Krztusiec, anty-toksyna (PT) (Bordetella pertussis) IgA

Ilościowy pomiar we krwi przeciwciał IgA przeciwko toksynie Bordetella pertussis, PT, przydatny  w diagnostyce zakażeń pałeczkami krztuśca, krztuśca objawowego oraz w diagnostyce niejednoznacznych przypadków zakażeń z mianem przeciwciał anty-PT IgG pomiędzy 40-100 IU/ml. Z powodu powszechności  występowania przeciwciał swoistych dla B. pertussis  wytworzonych w wyniku szczepienia lub przebytego zakażenia, diagnostyka serologiczna krztuśca jest dość trudna. Test wykorzystuje toksynę krztuścową, PT, spełniając najnowsze wytyczne dotyczące serodiagnostyki zakażeń B. pertussis. Poziom anty-PT IgA podany jest w jednostkach międzynarodowych (IU), standaryzowanych wobec referencyjnego standardu WHO. B. pertussis jest gram-ujemną, tlenową bakterią, czynnikiem etiologicznym ostrego zakażenia dróg oddechowych, określanego jako krztusiec, charakteryzującego się głównie nawracającymi napadami kaszlu. Szczepienie przeciw krztuścowi ujęte jest w kalendarzu szczepień obowiązkowych. Mimo tego, krztusiec nadal pozostaje istotnym schorzeniem wśród dzieci poniżej 2 roku życia, a śmiertelność wśród zakażonych dzieci poniżej roku sięga 60%. U dorosłych choroba najczęściej ma przebieg atypowy, a jedynym objawem może być przedłużający się kaszel. Krztusiec jest wysoce zakaźny.  Bakteria namnaża się na nabłonku dróg oddechowych od nosogardła do oskrzelików. Najistotniejszym obok adhezyny – hemaglutyniny włókienkowej (FHA) – czynnikiem wirulencji B. pertussis jest gatunkowo-specyficzna toksyna krztuścowa (PT) o charakterze egzotoksyny. FHA posiada specyficzność w stosunku do rodzaju Bordetella spp., stąd nie pozwala na odróżnienie zakażenia Bordetella pertussis od B. parapertussis.  Do powikłań zakażeń B. pertussis należy bakteryjne zapalenie płuc, krwotoki wewnątrzczaszkowe jako skutek kaszlu, niedotlenienie. Przebycie choroby nie daje odporności na całe życie, a szczepienia ochronne zapewniają skuteczną ochronę maksymalnie przez 5 lat. Odpowiedź immunologiczna na antygeny B. pertussis obejmuje przeciwciała w klasie IgA, IgM i IgG. Podwyższone miano anty-PT IgG  (≥100 IU/ml) wskazuje na świeżą infekcję B. pertussis.  W przypadku szczepienia wytwarzane są głównie IgM i IgG.  W diagnostyce serologicznej krztuśca najbardziej istotnymi testami są pomiary specyficznych IgA i IgG. Problemem serodiagnostyki u szczepionych jest konieczność odróżnienia istniejących przeciwciał poszczepiennych od przeciwciał powstających w trakcie przebiegającego zakażenia. I tak wzrost poziomu IgG następuje u większego odsetka zakażonych (ponad 90%) niż wzrost IgA, jednak IgA są lepszym markerem aktualnego zakażenia u osób szczepionych (powyżej 2. roku), gdyż, jak się uważa, powstają głównie (choć nie jedynie) w  wyniku naturalnego zakażenia. Badania serologiczne stają się diagnostycznie istotne  w późnej fazie krztuśca (tj. po 2. tyg. choroby, czyli w tzw. fazie napadowej), gdy bakterie stają się niewykrywalne metodami PCR lub hodowli mikrobiologicznej) i tracą istotność w okresie  8–12 tygodni, licząc pojawienia się kaszlu, gdy poziom przeciwciał zaczyna być niewykrywalny rutynowymi metodami.  Optymalnie, badania serologiczne powinny obejmować dwa pobrania krwi:  w ostrej fazie choroby oraz w fazie zdrowienia i opierać się na analizie serokonwersji. Serokonwersja (wzrost stężenia przeciwciał)  od wartości nieoznaczalnych  jest dowodem zachorowania na krztusiec. Wartością decyzyjną jest czterokrotny wzrost miana (stężenia) przeciwciał.  Rekomendacje European Centre for Disease Prevention and Control zalecają oznaczenie swoistych przeciwciał przeciwko PT w klasie IgG i wskazują na stosowanie wartości odcięcia 50–120 j./ml. W przypadku, gdy dostępna jest jedna próbka krwi badanego, zaleca się oznaczenie swoistych przeciwciał przeciwko PT w klasie IgA. Badanie IgA jest również istotne oraz w diagnostyce niejednoznacznych przypadków zakażeń,  z mianem przeciwciał anty-PT IgG pomiędzy 40-100 IU/ml. 

Obecność: przebiegające lub niedawne zakażenie B.pertussis, szczepionka.

Przeciwciała heterofilne.