22 tydzień ciąży - co warto wiedzieć? Ciąża tydzień po tygodniu.

Dwudziesty drugi tydzień po zapłodnieniu może być traktowany jako 24 tydzień ciąży liczonej przez lekarza. Różnica ta wynika z trudności z określeniem dokładnego momentu owulacji na początku ciąży i z liczeniem wieku ciąży od pierwszego dnia ostatniej miesiączki – występującej zazwyczaj dwa tygodnie przed owulacją i zapłodnieniem. Dokładny sposób liczenia czasu ciąży został opisany w poprzednim artykule.

Czas ciąży dzielony jest na trzy trymestry. Pierwszy trymestr obejmuje tygodnie od 1-13, drugi trymestr od 14-27 tygodnia ciąży oraz trzeci trymestr od 28 do 40 tygodnia ciąży lub jej wcześniejszego rozwiązania. 24 tydzień ciąży liczony przez lekarza należy do drugiego trymestru ciąży, a do daty porodu: pozostaje jeszcze 16 tygodni ciąży.

22 tydzień ciąży – który to miesiąc

22 tydzień ciąży po zapłodnieniu, a 24 tydzień ciąży liczonej przez lekarza to szósty miesiąc ciąży.

W drugim trymestrze ciąży termin porodu określa się na podstawie badania USG za pomocą pomiaru CRL – czyli długości ciemieniowo- siedzeniowej płodu. W przypadku rozbieżności przekraczającej 5 dni pomiędzy szacowaną datą porodu, a wynikiem pomiaru CRL wiek ciąży jest korygowany. Pomiar CRL obowiązuje do 20 tygodnia ciąży, w kolejnych tygodniach zastępuje go pomiar CHL, czyli odległość od czubka głowy do pięt.

Jak przebiega dwudziesty drugi tydzień ciąży po zapłodnieniu? Rozwój płodu w dwudziestym drugim tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Jak wygląda dziecko?

W każdym tygodniu ciąży dziecko stale rośnie i się rozwija. W 24 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza jest mniej więcej wielkości bakłażana, waży około 600 gram i mierzy około 30 cm długości. Względem poprzednich dwóch tygodni dziecko może przybrać nawet 100 gram na masie ciała.

W tym okresie ciąży ruchy dziecka stają się bardziej regularne i możliwe do zaobserwowania przez przyszłą mamę. Możliwe jest jednak, że nie wszystkie ruchy dziecka są zauważalne, ponieważ płód ma wciąż wystarczająco dużo miejsca w macicy, aby odwrócić się plecami do brzucha mamy. Dziecko może przebywać w tej pozycji godzinami, a nawet całymi dniami.

Pozycja dziecka na tym etapie ciąży się nie zmienia i jest ono w pozycji pionowej z główką zwróconą do dna (szczytu macicy) oraz stópkami zwróconymi w stroję szyjki macicy i kanału rodnego (ku dołowi macicy).

Na tym etapie płód rozwinął już wszystkie narządy, jednak układ oddechowy i ośrodkowy układ nerwowy wciąż się aktywnie rozwijają, a koordynacja pomiędzy nimi nie jest jeszcze dobrze ugruntowana.

Objawy ciąży w dwudziestym drugim tygodniu. 22 tydzień po zapłodnieniu – jakie można zaobserwować zmiany, czy widać już ciążowy brzuch? Ciało matki w dwudziestym drugim tygodniu ciąży od zapłodnienia.

Ciążowy brzuszek w 24 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza

W 24 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza rozmiar brzuszka ciążowego w dużej mierze zależy od wzrostu, wagi przed ciążą i typu ciała przyszłej mamy, a także od tego, czy jest to jej pierwsza ciąża. Dodatkowo w zależności od kształtu brzucha, oraz przyjętej przez ciężarną pozycji (leżącej, lub stojącej) ruchy dziecka mogą być bardziej lub mniej widoczne.

Jeśli jednak brzuch ciężarnej zaczyna się powiększać w bardzo szybkim tempie lub jest pokryty nasilonymi rozstępami, może to oznaczać nadmiar płynu owodniowego i lekarz prowadzący może zalecić wykonanie USG. O ile jednak brzuch mamy nie jest wyjątkowo duży jak na ten etap ciąży, nie ma powodu do niepokoju.

