Kategoria badań:
Ogólnopolski czas oczekiwania na wynik to
1-2 dni
Wybierz punkt pobrań, by zobaczyć czas oczekiwania w Twoim punkcie.
Opis badania
Diagnostyka chorób autoimmunologicznych tarczycy. Diagnostyka ryzyka chorób tarczycy i innych patologii. Diagnostyka aktualnego stanu metabolicznego tarczycy.
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.
anty-TPO - więcej informacji
Badanie „anty-TPO” polega na oznaczeniu poziomu autoprzeciwciał skierowanych przeciwko antygenom tarczycy. Przeciwciała przeciwko peroksydazie (anty-TPO) są przeciwciałami własnymi organizmu swoistymi w stosunku do peroksydazy tarczycy (TPO), jednego z trzech antygenów tarczycy, które odgrywają rolę w chorobach autoimmunologicznych tarczycy. TPO stanowi główny antygen mikrosomów komórek tarczycy i najczulszy parametr w wykrywaniu autoimmunologicznych chorób tarczycy. Biochemicznie TPO katalizuje jodynację tyrozyny w tyreoglobulinie w biosyntezie T3 i T4. Przeciwciała anty-TPO uczestniczą w mechanizmie uszkadzaniu tkanki gruczołowej tarczycy, prowadzącym do niedoczynności w następstwie zapalenia typu Hashimoto i w zanikowym zapaleniu tarczycy. Wzrost miana anty-TPO poprzedza pojawianie się pozostałych objawów niedoczynności tarczycy: wzrostu TSH w subklinicznej postaci niedoczynności i spadku FT4 w niedoczynności jawnej. Obecność anty-TPO stwierdza się u ponad 95% chorych na chorobę Hashimoto i u około 85% chorych na chorobę Gravesa-Basedowa. Poza znaczeniem w diagnostyce autoimmunologicznych tarczycy chorób tarczycy oraz określaniu ryzyka ich wystąpienia, obecność anty-TPO stanowi czynnik: ryzyka rozwoju niedoczynności tarczycy w przebiegu leczenia interferonem alfa i interleukiną 2 (zapalenie wątroby typu C), solami litu (choroby psychiatryczne ); ryzyka zaburzeń czynności tarczycy w przebiegu leczenia amiodaronem (leczenie arytmii serca); ryzyka niedoczynności tarczycy nasilonego u osób z zespołem Downa; ryzyka zaburzeń tarczycy w przebiegu ciąży, w wyniku kontrolowanej hiperstymulacji jajników i poporodowego zapalenia tarczycy; ryzyka poronienia i niepowodzenia zapłodnienia in vitro. Wyniki pomiaru stężenia anty-TPO zawsze należy interpretować w kontekście stanu klinicznego i wyników innych badań.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przeciwciała heterofilne, przeciwciała HAMA.
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Przyczyny podwyższonego stężenia: choroba Hashimoto, choroba Gravesa i Basedowa, idiopatyczny obrzęk śluzowaty, inne choroby autoimmunologiczne tarczycy, podeszły wiek, cukrzyca typu I, leki (amiodaron, lit, interferon alfa, IL-2).
Czym jest badanie anty-TPO?
Badanie anty-TPO wykonywane jest w próbce krwi żylnej pacjenta. Test ten polega na pomiarze w surowicy krwi stężeń specyficznych przeciwciał– autoimmunoglobulin skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej. Peroksydaza tarczycowa to enzym, który uczestniczy w produkcji głównych hormonów tarczycy, czyli trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4).
W warunkach fizjologicznych przeciwciała anty-TPO nie powinny być obecne w podwyższonych stężeniach we krwi. Są to patologiczne immunoglobuliny, produkowane przez układ odpornościowy w przebiegu określonych chorób autoimmunologicznych tarczycy, takich jak choroba Hashimoto (przeciwciała anty-TPO występują u ponad 90% pacjentów) oraz choroba Gravesa-Basedowa (do 75% pacjentów). Występowanie przeciwciał anty-TPO prowadzi do uszkodzeń tkanek tarczycy oraz rozwoju zaburzeń w funkcjonowaniu tego narządu, co przekłada się na nieprawidłowe stężenia hormonów tarczycowych we krwi oraz rozwoju szeregu objawów.
