Uderzenia gorąca a menopauza

Nieprzyjemne uderzenia gorąca to problem głównie kobiet przechodzących menopauzę. Choć nie tylko. Dolegliwość ta dotyka również młodsze osoby i bywa objawem poważniejszych schorzeń. Jednorazowy epizod nie powinien budzić niepokoju, ale powtarzające się regularnie uderzenia gorąca wymagają kontaktu z lekarzem i wykonania odpowiednich badań.

Uderzenia gorąca opisywane są jako fale ciepła, które gwałtownie obejmują całe ciało. Często towarzyszą im zawroty głowy, kołatanie serca, zaczerwienienie twarzy i szyi oraz nadmierna ilość wytwarzanego potu. Zwykle trwają kilka sekund, choć bywa, że nie ustępują nawet  przez parę minut.

Uderzenia gorąca a menopauza

Według terminologii medycznej, klimakterium to okres poprzedzający ostatnią miesiączkę w życiu kobiety, zwaną menopauzą. W języku powszechnym pojęć tych używa się jednak zamiennie: menopauza funkcjonuje jako synonim klimakterium lub okresu przekwitania. Nie ma znaczenia, jakiego określenia użyjemy – zwykle oznacza ono szczególny czas w życiu kobiety, kiedy kończy się jej zdolność do prokreacji. U pań, przeważnie pomiędzy 45. a 55. rokiem życia, dochodzi do obniżenia poziomu estrogenu oraz stopniowego wygaśnięcia pracy jajników. Właśnie wtedy przychodzi im zmagać się z nieprzyjemnymi dolegliwościami, charakterystycznymi dla okresu przekwitania. Uderzenia gorąca należą do tych najbardziej typowych objawów menopauzy. Oprócz nich, kobiety skarżą się na częste zmiany nastroju, bezsenność, wzrost masy ciała, bóle głowy oraz nocne poty. W przypadku pojawienia się symptomów menopauzy, zdecydowanie warto wykonać rzetelne badania laboratoryjne i wybrać profesjonalny pakiet dla kobiet dojrzałych. Wyniki zawsze należy skonsultować ze specjalistą, który stwierdzi, czy wyżej wymienione dolegliwości wiążą się z menopauzą, czy są objawem choroby.

Jakie mogą być inne przyczyny uderzeń gorąca?

Choć nagłe uczucie gorąca kojarzone jest głównie z menopauzą, to tak naprawdę może świadczyć również o chorobach toczących się w organizmie. Objaw ten sygnalizuje problemy z tarczycą, często zwiastuje nadczynność. Symptomami tego schorzenia, podobnie jak w przypadku menopauzy, jest rumienienie się, nadmierna potliwość, kołatanie serca, problemy z koncentracją. Dlatego tak ważne jest wykonanie odpowiedniej diagnostyki – w tym przypadku te same objawy mogą bowiem świadczyć o dwóch różnych procesach.

Kolejną przyczyną nagłych uderzeń gorąca są problemy z sercem. Gwałtowne uczucie ciepła pojawia się u osób chorujących na nadciśnienie tętnicze, pacjentów o podwyższonym poziomie cholesterolu, głównie cierpiących na nadwagę. Bywa, że zwiastuje także niebezpieczne schorzenia nowotworowe czy zaburzenia neurologiczne. Jeśli nagle zaczęły nam dokuczać uderzenia gorąca, warto przyjrzeć się także temu, co kładziemy na talerz. Objaw ten może występować bowiem po zjedzeniu gorących, zbyt ostro doprawionych dań, po wypiciu kawy czy alkoholu. Dobrze wiedzieć, że niektóre leki również wywołują nieprzyjemne uderzenia gorąca. Jest to także reakcja organizmu na stres czy lęk. Na gwałtowne fale ciepła skarżą się też kobiety w ciąży oraz osoby zmagające się z silnymi migrenami.

Uderzenia gorąca w nocy

Uderzenia gorąca w nocy są również charakterystyczne dla kobiet w okresie klimakterium lub osób, borykających się z problemami tarczycy. Mogą pojawić się także w sytuacji, gdy śpimy w mocno nagrzanym pomieszczeniu albo zbyt grubej, nieprzepuszczającej powietrza odzieży. Bywa, że nocnym uderzeniom gorąca towarzyszy nadmierna potliwość, która z kolei może być objawem chorób nowotworowych (np. rakowiaka, białaczki, chłoniaka), reumatoidalnego zapalenia stawów, gruźlicy czy zakażenia wirusem HIV.