Jakie objawy są obecne w 22 tygodniu ciąży?

W 22 tygodniu u większości kobiet ustępują dolegliwości z pierwszego i drugiego trymestru Część kobiet w tym okresie ciąży czuje się bardziej energiczna i pozytywnie nastawiona do nadchodzącego porodu. Typowe objawy tego okresu ciąży to:

• Stały przyrost masa ciała
• Powiększające się piersi
• Zwiększona ilość wydzieliny z pochwy

Lekarz prowadzący może wyjaśnić, jakiego rodzaju i ilości wydzieliny ciężarna powinna się spodziewać. Zależy to między innymi od historii zdrowia i indywidualnych cech organizmu ciężarnej. Zwiększona ilość wydzieliny z pochwy jest zjawiskiem fizjologicznym, jednak należy pamiętać, że nie powinna mieć nieprzyjemnego zapachu ani nietypowego koloru: ciemnobrązowego, zielonego lub różowo-bordowego.

Niektóre kobiety w ciąży odczuwają uczucie mrowienia lub bólu palców i nadgarstka, które mogą być objawami zespołu cieśni nadgarstka. Zespół cieśni nadgarstka pojawia się zazwyczaj w drugiej połowie ciąży i jest spowodowany zmianami hormonalnymi powodującymi nadmierne gromadzenie się płynu w stawach, który uciska nerw pośrodkowy dając dolegliwości bólowe w okolicy nadgarstka. Na szczęście w większości przypadków objawy ustępują stopniowo po porodzie.

Część kobiet w czasie ciąży doświadcza hemoroidów, które powstają ze względu na zwiększony nacisk na naczynia krwionośne w okrężnicy oraz ze względu na zmiany hormonalne w trakcie ciąży. Aby złagodzić dolegliwości zaleca się jeść pokarmy bogate w błonnik, odpowiednio się nawadniać i uprawiać regularnie aktywność fizyczną.

Jakie badania wykonać w 22 tygodniu od zapłodnienia? Badanie USG i wizyta lekarska w 24 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza.

Okres pomiędzy 18 a 22 tygodniem ciąży, a dokładnie pomiędzy 18 tyg +0 dni, a 22 tyg + 6 dniem liczonymi przez lekarza jest określany jako moment na drugie obowiązkowe badanie USG okresu prenatalnego. Ponieważ jest to USG przypadające mniej więcej na połowę ciąży jest to tak zwane USG połówkowe lub inaczej: USG genetyczne II trymestru, USG referencyjne, USG 18-22 tygodnia, USG anatomiczne płodu

W badaniu USG połówkowym oceniana jest całą budowa ciała dziecka oraz dokonywane są standardowe pomiary obejmujące:

• BPD, z ang. biparietal diameter: wymiar dwuciemieniowy,
• HC z ang. head circumference — obwód główki płodu,
• TCD z ang. transcerebellar diameter – szerokość móżdżka,
• CM z ang. cisterna magna – zbiornik wielki mózgu
• NF z ang. nuchal fold —fałd karkowy, jeden z markerów wystąpienia zespołu Downa,
• AC z ang. abdominal circumference — obwód brzuszka płodu,
• FL z ang. femur length – długość kości udowej płodu,
• HL z ang. humerus length – długość kości ramiennej płodu.

Podczas badania USG połówkowego oceniania jest również anatomia płodu pod kątem ewentualnych anomalii. Ocenie podlegają:

