Alergia pokarmowa. Jak ją rozpoznać?

Dotyka około 40 proc. ludzi. Może być dziedziczna. Często ujawnia się w dzieciństwie, ale może wystąpić również u dorosłego i seniora. Powodowane przez nią objawy mogą znacząco wpłynąć na życie osoby chorej, a nawet poważnie jej zagrozić. Co powinniśmy więc wiedzieć o alergii pokarmowej?

Co to jest alergia?

Powszechnie przyjęło się traktować alergię jako chorobę cywilizacyjną, a jej początków szukać w XX wieku. Natomiast sam termin „alergia” pojawił się dopiero w 1906 roku. Okazuje się jednak, że jej objawy były opisywane już kilka wieków wcześniej.
Jego autor, Clemens Peter von Pirque, zestawił ze sobą dwa słowa pochodzenia greckiego allos – odmienny oraz  ergos – reakcja. Podkreślając w ten sposób, że w przypadku alergii mamy do czynienia z „odmienną reakcją organizmu”. Współcześnie alergię definiuje się jako chorobę ogólnoustrojową, rozwijającą się z powodu nadwrażliwości układu odpornościowego na jakiś bodziec (alergen). W przypadku alergii pokarmowej czynnikiem uczulającym jest spożywany przez nas pokarm. Specjaliści podkreślają, że niemal każda substancja może wywołać u człowieka objawy alergii.

Alergeny w żywności

Alergie pokarmowe nie są rzadkością. Szacuje się, że w samej Europie dotykają one około 26 mln osób. W tej grupie są niemowlęta, dzieci, a także dorośli i seniorzy. Co więcej, lista alergenów pokarmowych jest bardzo długa i może się znaleźć na niej niemal każdy pokarm. Wśród najczęściej alergizujących rodzajów pokarmów są:

• mleko krowie,
• jajko kurze,
• orzechy ziemne, laskowe, włoskie,
•  migdały,
• sezam,
• ryby,
• owoce morza,
• warzywa (ziemniak, seler, pomidor, marchew),
• owoce (brzoskwinia),
• soję,
• mąkę pszenną i żytnią.

Objawy alergii pokarmowej

Alergia może być przyczyną wielu różnych objawów. Nie wszystkie bezpośrednio sugerują swój związek z alergenami w żywności. Może objawiać się dolegliwościami  ze strony układu pokarmowego, między innymi:

• wymiotami,
• biegunką,
• zgagą,
• zaparciami,
• odbijaniem,
• mdłościami,
• wzdęciami,
• bólami brzucha.

Na tym jednak nie koniec. Symptomami nadwrażliwości na pokarmy może być także zespół alergii jamy ustnej, który charakteryzuje się pieczeniem i szczypaniem ust, języka i obrzękiem warg. Alergeny pokarmowe mogą przyczyniać się też do wystąpienia atopowego zapalenia skóry, alergicznego nieżytu nosa czy zapalenia spojówek.

Najbardziej niebezpiecznym objawem alergii pokarmowej może być wstrząs anafilaktyczny, który bezpośrednio zagraża życiu. Charakteryzuje się zawrotami głowy, silnym osłabieniem, kołataniem serca, chrypką, kaszlem, nudnościami, wymiotami, bólem brzucha a także dusznościami. Towarzyszy mu nagły spadek ciśnienia krwi.

Diagnostyka alergii

Jeśli odczuwamy dolegliwości i łączymy je ze spożywanym pokarmem powinniśmy udać się do lekarza specjalisty. Alergolog rozpocznie diagnostykę od dokładnego wywiadu. Zapyta o występujące objawy, dietę oraz o przypadki alergii w najbliższej rodzinie i skieruje na dalsze badania. W przypadku laboratoryjnej diagnostyki alergii pokarmowej są to bezpieczne dla pacjenta oznaczenia alergenowo-specyficznej IgE W diagnostyce ambulatoryjnej stosuje się wykonywane w obecności lekarza, ze względu na niebezpieczeństwo dla badanego, testy skórne oraz, dość rzadko, próby prowokacyjne.  

Panel pokarmowy Polycheck 20 alergenów

Jedną z istotnych metod diagnostycznych w alergii pokarmowej jest oznaczanie swoistych przeciwciał IgE dla konkretnego alergenu (sIgE). Badanie wykonuje się w niewielkiej próbce krwi pacjenta. Można je przeprowadzić w każdym wieku. Badany nie musi odstawiać przyjmowanych leków. Testy sIgE często wykonuje się w oparciu o panele zawierające najczęstsze alergeny pokarmowe. Oznacza to, że w jednym badaniu można od razu sprawdzić występowanie swoistych przeciwciał wobec szerokiej gamy alergenów. W panelu Polycheck 20 alergenów znajdują się najczęstsze alergeny pokarmowe, między innymi orzechy, migdały, mleko krowie, białko i żółtko jajka kurzego, ryba, krewetka oraz owoce i warzywa.

Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź naszą ofertę.

Literatura:

1. I. Butrym, S. Płaczkowska, L. Pawlik-Sobecka, S. Smolińska, Podstawowe testy wykorzystywane w diagnostyce alergii IgE-zależnej i alergii kontaktowej, Diagnostyka Laboratoryjna, 2017, 53(3), 169-174
2. S. Małgorzewicz, E. Wasilewska, Diagnostyka niepożądanych reakcji na pokarm, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2016, tom 7, nr 2, 62–68
3. Biała Księga Alergii Światowej Organizacji Alergii 2011-2012, Streszczenie wykonawcze
4. Andrzej Emeryk (red.) Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego, Termedia, 2019, 24
5. A. Bojarska-Junak, A. Mach, Oznaczanie alergenowo swoistych IgE, Alergia, 2013