośledza syntezę hormonów tarczycy.

Prawidłowy poziomu selenu w organizmie, uzyskany dzięki prawidłowej diecie lub korygowany odpowiednią suplementacją, zmniejsza ryzyko zachorowań na choroby sercowo-naczyniowe, choroby nowotworowe, a także wpływa na prawidłowy poziomo mechanizmów odporności i zachowanie równowagi emocjonalnej.

Suplementacja selenu zależy od płci oraz wielkości niedoborów tego pierwiastka. Najlepszą formą jest organiczna l-selenometionina, której dawkowanie powinno wynosić:

● przy dużych niedoborach (poniżej 60 µg/l) 200 µg przez 3 miesiące,
● przy poziomie 60–70 µg/l – 100 µg przez 3 miesiące,
● przy poziomie 70–80 µg/l – 50 µg przez 3 miesiące.

Po zakończonej suplementacji należy zachować odpowiednią podaż selenu w pożywieniu. Poziom selenu można oznaczyć, wykonując badania z krwi.

Na co wpływa selen w organizmie człowieka?

Selen poza wpływem na funkcjonowanie tarczycy ma również inne działania. W optymalnym stężeniu:

● wspiera pracę układu odpornościowego,
● wpływa na płodność mężczyzn,
● zwiększa libido u kobiet,
● łagodzi objawy menopauzy,
● wzmacnia włosy i paznokcie,
● zapobiega chorobom układu naczyniowo-sercowego,
● utrzymywany w odpowiednim zakresie stężenia zmniejsza ryzyko chorób nowotworowych.

Selen jest także przeciwutleniaczem, który neutralizuje działanie wolnych rodników odpowiedzialnych za starzenie się skóry. Pierwiastek ten zmniejsza stres oksydacyjny, chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników.

Objawy niedoboru selenu w organizmie

Deficyt omawianego pierwiastka może wywołać szereg objawów, do których można zaliczyć:

● wypadanie włosów,
● zmęczenie,
● niską odporność,
● zaburzenia pamięci i koncentracji,
● zaburzenia płodności i libido,
● depresję,
● zaburzenia pamięci,
● choroby serca,
● choroby tarczycy.

Wśród badań mających potwierdzić podejrzenia określonej choroby c, często przydatne jest oznaczenie poziomu selenu we krwi.

Związek między niedoczynnością tarczycy a selenem

Istnieje związek pomiędzy niedoborem selenu a niedoczynnością tarczycy. Jest to choroba charakteryzująca się stanem zapalnym tarczycy, który negatywnie wpływa na jej funkcjonowanie. Przy niedoczynności tarczyca produkuje zbyt mało niezbędnych hormonów, a w końcu całkowicie przestaje je wytwarzać. Zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy powodują szereg nieoczywistych objawów, które często są mylone z innymi jednostkami chorobowymi. Dopiero wykonanie kompleksowych badań pozwala na postawienie diagnozy.

Niedobór selenu jest mocno związany z niedoczynnością tarczycy. Może prowadzić do wystąpienia choroby Hashimoto. Niedoczynność tarczycy powoduje także trudności z zajściem w ciążę i rozregulowuje cykl menstruacyjny. Konsekwencją tego są zaburzenia miesiączkowania, a nawet brak miesiączek. Utrudnia to dokładne obliczenie dni płodnych, co jest ważne podczas starań o dziecko. Kobiety z niedoczynnością tarczycy mają także obniżone libido.

Przyjmowanie selenu w odpowiedniej dawce pozytywnie wpływa na organizm. Zmniejsza ryzyko pojawienia się poporodowego zapalenia tarczycy, wystąpienia nowotworów, wpływa na płodność u mężczyzn.

Selen na tarczycę

Tarczyca zawiera największą ilość selenu spośród wszystkich narządów. Codzienna suplementacja tego pierwiastka w przypadku stwierdzonego deficytu wpływa na uregulowanie jego poziomu we krwi. Regularne spożywanie suplementów z selenem lub dostarczanie go wraz z pożywieniem przynosi wiele korzyści, w tym poprawę odporności, samopoczucia, wyglądu włosów i paznokci.

Źródła selenu w diecie a tarczyca

Selen jest pierwiastkiem, który może być dostarczany organizmowi w formie suplementów diety, jak również z pożywieniem. Najwięcej go można znaleźć w orzechach, głównie brazylijskich, a także w rybach, takich jak tuńczyk i łosoś. Ponadto do źródeł selenu można zaliczyć: czerwone mięso, jaja, grzyby shitake, podroby, owoce morza, płatki owsiane, a nawet szpinak, brokuły i szparagi. Prawidłowo zbilansowana dieta pozwala na utrzymywanie optymalnego stężenia tego pierwiastka we krwi.

Odpowiedni skład i zróżnicowanie diety wpływa na przyswajalność selenu. Witaminy A, C i E oraz białko pozytywnie wpływają na przyswajalność tego pierwiastka pozytywnie. Metale ciężkie i siarka, które mogą być obecne w pożywieniu, obniżają wchłanianie selenu.

Spożywanie zbyt dużej ilości produktów z selenem prowadzi do jego nadmiaru w organizmie, co może negatywnie odbić się na zdrowiu. Najczęściej zdarza się tak, jeśli pacjent spożywa różne suplementy diety, a w każdym z nich znajduje się selen. Nudności, wymioty, drżenie i ból mięśni, a także zawroty głowy mogą świadczyć o zbyt wysokim stężeniu omawianego pierwiastka we krwi.

Zalecana dawka selenu wynosi u dzieci 20–50 µg na dobę, a u dorosłych – 55 µg na dobę. Ta ilość nieznacznie wzrasta (do 60–70 µg na dobę) w okresie ciąży oraz karmienia piersią.

A: Sylwia Brodniewska
Z: lek. Wiktor Trela

Sprawdź również:

1. Nadmiar i niedobór selenu – objawy, przyczyny, skutki

Bibliografia

1. K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2017, tom 8, nr 4, s. 155–160.
2. M. Jarosz, H. Stolińska, D. Wolańska, Żywienie w niedoczynności tarczycy. Porady lekarzy i dietetyków, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
3. P. Ihnatowicz, E. Ptak, Masz to we krwi. Morfologia, hashimoto, cholesterol, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2017, s. 187–188.
4. https://diag.pl/pacjent/artykuly/nadmiar-i-niedobor-selenu-objawy-przyczyny-i-skutki/, dostęp: marzec 2022 r.
5. B. Klecha, B. Bukowska, Selen w organizmie człowieka – charakterystyka pierwiastka i potencjalne zastosowanie terapeutyczne, „Bromatologia i Chemia Toksykologiczna” XLIX, 2016, 4, str. 818–829.