Atopowe zapalenie skóry – dieta, która wspiera leczenie

Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła, nawrotowa choroba zapalna skóry. Pierwsze symptomy AZS zazwyczaj manifestują się już we wczesnym dzieciństwie. Choroba charakteryzuje się okresowymi zaostrzeniami, które mogą prowadzić do znacznego dyskomfortu i obniżenia jakości życia. W przypadku dzieci AZS może być przyczyną problemów ze snem i trudności w koncentracji. Oprócz leczenia farmakologicznego ważną rolę w kontrolowaniu nasilenia objawów AZS odgrywa odpowiednie żywienie. Z tego artykułu dowiesz się, jak dieta wspiera leczenie AZS oraz co warto jeść, a czego unikać.

Atopowe zapalenie skóry – co to jest i jakie daje objawy

AZS to choroba zapalna o podłożu immunologicznym, która najczęściej występuje u dzieci, ale może również pojawić się u dorosłych. Objawy AZS mogą różnić się w zależności od wieku pacjenta oraz od stopnia nasilenia i lokalizacji zmian skórnych. Do najbardziej charakterystycznych symptomów należą:

• uporczywy świąd,
• suchość i łuszczenie się skóry,
• zmiany barwy skóry,
• zaczerwienienie,
• swędzące wykwity.

U niemowląt i małych dzieci AZS często manifestuje się w postaci czerwonych plam na twarzy, szyi oraz na zgięciach łokci i kolan. U dorosłych objawy mogą być bardziej rozległe i obejmować całe ciało.

Skóra osób z AZS jest znacznie bardziej wrażliwa i podatna na czynniki zewnętrzne, co może prowadzić do nadmiernej reakcji układu odpornościowego na alergeny. U wielu pacjentów AZS współistnieje z innymi chorobami alergicznymi, takimi jak astma czy alergiczny nieżyt nosa.

Atopowe zapalenie skóry – leczenie

Leczenie AZS ma na celu kontrolowanie objawów, zmniejszenie stanu zapalnego i zapobieganie nawrotom. Obejmuje leczenie miejscowe, ogólnoustrojowe i odpowiednią pielęgnację skóry. Podstawą terapii są maści przeciwzapalne, zwykle kortykosteroidy, stosowane w okresach zaostrzeń oraz codzienne używanie emolientów, które nawilżają skórę i wspierają odbudowę jej bariery ochronnej. W cięższych przypadkach AZS, gdy leczenie miejscowe jest niewystarczające, wprowadza się leki immunosupresyjne, biologiczne lub fototerapię UV, która działa przeciwzapalnie i łagodzi objawy.

U niektórych osób w zmniejszeniu nasilenia objawów może być pomocne zmodyfikowanie diety. Jadłospis pacjentów z AZS powinien być dostosowany do ich indywidualnych potrzeb. Odpowiednio dobrane posiłki mogą wspierać regenerację bariery skórnej i redukować stany zapalne.

Sprawdź badania: https://diag.pl/sklep/pakiety-badan/kategoria/alergie/

Dieta przy atopowym zapaleniu skóry – najważniejsze zasady

Dieta przy atopowym zapaleniu skóry może wpływać na nasilenie objawów, dlatego warto uwzględnić kilka zasad żywieniowych:

1. Prawidłowe nawodnienie – regularne picie wody wspiera m.in. utrzymanie odpowiedniego poziomu elastyczności skóry.
2. Indywidualne podejście – każdy pacjent z AZS może wykazywać inne reakcje na różne produkty, dlatego dobrze jest prowadzić dziennik żywieniowy, aby obserwować ewentualne zależności między spożywanymi pokarmami a zaostrzeniami objawów. Warto rozważyć wykonanie badania myfoodprofile, którego wynik umożliwi spersonalizowanie diety.
3. Spożywanie żywności bogatej w antyoksydanty – regularne jedzenie owoców bogatych w przeciwutleniacze (np. jagód) pomaga redukować stany zapalne wywołane przez wolne rodniki, co pozytywnie wpływa na zdrowie skóry i wzmacnia odporność.
4. Uzupełnienie diety o produkty bogate w kwasy omega-3 – ryby morskie, takie jak łosoś czy sardynki, a także nasiona chia i siemię lniane są doskonałym źródłem kwasów omega-3, które mają działanie przeciwzapalne.
5. Odpowiednia podaż błonnika – warzywa, owoce i produkty pełnoziarniste wspierają układ pokarmowy i pomagają w regulacji procesów trawiennych, co pośrednio może wpływać na stan skóry.
6. Ograniczenie cukru, przetworzonej żywności i tłustych mięs – produkty te mogą zaostrzać stany zapalne i negatywnie wpływać na kondycję skóry.
7. Wzbogacenie diety w probiotyki – mogą wspierać leczenie AZS, wpływając korzystnie na florę bakteryjną jelit. Produkty fermentowane, takie jak kefir, kiszona kapusta czy jogurty naturalne, mogą być cennym dodatkiem do diety.
8. Odpowiednia podaż witaminy D w żywności lub suplementacja – witamina D, zawarta w rybach morskich, żółtkach jaj, mleku, wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego i zmniejsza wrażliwość skóry na czynniki zewnętrzne. Niedobór tej witaminy może nasilać objawy AZS, dlatego warto rozważyć jej suplementację po konsultacji z lekarzem.