Badanie anty-TPO najczęściej przeprowadza się w połączeniu oznaczeniem innych parametrów tarczycowych, takich jak np. pomiar stężeń TSH (tyreotropiny produkowanej przez przysadkę mózgową), wolnych hormonów tarczycowych (fT3 oraz fT4), a także określonych przeciwciał przeciwtarczycowych, jak anty-TSHR (przeciwciał skierowanych przeciwko receptorom dla TSH) lub anty-TG (skierowanych przeciwko tyreoglobulinie). Dokładny zakres diagnostyki w przebiegu chorób tarczycy zależny jest od objawów pacjenta oraz podejrzewanego rozpoznania.
Kiedy należy wykonać badanie anty-TPO?
Badanie anty-TPO wykonuje się u osób, u których podejrzewana jest choroba tarczycy rozwijająca się na tle autoimmunologicznym (autoimmunizacyjnym). Te jednostki chorobowe mogą prowadzić do rozwoju zarówno nadczynności tarczycy, jak i niedoczynności tego narządu. Oznaczenie stężeń przeciwciał anty-TPO (w połączeniu z innymi badaniami laboratoryjnymi) najczęściej wykorzystywane jest do rozpoznawania choroby Hashimoto. Schorzenie to prowadzi do uszkodzeń tkanek tarczycy oraz zbyt niskiej produkcji i uwalniania hormonów tego narządu do krwi, czyli niedoczynności tarczycy.
Choroba Hashimoto najczęściej dotyczy kobiet po 45 roku życia, choć może pojawić się także u osób młodszych. Objawy tego schorzenia mogą narastać powoli, przez wiele lat – z tego powodu istotna jest znajomość najczęstszych objawów oraz szybkie wdrożenie właściwej diagnostyki.
Badanie stężeń przeciwciał anty-TPO we krwi może być także wykorzystane podczas diagnozowania choroby Gravesa-Basedowa, która prowadzi do wystąpienia nadczynności tarczycy. Objawy chorobowe wynikają wówczas z obecności zbyt wysokich stężeń hormonów tarczycowych we krwi i stanowią poniekąd przeciwieństwo dolegliwości związanych z niedoczynnością tego narządu.
Kto powinien wykonać badanie anty-TPO?
Przeprowadzenie badania anty-TPO zalecane jest przede wszystkim osobom, które doświadczają objawów wskazujących na występowanie niedoczynności tarczycy o podłożu autoimmunologicznym w przebiegu choroby Hashimoto.
Hormony tarczycy odpowiadają za pobudzanie przemian metabolicznych praktycznie we wszystkich tkankach ludzkiego organizmu. Z tego powodu objawy chorób tarczycy dotyczą wielu układów oraz narządów. Zbyt niskie stężenia T3 oraz T4 we krwi skutkują nadmiernym spowolnieniem metabolizmu oraz występowaniem charakterystycznych dolegliwości, takich jak m.in.:
- Przewlekłe uczucie zmęczenia,
- Osłabienie siły mięśniowej,
- Nadmierna senność w ciągu dnia,
- Wzrost masy ciała, niezwiązany ze zmianą nawyków żywieniowych,
- Przewlekłe, nieadekwatne poczucie zimna,
- Bóle mięśniowo-stawowe,
- Przewlekłe zaparcia,
- Nadmierna suchość skóry,
- Występowanie obrzęków,
- Pogorszenie się kondycji włosów,
- Nadmierne wypadanie włosów,
- Zwiększona łamliwość paznokci,
- Bradykardia (spowolnienie tętna),
- Zaburzenia nastroju o charakterze depresyjnym,
- Problemy z koncentracją,
- Problemy z pamięcią,
- Obniżone libido,
- U kobiet – zaburzenia miesiączkowania oraz problemy z płodnością.
