Badania diagnostyczne z kategorii „układ krzepnięcia” umożliwiają rozpoznanie chorób związanych z zaburzeniami krzepliwości krwi. Do rozwoju nieprawidłowości w tym zakresie może dochodzić w przebiegu licznych schorzeń, chociażby o charakterze autoimmunizacyjnym, związanych z uszkodzeniami wątroby lub o podłożu genetycznym. Z tego powodu wykrycie zaburzeń krzepnięcia zawsze powinno wiązać się z pogłębieniem zakresu testów laboratoryjnych w celu dokładnego ustalenia ich przyczyn.
Występowanie zaburzeń krzepnięcia związanych ze zbyt niską krzepliwością krwi może wiązać się z objawami typu:
- Przedłużający się czas krwawień z ran
- Zwiększona skłonność do tworzenia sińców
- Występowanie krwawień samoistnych
- Występowanie wybroczyn
- U kobiet – obfite, wydłużające się krwawienia miesięczne
Choroby przebiegające ze zbyt niską krzepliwością mogą być warunkowane genetycznie, jak np. hemofilia lub choroba von Willebranda. Jednym z badań, które pozwalają na szybkie wykrycie zaburzeń krzepnięcia jest oznaczenie czasu protrombinowego (PT), który często wyrażany jest w postaci współczynnika INR. Wydłużenie PT wskazuje na powolne przebieganie procesów krzepnięcia, które może wynikać m.in. z niedoborów określonych czynników krzepnięcia, niedoborów witaminy K lub innych chorób (białaczki, schyłkowa niewydolność nerek).
Poza zaburzeniami krzepnięcia związanymi ze zbyt niską krzepliwością krwi może także dochodzić do rozwoju nadkrzepliwości, która może prowadzić do występowania u pacjenta zakrzepicy. W przebiegu tej choroby dochodzi do powstawania zakrzepów w naczyniach żylnych. Stan ten może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta, jako że znacząco zwiększa ryzyko występowania m.in. zatorowości płucnej. Do rozwoju zakrzepicy żylnej najczęściej dochodzi u osób starszych, które ze względu na dodatkowe uwarunkowania zdrowotne posiadają ograniczoną ruchomość oraz dodatkowe zmiany w składzie morfotycznym krwi, jak np. trombocytoza, czyli nadpłytkowość. Objawy choroby zakrzepowej mogą być dość skąpe, jednak w jej przebiegu dość często można zaobserwować następujące dolegliwości:
- Obrzęk kończyny dolnej
- Zwiększone ocieplenie oraz zaczerwienienie kończyny
- Widoczne wypełnienie żył podskórnych
Jednym z podstawowych badan w przebiegu rozpoznawania chorób zakrzepowych jest oznaczenie stężeń D-dimerów. Są to cząsteczki białkowe obecne we krwi, których wysoki poziom świadczy o nasileniu procesów związanych z rozkładem fibryny obecnej w zakrzepach. Wykrycie stężeń przekraczających normę, w połączeniu z charakterystycznym wywiadem chorobowym oraz objawami klinicznymi znacząco zwiększa prawdopodobieństwo występowania zakrzepicy u pacjenta. Dodatkowe badania w kierunku żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej mogą obejmować m.in. oznaczenie aktywności białka C z krwi pacjenta, którego niedobory predysponują do rozwoju zaburzeń zakrzepowych. Potwierdzenie rozpoznania zakrzepicy żył głębokich przeprowadza się z wykorzystaniem USG doppler, badającego przepływ krwi w naczyniach.
W przypadku występowania podejrzeń zaburzeń krzepnięcia nigdy nie należy ignorować niepokojących objawów, jako że nieleczona choroba może skutkować rozwojem niebezpiecznych powikłań.
