Twindemia - co oznacza?
Twindemia to termin, który ostatnimi czasy stał się dość popularny. Związany jest z dwiema niebezpiecznymi chorobami układu oddechowego – COVID-19 oraz grypą. Ze względu na sezonowość zachorowań jednoczesne nakładanie się dużej liczby nowych przypadków może stanowić znaczący problem dla zdrowia publicznego. Czym jest twindemia, jak odróżnić COVID-19 od grypy, jakie są objawy grypy i COVID-19 oraz w jaki sposób skutecznie zapobiegać zachorowaniu?
Twindemia – co to jest?
Twindemia to względnie nowe określenie, często używane w kontekście dwóch chorób zakaźnych układu oddechowego. Twindemia oznacza potencjalnie nakładające się na siebie duże liczby zachorowań na dwie choroby wirusowe – grypę oraz COVID-19.
Znacząca większość tego typu schorzeń cechuje pewna sezonowość. Co roku obserwowany jest wzrost liczby przypadków zachorowań głównie w okresie jesienno-zimowym. Prawdopodobne przyczyny tego zjawiska obejmują m.in. zmianę pogody, pogorszoną odporność w tym okresie oraz dłuższy czas spędzany w zamkniętych pomieszczeniach z innymi osobami, gdzie narażenie na kontakt z wirusami jest większe, niż na otwartych przestrzeniach.
Zarówno COVID-19, jak i grypa mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia określonych grup chorych. Szczególnie narażone na powikłania są osoby starsze, z licznymi chorobami współwystępującymi. Z tego względu „twindemia” byłaby w stanie potencjalnie znacząco przeciążyć system ochrony zdrowia oraz doprowadzić do występowania nadmiernych liczby komplikacji zdrowotnych.
Grypa, a COVID-19
Grypa oraz COVID-19 to choroby zakaźne układu oddechowego, które wywoływane są przez wirusy. Ze względu na podobne objawy, rozróżnienie ich od siebie jedynie na podstawie obrazu klinicznego jest dość trudne. Postawienie trafnej diagnozy jest istotne ze względu na odmienne metody postępowania leczniczego.
Do zakażenia w obydwu chorobach najczęściej dochodzi poprzez kontakt z osobą będącą nosicielem wirusa grypy lub COVID-19. Patogeny te przenoszą się drogą kropelkową. Oznacza to, że do zakażenia dochodzi poprzez kontakt ze śliną oraz wydzieliną jamy nosowej, która uwalnia się podczas kichania, kasłania oraz mówienia. Z tego względu nadal zaleca się stosowanie maseczek ochronnych, szczególnie w przypadku odczuwania dolegliwości wskazujących na trwającą infekcję. Ten podstawowy środek ochronny w sposób istotny ogranicza uwalnianie do otoczenia materiału zakaźnego, przez co ryzyko przeniesienia infekcji na inne osoby jest minimalizowane.
Jak odróżnić grypę od COVID-19?
Zarówno grypa, jak i COVID-19 atakują układ oddechowy. Z tego powodu cechuje je dość podobny zestaw objawów, który jednak może w sposób znaczący różnić się pomiędzy poszczególnymi pacjentami. Dokładny przebieg choroby zależny jest od wielu czynników, takich jak m.in. szczep wirusowy odpowiedzialny za rozwój schorzenia, ogólny stan zdrowia chorego lub też przebyte w przeszłości infekcje.
W przypadku grypy objawy najczęściej pojawiają się nagle oraz występują z dość dużym nasileniem. Do typowych dolegliwości związanych z grypą zaliczają się m.in.:
- Wysoka gorączka,
- Dreszcze,
- Ból głowy,
- Ból gardła,
- Kaszel,
- Katar,
- Uogólnione pogorszenie samopoczucia,
- Nasilone zmęczenie,
- Bóle mięśni i stawów.
