e-Pakiet – monitorowanie leczenia trądziku

U niektórych pacjentów miejscowa, nawet długotrwała terapia trądziku za pomocą stosowanych maści i kremów nie przynosi efektów, stąd wymagana jest terapia doustna. Jedną z substancji chemicznych wykazujących pozytywny efekt w leczeniu różnych, szczególnie ciężkich postaci choroby jest izotretynoina, czyli pochodna witaminy A, zmniejszająca aktywność gruczołów łojowych. Niestety, u pewnego odsetka pacjentów, leczenie izotretynoiną prowadzi do zaburzenia funkcji wątroby, wzrostu stężenia cholesterolu, a co za tym idzie wzrostu ryzyka rozwoju choroby wieńcowej, wzrostu aktywności enzymu mięśniowego - kinazy kreatynowej, co z kolei zwiększa ryzyko rozpadu mięśni, czyli rabdomiolizy. Z wyżej wymienionych powodów leczenie trądziku preparatami Acnenormin, Axotret, Curacne, Izotek wymaga bezwzględnie monitorowania za pomocą okresowo wykonywanych badań laboratoryjnych.

Pakiet uwzględnia zestaw badań wskazanych w wytycznych dotyczących leczenia izotretynoiną, umożliwiających rozpoczęcie terapii jak i jej monitorowanie: Morfologia krwi, próby wątrobowe, lipidogram, glukoza, CK – aktywność kinazy kreatynowej.  

Na podstawie uzyskanych wyników badań, lekarz dermatolog podejmuje zarówno decyzję o rozpoczęciu, kontynuacji leczenia oraz zakończeniu terapii izotretynoiną.

• Morfologia krwi jest badaniem, które pozwala ocenić ogólną kondycję organizmu oraz wnosi wiele istotnych informacji na temat niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz etiologii toczących się infekcji. Pozwala także na wykluczenie choroby nowotworowej układu krwiotwórczego lub zaburzeń odporności. W leczeniu izotretynoiną u niektórych pacjentów obserwuje się niedokrwistość (spadek ilości erytrocytów), neutropenię (spadek ilości neutrofili), mało- lub nadpłytkowość, a nasilenie tych zmian jest podstawą do kontynuacji lub zaprzestania terapii na trądzik.
• Glukoza to badanie, na podstawie którego, wg kryteriów opracowanych przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, możliwe jest rozpoznanie cukrzycy. W przypadku leczenia izotretynoiną, częściej dochodzi do nasilenia zaburzeń metabolizmu glukozy u pacjentów ze wcześniej już zdiagnozowanym stanem przedcukrzycowym (nieprawidłowa glikemia na czczo, nieprawidłowa tolerancja glukozy).
• Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, bilirubina, GGTP) to zestaw kilku badań, na podstawie których oceniana jest funkcja wątroby i dróg żółciowych. W trakcie leczenia izotretynoiną obserwuje się przemijające i odwracalne zwiększenie aktywności enzymów – AST i ALT. Utrzymujące się nieprawidłowości są podstawą do zmiany dawkowania preparatu lub zaprzestania leczenia.
• Lipidogram (CHOL, HDL, nie-HDL, LDL, TG) to zestaw badań służący monitorowaniu gospodarki lipidowej organizmu i oszacowaniu ryzyka zachorowania na choroby sercowo – naczyniowe np. miażdżycę i nadciśnienie tętnicze oraz wystąpienia groźnych incydentów jak udar, zawał, czy nagła śmierć sercowa. Dieta wysokotłuszczowa i wysokowęglowodanowa to najczęstsza przyczyna zwiększenia stężenia cholesterolu we krwi, co z kolei prowadzi do rozwoju miażdżycy. W przebiegu leczenia izotretynoiną obserwowane są zwykle nieprawidłowości w obrębie stężenia trójglicerydów (wzrost TG) i lipoprotein o wysokiej gęstości (spadek HDL). Rozchwianie parametrów lipidogramu niekiedy stanowi podstawę do wdrożenia dodatkowego leczenia normalizującego parametry lipidowe, jak również może stanowić przyczynę zaprzestania leczenia izotretynoiną.
• CK – aktywność kinazy kreatynowej. Oznaczenie aktywności CK wykorzystuje się zwykle w diagnostyce i monitorowaniu chorób mięśni szkieletowych, w mniejszym stopniu w diagnostyce chorób mięśnia sercowego. W terapii izotretynoiną wzrost aktywności CK obserwuje się głównie u osób aktywnych fizycznie. Stopień wzrostu aktywności CK rozpatruje się w kontekście ryzyka wystąpienia rabdomiolizy, czyli rozpadu mięśni szkieletowych – stanu wymagającego leczenia szpitalnego. Niepokojące wzrosty aktywności CK mogą być podstawą zmiany dawkowania leku lub zaprzestania terapii na trądzik.

Ze względu na szereg wzajemnych zależności występujących między analizowanymi parametrami, uzyskane wyniki badań należy skonsultować z lekarzem.

• W okresie 24 godzin przed badaniem krwi i oddaniem moczu, należy wstrzymać się od intensywnej aktywności fizycznej.

e-Pakiet nerkowy