FT3

Krótko o badaniu

Kliniczna ocena stanu czynnościowego tarczycy - diagnostyka i monitorowanie leczenia chorób tarczycy.

Więcej informacji

Oznaczenie stężenia wolnej frakcji trijodotyroniny (FT3). Badanie służy do diagnostyki i monitorowania leczenia chorób tarczycy. Wzrost stężenia FT3 towarzyszy nadczynności, a spadek – niedoczynności tarczycy. W diagnostyce ambulatoryjnej stężenie FT3 oznaczane jest zwykle  w drugiej kolejności, w przypadku sprzecznych wyników oznaczeń  TSH i wolnej tyroksyny (FT4). Wielkość stężenia FT3 przy prawidłowym stężeniu FT4 i obniżonym stężeniu TSH pozwala na różnicowanie pomiędzy subkliniczną  niedoczynnością tarczycy (FT3 w normie), zatruciem T3 – tyreotoksykozą (podniesiona FT3) i zespołem niskiej T3 (obniżona FT3).
W stanie prawidłowym tarczycy FT3 stanowi około 0,25% puli T3 w surowicy. T3 podobnie, jak T4, krąży w połączeniu z białkami nośnikowymi: TBG (globulina wiążąca tyroksynę), prealbuminą i albuminą. T3 stanowi około 5% wszystkich hormonów tarczycy, ale  wykazuje większą aktywność metaboliczną niż T4, szybszy metabolizm i szerszy zakres działania.T3 produkowana jest głównie w procesie pozatarczycowej konwersji T4  (enzymatyczne odjodowanie)  w tkankach obwodowych. T4 może również ulegać konwersji do nieaktywnej formy rT3, a proces ten nasila się w przebiegu ostrych i przewlekłych chorób niezwiązanych z tarczycą lub podczas leczenia np. amiodaronem. Stężenie FT3 lepiej odzwierciedla aktualny stan czynności tarczycy niż stężenie T3, zależne od stężenia i właściwości białek nośnikowych. Dotyczy to chorób i stanów wpływających na białka nośnikowe, głównie  TBG i albuminę:  ciąży, doustnej antykoncepcji, hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), estrogenowej terapii zastępczej (EST), chorób wątroby i nerek, leków wiążących się konkurencyjnie z białkami, jak: salicylany, heparyna (pośrednio), fenytoina, niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), furosemid, karbamazepina. Stężenie FT3 w tych przypadkach pozostaje bez zmian.

Rola hormonów tarczycy
Wydzielanie i synteza hormonów tarczycy pozostaje pod kontrolą TSH. Hormony tarczycy pobudzają w tkankach procesy fosforylacji oksydacyjnej, wpływają na transport błonowy, modulują syntezę białek, wpływają na działanie innych hormonów. Biorą udział w kontroli funkcjonowania wielu narządów i układów: krążenia, nerwowego (kluczowe w okresie płodowym), pokarmowego, rozrodczego, nerek. Regulują metabolizm lipidów i węglowodanów. 

Przygotowanie do badania

  Nie wykonywać oznaczenia FT4 u pacjentów w trakcie leczenia heparyną  i w okresie kilku dni od przerwania leczenia. U chorych z ostrymi chorobami nie-tarczycowymi oznaczenie wykonywać łącznie z oznaczeniem TSH. Ostrożnie interpretować wyniki u osób leczonych lekami wpływającymi na białka transportujące T3.

Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania

Możliwe przyczyny odchyleń od normy