Lekarz prowadzący może także zadecydować o przeprowadzeniu badania stężeń anty-TPO we krwi podczas diagnozowania przyczyn nadczynności tarczycy, takich jak choroba Gravesa-Basedowa. Podwyższony poziom omawianych przeciwciał występuje we krwi ok. 60-70% osób cierpiących na to schorzenie. Dochodzi wówczas do rozwoju nadczynności tarczycy, na którą mogą wskazywać m.in. następujące dolegliwości:
- Problemy z zasypianiem, bezsenność,
- Zwiększona pobudliwość nerwowa,
- Nadmierna potliwość skóry,
- Niezamierzona utrata masy ciała,
- Przewlekłe biegunki,
- Wytrzeszcz gałek ocznych,
- Drżenia mięśniowe,
- Nadciśnienie tętnicze,
- Tachykardia (zwiększone tętno),
- Nadmierne zmęczenie,
- Osłabienie siły mięśni,
- Przewlekłe uczucie gorąca,
- Pogorszenie kondycji włosów,
- Nadmierna łamliwość paznokci,
- Zaburzenia emocjonalne o charakterze lękowym,
- Zaburzenia płodności,
- U kobiet – zaburzenia cyklu miesiączkowego.
Obraz kliniczny chorób tarczycy może różnić się pomiędzy poszczególnymi pacjentami. Z tego powodu w przypadku zauważenia u siebie tylko niektórych z wymienionych powyżej objawów warto zgłosić się do lekarza, który zaplanuje odpowiednią diagnostykę ukierunkowaną na rozpoznanie przyczyn problemów z tarczycą.
O czym świadczy wysokie anty-TPO?
W celu oceny wyników badania stężeń anty-TPO we krwi każdorazowo niezbędne jest zestawienie ich z wartościami referencyjnymi, które umieszczane są na dokumentacji wydawanej osobie badanej. W przypadku gdy otrzymane rezultaty znajdują się powyżej górnej granicy dla stężeń anty-TPO zaleca się konsultację z lekarzem.
Wyniki badań diagnostycznych, w tym także parametrów związanych z tarczycą, nigdy nie powinny być interpretowane osobno. Niezbędne jest zestawienie ich ze sobą, a także ze stanem klinicznym pacjenta, prezentowanymi przez niego objawami oraz dodatkowymi uwarunkowaniami zdrowotnymi.
Wysokie wartości przeciwciał anty-TPO we krwi najczęściej świadczą o występowaniu autoimmunologicznego zapalenia tarczycy, czyli choroby Hashimoto. Parametr ten może także ulegać podwyższeniu w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa. Podwyższone anty-TPO może także świadczyć m.in. o zwiększonym ryzyku rozwoju niedoczynności tarczycy podczas leczenia z wykorzystaniem określonych grup leków oraz w przebiegu ciąży.
Niskie anty-TPO
Niskie poziomy anty-TPO lub też niewykrywalność tego przeciwciała we krwi stanowi fizjologiczną normę – oznacza to, że u danej osoby najprawdopodobniej nie toczy się proces autoimmunologiczny skierowany przeciwko tkankom tarczycowym. Brak przeciwciał anty-TPO nie wyklucza jednak występowania wielu innych rodzajów chorób tarczycy, dlatego niezbędne jest przeprowadzanie kompleksowych testów diagnostycznych, z uwzględnieniem wielu innych parametrów laboratoryjnych związanych ze zdrowiem tego narządu.
Wysokie anty-TPO – leczenie
Leczenie chorób związanych ze zbyt wysokim poziomem anty-TPO we krwi każdorazowo dobierane jest indywidualnie dla danego pacjenta. Choroby tarczycy mogą być leczone zarówno farmakologicznie (z wykorzystaniem odpowiednich leków), jak i chirurgicznie oraz poprzez terapię opartą na radioaktywnych izotopach jodu. W każdym przypadku należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń lekarskich dotyczących stosowanego leczenia, jako że przyjmowanie nieprawidłowych dawek leków związanych z chorobami endokrynologicznymi może prowadzić do rozwoju ciężkich, zagrażających zdrowiu powikłań.