13 tydzień ciąży - co warto wiedzieć? Ciąża tydzień po tygodniu.

Trzynasty tydzień po zapłodnieniu bywa liczony jako piętnasty tydzień ciąży, ze względu na trudności z określeniem przez lekarza dokładnego momentu owulacji i zapłodnienia. Dokładne wytłumaczenie sposobu liczenia ciąży zostało opisane w poprzednim artykule. Wiek ciąży i termin porodu mogą być korygowane na podstawie pomiaru długości ciemieniowo- siedzeniowej (CRL) podczas badania USG na wcześniejszych etapach ciąży. W przypadku rozbieżności większej niż 5 dni, dokonywana jest korekcja przewidywanego terminu porodu.

Czas ciąży dzielimy na trzy trymestry obejmujące kolejno: pierwszy tygodnie od 1-13, drugi tygodnie od 14-27 oraz trzeci od 28 do 40 tygodnia ciąży lub jej wcześniejszego rozwiązania. 13 tydzień ciąży – który to trymestr? 13 tydzień po zapłodnieniu, a 15 tydzień ciąży liczony przez lekarza należy do drugiego trymestru ciąży, a do jej końca pozostaje 25 tygodni.

13 tydzień ciąży – który to miesiąc? 15 tydzień ciąży liczony przez lekarza jest 4 miesiącem ciąży. 15 tydzień określany jest czasem jako jej „najlepszy okres”, ponieważ w tym okresie ustępuje wiele dokuczliwych objawów pierwszego trymestru ciąży. U części kobiet powraca energia i poprawia się ich samopoczucie. Czego można się spodziewać po 15 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza?

Jak przebiega trzynasty tydzień ciąży po zapłodnieniu? Rozwój płodu w trzynastym tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Jak wygląda dziecko?

W 15 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza płód jest mniej więcej wielkości małego jabłka i od czubka głowy do pośladków mierzy około 10 cm. Waga płodu w 15 tygodniu ciąży wynosi około 70 gramów, czyli jest zbliżona do wagi jednego kurzego jajka.

Ruchy dziecka w 13 tygodniu po zapłodnieniu. Podczas 15 tygodnia ciąży następuje dalsze kostnienie kości płodu, czyli ich utwardzanie. Jego mięśnie się wzmacniają, a dłuższe kończyny ze stawami umożliwiają mu ruchy. Chociaż nie jest to powszechne, niektóre kobiety mogą zacząć czuć ruchy dziecka w 15 tygodniu ciąży – zwłaszcza w przypadku kolejnej ciąży. Do innych osiągnięć rozwojowych u płodu tego okresu ciąży należą:

• Rozwijanie zmysłu smaku

Dziecko zaczyna kształtować kubki smakowe, a nerwy zaczynają łączyć je z mózgiem. Około 20 tygodnia kubki smakowe dziecka będą już w pełni ukształtowane.

• Aktywne poruszanie się

Nóżki płodu są teraz dłuższe niż jego ręce i może on poruszać już wszystkimi stawami i kończynami. W 15 tygodniu ciąży, większość kobiet nie odczuwa jeszcze ruchów dziecka, lecz nie jest to powód do zmartwienia. We wnętrzu macicy dziecko może ssać kciuka, ziewać, przeciągać się i robić różne miny.

• Kształtowanie się rysów twarzy

Dziecko coraz bardziej przypomina już małego człowieka: z powiekami, brwiami, rzęsami, paznokciami, włosami i dobrze zarysowanymi palcami u rąk i nóg.

Objawy ciąży w trzynastym tygodniu. 13 tydzień po zapłodnieniu – jakie można zaobserwować zmiany, czy widać już ciążowy brzuch? Ciało matki w trzynastym tygodniu ciąży od zapłodnienia.

Ciążowy brzuszek w 15 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza

Podczas pierwszych tygodni ciąży powiększająca się macica mieści się i znajduje w miednicy – jednak od około 14 tygodnia ciąży staje się zbyt duża, aby pomieścić się w miednicy i zajmuje górną część podbrzusza, a ciążowy brzuszek staje się coraz bardziej widoczny.

Jaki jest brzuch w 13 tygodniu ciąży po zapłodnieniu? Rozmiar brzucha w 15 tygodniu ciąży w dużej mierze zależy od tego, która z kolei jest to ciąża. W przypadku pierwszej ciąży, mięśnie brzucha nie były wcześniej rozciągane, więc może minąć więcej czasu, zanim ukaże się ciążowy brzuszek. W przypadku kolejnej ciąży mięśnie brzucha są bardziej rozluźnione i łatwiej ulegają rozciąganiu, w związku z czym ciążowy brzuch może zacząć być widoczny już wcześniej.

W tym okresie ciąży może się również pojawić ciemna linia biegnąca od pępka do miednicy. Jest to objaw zwany „linea nigra” czyli kresa brunatna. Pojawienie się kresy brunatnej jest całkowicie fizjologicznym efektem działania hormonów ciążowych, który zazwyczaj zanika po porodzie.

Jakie objawy są obecne w 15 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza?

Po zaniknięciu nudności i wraz ze wzrostem apetytu, drugi trymestr ciąży zazwyczaj powoduje u ciężarnych większy przyrost masy ciała. Należy jednak pamiętać o zaleceniach, według których przyszła mama powinna spożywać około 300 dodatkowych kalorii dziennie, aby uzyskać prawidłowy przyrost masy ciała.

Do innych najczęstszych objawów w 15 tygodniu ciąży należą:

• Zgaga

Wraz ze wzrostem macicy i pod wpływem hormonów ciążowych może pojawić się uczucie zgagi i objawy refluksu. 

• Uczucie zatkanego nosa

Hormony ciążowe powodują zwiększony przepływ krwi w naczyniach błon śluzowych, co może powodować uczucie zatkanego nosa. W medycznej nomenklaturze dolegliwość tę określa się jako „ciążowym nieżyt nosa”, który występuje u około 18-35% kobiet w ciąży.

• Krwawienia z nosa

Zwiększony przepływ krwi do nosa może również zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia krwawienia z nosa. W przypadku nawracających, intensywnych, ciężkich do zatrzymania krwotoków należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

• Opuchnięte dziąsła

Dziąsła kobiet w ciąży są wyjątkowo wrażliwe z powodu wysokich stężeń hormonów ciążowych i są bardziej podatne na krwawienie podczas nitkowania lub szczotkowania zębów.

Jakie badania wykonać w trzynastym tygodniu od zapłodnienia? Badanie USG i wizyta lekarska w 15 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza.

Wszystkie obowiązkowe badania i pomiary wykonywane za pomocą USG powinny zostać zrobione w okresie od 11 do 14 tygodnia ciąży. Po 15 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza, jeśli brak ku temu wskazań i płód rozwija się prawidłowo –  nie ma konieczności wykonywania badań USG. Standart opieki okołporodowej zakłada jednak wykonanie USG czterokrotnie w trakcie ciąży – między 11 a 14 tygodniem, 18 a 22 tygodniem, 27 a 32 tygodniem oraz w 40 tygodniu ciąży.

Podczas wizyt ginekologicznych pomiędzy 15-20 tygodniem ciąży wykonywane są: badanie fizykalne i ginekologiczne ciężarnej, pomiar ciśnienia tętniczego, oraz pomiary masy ciała. W tym czasie natomiast zalecane jest wykonanie przez ciężarną badań laboratoryjnych takich jak: morfologia krwi oraz badanie ogólne moczu.

Na tym etapie ciąży możliwe jest również wykonanie badań NIPT czyli nieinwazyjnych badań prenatalnych, które są zupełnie bezpieczne dla dziecka i przyszłej mamy. Wykonuje się je z wolnego płodowego DNA, a ich czułość ocenia się na wyższą niż innych przesiewowych badań prenatalnych. Testy NIPT mogą pomóc wykryć choroby genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy Patau. Za pomocą tego testu można również określić płeć płodu. Testy genetyczne takie jak Sanco lub Harmony dostępne do wykonania w Nowej Genetyce.

Jak zadbać o siebie w 13 tygodniu ciąży po zapłodnieniu? Styl życia w 15 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza

U kobiet w ciąży, często po ustąpieniu dolegliwości pierwszego trymestru, wzrasta poziom libido. Bez porannych mdłości, spadków energii, i ze stosunkowo małym ciążowym brzuszkiem, aktywność seksualna może znów być przyjemna i pożądana, a w większości przypadków jest również bezpieczna – warto jednak skonsultować się ze swoim lekarzem ginekologiem, czy nie występują przeciwwskazania do podjęcia aktywności seksualnej.

Chociaż w czasie ciąży aktywność fizyczna jest zalecana, należy podjąć odpowiednie środki ostrożności tzn. unikanie sportów kontaktowych lub sportów, które niosą ze sobą ryzyko upadku (takich jak jazda konna). Dodatkowo należy pamiętać o zdrowej i zbilansowanej diecie oraz ewentualnej zalecanej przez lekarza suplementacji np. wapnia, czy kwasu foliowego- odpowiednie odżywienie kobiety w ciąży, zapewnia konieczne wsparcie dla rozwijającego się płodu i dla samej ciężarnej.

Autor: Lek. Med. Katarzyna Lizak

Bibliografia:

1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2 – Grzegorz H. Bręborowicz 2020.
2. ACOG. 2021. How your fetus grows during pregnancy.                                                               American College of Obstetricians and Gynecologists. https://www.acog.org/womens-health/faqs/how-your-fetus-grows-during-pregnancy
3. Merck Manual. 2022. Stages of Development of the Fetus.
4. MedlinePlus (ADAM). 2021. Fetal development.