U dzieci zakażonych wirusem grypy dodatkowo mogą pojawiać się objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności, bóle brzucha, biegunki oraz wymioty. W większości przypadków największe nasilenie objawów grypy trwa do ok. 5 dni.
W przypadku COVID-19, ze względu na częste mutacje wirusa, przebieg choroby może być dość niecharakterystyczny. Często obserwuje się chorobę w postaci skąpo objawowej, z niewielkim nasileniem dolegliwości chorobowych, które mogą przypominać przeziębienie. W przypadku objawowej infekcji COVID-19 może dojść do wystąpienia następujących objawów:
- Ból gardła,
- Bóle głowy,
- Kaszel,
- Uczucie rozbicia,
- Niedrożność przewodów nosowych,
- Gorączka,
- Bóle mięśni (szczególnie w okolicy pleców),
- Brak apetytu,
- Pogorszenie węchu i smaku.
W przebiegu grypy oraz COVID-19 może dochodzić do bakteryjnego nadkażenia układu oddechowego, co może prowadzić do rozwoju zapalenia płuc. Schorzenie to stanowi znaczące niebezpieczeństwo dla zdrowia i wielu przypadkach może wymagać leczenia szpitalnego. W przypadku długiego utrzymywania się objawów bez poprawy, występowania nasilonej gorączki, bólu w klatce piersiowej oraz uczucia duszności należy jak najszybciej uzyskać pomoc lekarską. Po przeprowadzeniu stosownych badań lekarz będzie w stanie określić, czy pacjent wymaga włączenia m.in. antybiotykoterapii oraz dodatkowej diagnostyki.
COVID-19 i grypa – badania diagnostyczne
W celu odróżnienia COVID-19 i grypy konieczne jest przeprowadzenie stosowanych badań diagnostycznych, które pozwolą na zidentyfikowanie patogenu odpowiedzialnego za rozwój infekcji. Obecnie na rynku dostępne są szybkie testy antygenowe, które pozwalają na jednoczasowe badanie w kierunku zakażeń różnymi patogenami – w tym wirusem grypy oraz koronawirusem SARS-CoV-2.
Poza testami antygenowymi istnieje możliwość przeprowadzenia precyzyjnych genetycznych badań molekularnych wykorzystujących metodę PCR, identyfikujących wirusa na podstawie jego materiału genetycznego. Zarówno badanie PCR, jak i badania antygenowe najczęściej przeprowadzane są w materiale uzyskanym na drodze wymazu z nosa, gardła lub/oraz nosogardła.
Zapobieganie COVID-19 i grypie – profilaktyka
Najskuteczniejszą metodą zapobiegania COVID-19 oraz grypie jest stosowanie sezonowych szczepień ochronnych. Ze względu na ciągłe mutacje wirusów konieczne jest regularne przeprowadzanie szczepień z wykorzystaniem preparatów obejmujących najnowsze warianty wirusa – dotyczy to zarówno szczepień ochronnych przed grypą, jak i COVID-19.
Poza szczepieniami istotne jest także przestrzeganie podstawowych zasad zapobiegania chorobom wirusowym. Jest to m.in. regularne, dokładne mycie dłoni, zachowywanie właściwego odstępu od innych w przestrzeni publicznej, unikanie skupisk ludzi (szczególnie w sezonie infekcyjnym) oraz prowadzenie zdrowego trybu życia, który zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. W przypadku odczuwania dolegliwości wskazujących za infekcję układu oddechowego warto skonsultować się z lekarzem, a gdy to możliwe – pozostać w domu, aby nie narażać innych na zakażenie.
Bibliografia:
- https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1460639%2Cczym-jest-twindemia-wirusolodzy-o-wzmocnionym-koronawirusie.html
- https://www.bmj.com/content/379/bmj.o3051/rr
- https://www.discovermagazine.com/health/what-is-a-twindemic-and-why-should-we-worry-about-it-going-into-flu-season
- https://www.news-medical.net/health/What-is-the-Twindemic.aspx