Trądzik różowaty – przyczyny, objawy, zapobieganie

Trądzik różowaty to powszechna, przewlekła choroba skóry, która dotyka znaczną część populacji dojrzałej – szacuje się, że może ona dotyczyć nawet 10% osób w wieku 30–50 lat. Charakterystyczne zmiany na skórze twarzy, w postaci rumienia, teleangiektazji czy grudek i krost, mogą nie tylko znacznie obniżać komfort życia, ale również negatywnie wpływać na poczucie własnej wartości i samoocenę pacjentów. Przeczytaj więcej na temat trądziku różowatego.

Czym jest trądzik różowaty?

Trądzik różowaty to przewlekła, zapalna choroba skóry, której objawy koncentrują się przede wszystkim na twarzy. Charakteryzuje się ona nawracającymi okresami zaostrzeń i remisji, a jej przebieg może mieć charakter łagodny lub ciężki. Schorzenie najczęściej dotyka osób o jasnej karnacji, w wieku 30–50 lat, przy czym kobiety chorują na nie znacznie częściej niż mężczyźni.

Od czego robi się trądzik różowaty?

Etiologia trądziku różowatego nie jest do końca znana, ale wśród głównych czynników ryzyka wymienia się:

Czynniki genetyczne i naczyniowe

Osoby z predyspozycjami genetycznymi są bardziej podatne na rozwój trądziku różowatego. Ponadto zaburzenia naczynioruchowe, przejawiające się nadmierną reaktywnością naczyń krwionośnych skóry twarzy, odgrywają kluczową rolę w patogenezie tej choroby.

📌 Przeczytaj także: Trądzik u dorosłych – poznaj najczęstsze przyczyny

Infekcje i zakażenia

Zakażenia bakteryjne, np. Helicobacter pylori lub pasożyt skórny Demodex folliculorum (roztocze –  nużeniec ludzki), a także infekcje wirusowe, takie jak opryszczka wargowa, mogą prowokować wystąpienie objawów trądziku różowatego.

Czynniki środowiskowe i styl życia

Wśród czynników środowiskowych i związanych ze stylem życia, które mogą nasilać objawy trądziku różowatego, wymienia się: nadmierne nasłonecznienie, stres, spożywanie ostrych potraw i alkoholu, a także niewłaściwą pielęgnację skóry.

Zaburzenia hormonalne

Zmiany hormonalne, np. związane z cyklem menstruacyjnym lub menopauzą, mogą przyczyniać się do rozwoju trądziku różowatego.

Objawy trądziku różowatego

Charakterystyczne objawy trądziku różowatego koncentrują się na centralnej części twarzy, obejmują najczęściej czoło, nos, policzki i podbródek. Początkowym objawem trądziku różowatego jest nawracające, nagłe zaczerwienienie skóry twarzy, któremu z czasem towarzyszą poszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje), określane potocznie jako „pajączki”.

W miarę postępu choroby na podłożu rumieniowym pojawiają się grudki i krosty, przypominające trądzik młodzieńczy, jednak bez występowania zaskórników. U części pacjentów w zaawansowanym stadium choroby dochodzi do przerostowego pogrubienia skóry, najczęściej w obrębie nosa (rhinophyma), ale także brody, czoła czy powiek.

Trądzik różowaty może obejmować struktury oka. Prowadzi wówczas do stanów zapalnych spojówek, rogówki czy tęczówki, a także powoduje takie dolegliwości, jak łzawienie, światłowstręt czy uczucie obecności ciała obcego w oku.

📌 Zobacz również: Trądzik hormonalny – objawy, leczenie, przyczyny

Rodzaje trądziku różowatego

Specjaliści wyróżniają kilka głównych postaci trądziku różowatego, różniących się objawami i nasileniem zmian:

• Postać teleangiektatyczno-rumieniowa – charakteryzuje się nawracającym rumieniem skóry twarzy oraz występowaniem teleangiektazji, którym może towarzyszyć uczucie pieczenia i obrzęk.
• Postać grudkowo-krostkowa – obejmuje trwały rumień w centralnej części twarzy, z okresowo pojawiającymi się grudkami i krostami.
• Postać przerostowa – przejawia się nieregularnym pogrubieniem i zgrubieniem skóry, najczęściej w obrębie nosa, ale także innych części twarzy.
• Postać oczna – wiąże się z przewlekłymi stanami zapalnymi powiek, spojówek i rogówki, objawiającymi się m.in. pieczeniem, łzawieniem i światłowstrętem.
• Postać ziarniniakowa – rzadka odmiana, charakteryzująca się występowaniem twardych, barwnych grudek i guzków, mogących prowadzić do blizn.

Diagnostyka trądziku różowatego

Rozpoznanie trądziku różowatego opiera się przede wszystkim na ocenie klinicznej – lekarz dermatolog na podstawie charakterystycznych objawów skórnych oraz wywiadu stawia diagnozę. Badania dodatkowe, takie jak biopsja skóry, są zazwyczaj niepotrzebne.

Zapobieganie trądzikowi różowatemu

Kluczową rolę w profilaktyce trądziku różowatego odgrywa odpowiednia pielęgnacja skóry oraz eliminacja czynników ryzyka.

Codzienna pielęgnacja

Zaleca się używanie łagodnych, niedrażniących środków myjących, unikanie mechanicznego podrażnienia skóry, a także stosowanie kremów zawierających substancje obkurczające naczynia krwionośne (np. witaminę C, olejek różany) oraz wzmacniające barierę lipidową skóry (ceramidy, oleje roślinne). Wybieraj produkty hipoalergiczne i bezzapachowe.

Pielęgnacja obejmować powinna:

• Delikatne oczyszczanie: używaj łagodnych, bezzapachowych produktów do mycia twarzy.
• Nawilżanie: stosuj nawilżające kremy odpowiednie do skóry wrażliwej.
• Ochrona przed słońcem: codziennie stosuj krem z wysokim filtrem przeciwsłonecznym (SPF 30 lub wyższym). Unikaj długotrwałego narażenia na słońce i noś kapelusz oraz okulary przeciwsłoneczne.

Unikanie czynników ryzyka

Ważne jest ograniczenie ekspozycji na czynniki, które mogą nasilać objawy trądziku różowatego, takie jak: promieniowanie UV, stres, spożywanie alkoholu, ostrych potraw czy korzystanie z sauny. Staraj się unikać ekstremalnych temperatur, wiatru, słońca i wilgoci. Prowadzenie dziennika objawów i wyzwalaczy może pomóc zidentyfikować konkretne czynniki, które wywołują zaostrzenia.

Zdrowy styl życia

Istotną rolę odgrywa dbałość o ogólny stan zdrowia – właściwa dieta, aktywność fizyczna oraz wyrównywanie zaburzeń hormonalnych może pomóc w zapobieganiu i łagodzeniu objawów choroby.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska