Miedź, ilościowo

Ilościowe oznaczenie miedzi we krwi. W organizmie miedź jest  pierwiastkiem  śladowym. W surowicy 90% miedzi  związana jest z białkiem nośnikowym, ceruloplazminą, wytwarzaną przez hepatocyty. Poza wątrobą miedź gromadzona jest w mięśniach i kościach. Metaloproteiny, będące połączeniem miedzi i białek są istotne w procesach oksydoredukcyjnych (oksydaza cytochromowa, dysmutaza nadtlenkowa, ferroksydaza). Miedź chroni przed uszkodzeniem błony komórkowe i jest wymiataczem wolnych rodników. Uczestniczy w syntezie hemoglobiny i szeregu innych białek strukturalnych (np. kolagenu) i fizjologicznie aktywnych (np. prostaglandyny, ceruloplazmina), wpływa na stosunek frakcji cholesterolu lekkiego i ciężkiego. Niedobór miedzi rzadko jest powodowany niedostateczną podażą w pożywieniu. Może się wiązać z: upośledzonym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym  spowodowanym przewlekłymi stanami zapalnymi i nieprawidłowym trawieniem; utratą miedzi z moczem (zespół nerczycowy); zwiększonym zapotrzebowaniem na miedź w przypadku leczenia anemii megaloblastycznej; zespołem kwashiorkor,  spowodowanym dietą bez odpowiednich aminokwasów, witamin i mikroelementów; nadmiarem cynku w diecie; środkami zobojętniającymi stosowanymi w przypadku nadkwasoty. Spadek stężenia miedzi w krwi, połączony z gromadzeniem się miedzi w tkankach, związany z dziedzicznym defektem ceruloplazminy, występuje w chorobie Wilsona. W przypadku dziedzicznej choroby Menkesa niedobór miedzi czynnej fizjologicznie, przy prawidłowej podaży, spowodowany jest  niemożliwością włączania miedzi do przemian biochemicznych organizmu.
Niedobór miedzi powoduje niedokrwistość, granulocytopenię, osteoporozę, zniekształcenia kręgosłupa i wady tkanek zawierających kolagen, obniżenie odporności, stany zapalne śluzówek, wzrost poziomu cholesterolu i niekorzystne zmiany proporcji frakcji cholesterolu w krwi, prowadzące do chorób układu sercowo-naczyniowego  i zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego.
Wzrost poziomu miedzi występuje w stanach zapalnych, białaczkach szpikowych, anemii aplastycznej i megaloblastycznej. Istotne jest wiązanie poziomu miedzi z poziomem cynku i żelaza. Wskazaniami do badania stężenia miedzi w surowicy jest diagnostyka i leczenie choroby Wilsona, monitorowanie leczenia preparatami chelatującymi, choroba Menkesa, marskość wątroby, choroby rozrostowe układu krwiotwórczego.

Wzrost stężenia: zatrucie miedzią, przewlekłe choroby wątroby, ostre stany zapalne wątroby, białaczki szpikowe, anemii aplastyczna i megaloblastyczna.

Spadek stężenia: niedobór miedzi, przewlekłe stany zapalne jelit, nieprawidłowe trawienie; zespół nerczycowy, zespół  kwashiorkor,  nadmiar cynku w diecie, środki kwas żołądkowy, choroba Wilsona, choroba Menkesa.

Nie stosować probówek z żelem separującym.