• Głowa dziecka – budowa twarzy, wygląd profilu, budowa struktur mózgowia (ich symetryczność i prawidłowe ukształtowanie, ilość płynu mózgowo– rdzeniowego)
• Szyja dziecka – m.in pod kątem obecności wola tarczycowego
• Klatka piersiowa – z oceną budowy serca pod kątem anatomicznym i funkcjonalnym (poszukuje się m.in. wad zastawek)
• Budowa płuc– pomimo braku pełnego ich wykształcenia, wady płuc są możliwe do wyłapania już na tym etapie
• Jama brzuszna – budowa i wielkość żołądka pod kątem np. atrezji przełyku, niedrożności dwunastnicy lub dalszej części przewodu pokarmowego. Ocenie podlega również budowa nerek oraz pęcherza moczowego
• Pępowina – jej wejście do brzucha, ewentualna obecność przepuklin i jej budowa anatomiczna (ilość i rodzaj naczyń- prawidłowo dwie tętnice i jedna żyła) 
• Ocena narządów rodnych –  pod kątem zróżnicowania, lub nieprawidłowości, dodatkowo jeśli sobie tego życzą, rodzice mogą usłyszeć potwierdzenie płci dziecka
• Kończyny górne i dolne – z oceną kości, paliczków u dłoni i stóp oraz ich ruchomości
• Kręgosłup – pod kątem stosunkowo częstej wady jaką jest rozszczep kręgosłupa.

Dodatkowo podczas badania ocenia się grupę markerów wad genetycznych do których m.in należą: długość kości nosowej, grubość fałdu karkowego, szerokość miedniczek nerkowych, długość kości udowych, echogeniczność jelit, czy torbiele splotów naczyniówkowych. Markery te są pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia wad chromosomalnych takich jak np. Zespół Downa, jednak posiadają niższą czułość i mniejszą specyficzność niż markery oceniane podczas pierwszego obowiązkowego badania USG między 11, a 13+6 tygodniem ciąży. 

Podczas wizyt ginekologicznych u ciężarnej pomiędzy 21-26 tygodniem ciąży zalecane są badania takie jak:

• pomiar ciśnienia tętniczego,
• pomiar masy ciała,
• poziom glukozy po obciążeniu doustnym (pomiędzy 24-28 tyg. ciąży),
• morfologia krwi,
• badanie ogólne moczu,
• przeciwciała anty-D u kobiet Rh (-) ujemnych,
• przeciwciała przeciwko Toksoplazmozie.

Na tym etapie ciąży możliwe jest również wykonanie badań NIPT czyli nieinwazyjnych badań prenatalnych, które są zupełnie bezpieczne dla dziecka i przyszłej mamy. Wykonuje się je z wolnego płodowego DNA, a ich czułość ocenia się na wyższą niż innych przesiewowych badań prenatalnych. Testy NIPT mogą pomóc wykryć choroby genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy Patau. Za pomocą testów NIPT można również określić płeć płodu. Testy genetyczne takie jak Sanco lub Harmony dostępne do wykonania w Nowej Genetyce.

Jak zadbać o siebie w 22 tygodniu ciąży po zapłodnieniu? Styl życia w 24 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza.

Od 24 tygodnia ciąży dziecko uznaje się za zdolne do przeżycia poza łonem matki. Skrajne wcześniaki czyli dzieci urodzone pomiędzy 24-28 tygodniem ciąży wymagają intensywnej i specjalistycznej opieki medycznej, ale dzięki postępowi medycyny mają duże szanse na przeżycie.

Aby uniknąć porodu przedwczesnego, ważne jest zaplanowanie spokojniejszego okresu od 30 tygodnia ciąży, jednak należy pamiętać że wystąpienie porodu przedwczesnego jest zjawiskiem wieloczynnikowym, któremu nie zawsze można zapobiec. Jeśli występują niepokojące objawy mogące świadczyć o porodzie przedwczesnym należy natychmiast skontaktować się ze swoim lekarzem. Niektóre z oznak porodu przedczesnego to: krwawienie z pochwy, skurcze brzucha, ucisk w miednicy, tępy ból krzyża , wyciek płynu z pochwy (który może być płynem owodniowym), skurcze w jelitach lub biegunka.

Autor: Lek. med. Katarzyna Lizak

Bibliografia:

1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2 – Grzegorz H. Bręborowicz 2020.
2. ACOG. 2021. How your fetus grows during pregnancy. American College of Obstetricians and Gynecologists. https://www.acog.org/womens-health/faqs/how-your-fetus-grows-during-pregnancy
3. Merck Manual. 2022. Stages of Development of the Fetus.
4. MedlinePlus (ADAM). 2021. Fetal development.