e-Pakiet reumatologiczny

Choroby reumatyczne charakteryzują się występowaniem przewlekłych dolegliwości bólowych w układzie mięśniowo-szkieletowym. Dolegliwości te nie są konsekwencją doznanych urazów mechanicznych w układzie ruchu, stanowią jednak efekt stanu zapalnego wywołanego procesem autoimmunizacji, czyli niszczeniem zdrowych tkanek organizmu przez wytworzone przez układ odpornościowy agresywne autoprzeciwciała. W celu zdiagnozowania przyczyn dolegliwości wykonuje się badania krwi na reumatyzm, uwzględniające m.in. oznaczenie poziomu przeciwciał, skierowanych przeciwko konkretnym antygenom tkankowym organizmu oraz badania oceniające nasilenie stanu zapalnego w organizmie. Kluczowe w rozpoznaniu choroby są także szczegółowy wywiad i badanie fizykalne pacjenta.

e-Pakiet reumatologiczny uwzględnia badania, umożliwiające wstępną diagnostykę chorób reumatologicznych i ocenę stanu zapalnego w organizmie: morfologia krwi, OB, kwas moczowy, CRP, ASO, RF, anty CCP, PPJ (ANA1) met. IIF - test przesiewowy.

Na choroby reumatyczne zapadają głównie kobiety, co nie oznacza, że nie przytrafiają się mężczyznom. Statystyki pokazują, że kobiety chorują aż trzykrotnie częściej, ponieważ doświadczają menopauzy, która wiąże się z utratą ochronnego działania estrogenu na układ szkieletowy oraz częściej niż mężczyźni mają obciążającą układ szkieletowy nadwagę. Do najczęściej diagnozowanych chorób reumatycznych zalicza się m.in. reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), chorobę zwyrodnieniową stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, zapalenie ścięgien, toczeń rumieniowaty układowy. Badania na reumatyzm uwzględnione w pakiecie dobrano w sposób nastawiony na wstępną diagnostykę wymienionych dolegliwości.

• Morfologia krwi jest badaniem, które pozwala ocenić ogólną kondycję organizmu oraz wnosi wiele istotnych informacji na temat niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii oraz etiologii toczących się infekcji. Pozwala także na wykluczenie choroby nowotworowej układu krwiotwórczego lub zaburzeń odporności. W przebiegu chorób reumatycznych częstym zjawiskiem jest anemia chorób przewlekłych, która tłumaczy ogólne osłabienie pacjentów, spadek odporności i wydolności organizmu, ale także drażliwość, duszność czy problemy z koncentracją.
• OB jest badaniem pozwalającym na wykrywanie i monitorowanie przewlekłych stanów zapalnych organizmu, związanych ze zmianami stężenia białek we krwi, które obserwuje się m.in. w chorobach reumatycznych. Podwyższony OB, poza chorobami reumatycznymi, może towarzyszyć wielu innym chorobom i zaburzeniom, takim jak: bakteryjne choroby zakaźne, choroby nerek, niedobory białkowe, zespoły utraty białka, nowotwory układu krwionośnego (szpiczak, białaczki, czerwienica) oraz nowotwory nabłonkowe. Znacznie podniesiony, niekiedy trzycyfrowy, wynik tego uniwersalnego badania, jakim jest OB, stanowi silną przesłankę do podejrzenia choroby reumatycznej, ale także choroby nowotworowej.
• Kwas moczowy pozwala na rozpoznanie choroby metabolicznej - dny moczanowej. W przebiegu dny moczanowej ból stawów, charakterystyczny także dla chorób reumatycznych, nie jest wywołany procesem autoimmunizacji, tylko odkładaniem kryształków kwasu moczowego w obrębie tkanek miękkich otaczających stawy. Pomiar stężenia kwasu moczowego we krwi wykorzystywany jest do diagnozowania samej choroby, monitorowania jej leczenia oraz różnicowania dny moczanowej od innych chorób reumatycznych. Oznaczenie stężenia kwasu moczowego we krwi może być także pomocne w rozpoznawaniu zagrożenia kamicą nerkową.
• CRP to niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej. Wzrasta ponadto po doznanych urazach, w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych.
• ASO, czyli antystreptolizyna O i jej pomiar jest przydatny w ustaleniu, czy objawy chorobowe m.in. bóle kostno-stawowe, spowodowane są przebytym zakażeniem bakterią Streptococcus pyogenes. Nieleczone lub nieprawidłowe leczenie zakażenia np. gardła bakterią S. pyogenes może wyzwalać reakcję autoimmunizacyjną, skutkującą popaciorkowcowym zapaleniem stawów lub ostrą gorączką reumatyczną.
• RF, czyli czynnik reumatoidalny i pomiar jego stężenia jest pomocny w diagnostyce reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS) i innych chorób o podłożu autoimmunizacyjnym (należą do nich np. toczeń rumieniowaty, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, twardzina układowa czy zespół Sjögrena). Wysoki czynnik reumatoidalny występuje także u osób z autoimmunologicznym zapaleniem trzustki czy niektórymi chorobami nowotworowymi. Ze względu na to, że u pewnego odsetka osób po 60 roku życia, RF w podwyższonym stężeniu występuje fizjologicznie (naturalnie), wynik badania należy zestawić z ewentualnymi objawami klinicznymi i pozostałymi wynikami badań, w szczególności anty-CCP.
• Anty CCP to przeciwciała diagnozowane nawet u 70% chorych z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Ich obecność we krwi stwierdza się nawet na wiele lat przed wystąpieniem dolegliwości bólowych ze strony stawów. Pomiar anty-CCP, zwłaszcza z dodatnim RF, pozwala na różnicowanie RZS z innymi rodzajami zapalenia stawów, chorobami tkanki łącznej oraz z infekcjami.
• PPJ (ANA1) met. IIF - test przesiewowy jest jakościowym badaniem, wykazującym obecność w surowicy krwi autoprzeciwciał przeciwjądrowych (ANA) i przeciwcytoplazmatycznych, świadczących o aktywnym procesie autoimmunizacji. Badanie znajduje zastosowanie w diagnostyce chorób autoimmunizacyjnych, m.in. tocznia układowego, twardziny układowej, zapalenia mięśniowego i skórno-mięśniowego, zespołu Sjörgena i innych.

Ze względy na szereg wzajemnych zależności występujących między analizowanymi parametrami, uzyskane wyniki badań reumatologicznych należy skonsultować z lekarzem.