Menopauza — jak leczyć uderzenia gorąca?

Uderzenia gorąca, bez względu na to, czy pojawiają się w ciągu dnia, czy w godzinach wieczornych, są bardzo nieprzyjemne, dokuczliwe i często krępujące. Potrafią skutecznie zepsuć humor, gdy zaatakują podczas ważnego spotkania towarzyskiego, egzaminu lub w trakcie rozmowy o pracę. Uderzenia gorąca w nocy nie pozwalają na zdrowy, mocny sen. Efektem tego jest przewlekłe, złe samopoczucie, obniżona koncentracja i drażliwość. Warto więc udać się do lekarza i zdiagnozować przyczynę dolegliwości. Prawidłowe leczenie choroby, która wywołuje uderzenia gorąca, z dużym prawdopodobieństwem zmniejszy albo całkowicie wyeliminuje przykrą dolegliwość. Jeśli jest ona wywołana stanem przejściowym, takim jak np. ciąża, prawdopodobnie ustąpi samoistnie.

Uderzenia gorąca w trakcie menopauzy również możemy zaliczyć do objawów, które z biegiem czasu mijają. Jednak z uwagi na fakt, że mogą mocno dokuczać nawet przez kilka lat, warto sobie pomóc. Jednym ze sposobów radzenia sobie z nieprzyjemnymi symptomami menopauzy jest hormonalna terapia zastępcza (HTZ), prowadzona pod okiem lekarza. Polega ona na przyjmowaniu estrogenów lub estrogenów w połączeniu z progesteronem. Wiele kobiet ma jednak obawy dotyczące tej metody walki z objawami menopauzy. Dlatego w pierwszej kolejności wolą one wypróbować naturalne sposoby, które często okazują się być skuteczne i wystarczające.

Co jeszcze może pomóc?

Jeśli męczą nas uderzenia gorąca, zaleca się regularne picie chłodnych herbat ziołowych, przygotowanych na bazie szałwii, mięty pieprzowej, kozłka lekarskiego, czerwonej koniczyny lub liści malin. Rekomendowane jest także spożywanie czystego octu jabłkowego. Można go dodawać do potraw lub w niewielkiej ilości rozpuścić w szklance ciepłej wody – taką mieszankę trzeba wypijać wieczorem, przed udaniem się na nocny spoczynek. Aby złagodzić uderzenia gorąca, warto ograniczyć spożycie kawy i alkoholu oraz całkowicie zrezygnować z palenia papierosów.

Przygotowując domowe posiłki, unikajmy gorących potraw oraz ostrych lub rozgrzewających przypraw (np. pieprz, chili, imbir, gałka muszkatołowa, kurkuma) – te ostatnie warto zastąpić świeżymi ziołami. Jadłospis można wzbogać o takie składniki jak olej lniany, olej z wiesiołka czy nasiona słonecznika. Kobietom w okresie klimakterium zaleca się spożywanie soi. Zawiera ona fitoestrogeny roślinne, które mają strukturę podobną do estrogenów, produkowanych przez ludzki organizm. Dzięki temu mogą w pewnym stopniu złagodzić uderzenia gorąca, jak i inne nieprzyjemne objawy, związane z menopauzą.

Najlepiej jednak udać się o pomoc do dietetyka, który nie tylko pomoże skomponować posiłki pomagające w walce z gwałtownymi falami ciepła, ale również gwarantujące prawidłową masę ciała. Trzeba bowiem pamiętać, że otyłość jest czynnikiem zwiększającym ryzyko wystąpienia uderzeń gorąca.

Ważna jest także aktywność fizyczna oraz ćwiczenia głębokiego oddechu, które powinno się wykonywać podczas uderzenia fali ciepła. Gdy czujemy napływ gorąca, należy starać się oddychać głęboko i bardzo powoli, używając do tego mięśni brzucha. Ponieważ stres wzmaga nieprzyjemne uczucie ciepła, warto stosować techniki relaksacyjne. Regularne medytowanie pomoże się wyciszyć oraz poprawi samopoczucie.

Nie bez znaczenia jest również odzież, którą nosimy lub w której śpimy. Powinna być ona lekka, luźna i przewiewna – najlepsza będzie bawełniana lub wykonana z jedwabiu.

Bibliografia

1. Björn Monika, Jak się nie dać menopauzie, Czarna Owca 2022, ISBN: 9788381431897.