Atopowe zapalenie skóry u dzieci – dieta

Dieta dzieci z AZS powinna być odpowiednio zbilansowana, aby dostarczać wszystkich niezbędnych składników odżywczych, a jednocześnie minimalizować ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych. Kluczowe zasady to:

1. Unikanie wysoko przetworzonej żywności – dzieci z AZS mogą reagować na dodatki do żywności, takie jak barwniki czy konserwanty. Warto stawiać na naturalne, świeże produkty.
2. Odpowiednia podaż płynów – nawilżenie skóry od wewnątrz jest równie ważne, jak stosowanie kremów zewnętrznych. Dzieci powinny pić odpowiednią ilość wody każdego dnia.

U niemowląt i małych dzieci AZS może być powiązane z alergiami pokarmowymi. Najczęstsze alergeny pokarmowe u najmłodszych to: mleko krowie, białko jajka kurzego, pszenica, soja, orzeszki ziemne, orzechy, kakao, ryby oraz skorupiaki. Wymienione produkty mogą prowadzić do zaostrzenia objawów skórnych AZS.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/alergia-pokarmowa-jak-ja-rozpoznac/

Atopowe zapalenie skóry – czego nie jeść

Niektóre pokarmy mogą nasilać objawy AZS lub wywoływać reakcje alergiczne. W szczególności warto unikać:

• żywności z dużą zawartością cukru, np. batoników czy słodzonych napojów,
• żywności przetworzonej, w tym fast foodów oraz dań instant,
• pokarmów zawierających prozapalne nasycone kwasy tłuszczowe, takich jak tłuste mięsa, masło i smalec,
• nadmiaru produktów pszennych, w tym wypieków z mąki pszennej i wyrobów cukierniczych.

Atopowe zapalenie skóry – co jeść

Osoby z AZS powinny sięgać po takie produkty jak:

• owoce (jabłka, gruszki, jagody),
• warzywa (marchewka, brokuły, szpinak),
• chude mięso (kurczak, indyk),
• ryby (łosoś, makrela),
• produkty pełnoziarniste (brązowy ryż, quinoa),
• nasiona (siemię lniane) oraz orzechy (migdały),
• oleje roślinne (oliwa z oliwek).

Atopowe zapalenie skóry a nadwrażliwość pokarmowa IgG-zależna

Opublikowane w 2017 r. badanie wykazało negatywny wpływ nadwrażliwości pokarmowej IgG-zależnej u pacjentów cierpiących m.in. na atopowe zapalenie skóry w porównaniu ze zdrowymi osobami z grupy kontrolnej. Wśród 72 pacjentów z AZS u 81,9% wykryto specyficzne przeciwciała IgG.

U niektórych osób specjalistyczne testy z krwi mogą pomóc zidentyfikować pokarmy wywołujące nadmierne reakcje układu odpornościowego, a dieta eliminacyjna oparta na wynikach takich testów, np. myfoodprofile, może przynieść poprawę stanu skóry. Ważne jest jednak, aby nie wprowadzać diety eliminacyjnej na własną rękę, ponieważ może to prowadzić do niedoborów żywieniowych, zwłaszcza u dzieci. Każdy pacjent wykonujący test myfoodprofile otrzymuje zindywidualizowany przewodnik dietetyczny dopasowany do wyników testów, który stanowi ułatwienie przy wprowadzaniu zmian w diecie.

Sprawdź badania myfoodprofile

Podsumowanie

Dieta odgrywa ważną rolę w leczeniu atopowego zapalenia skóry (AZS). Odpowiednie żywienie może pomóc złagodzić objawy choroby oraz poprawić jakość życia pacjentów, zarówno dorosłych, jak i dzieci. Błędem jest wprowadzanie diety eliminacyjnej u każdej osoby z rozpoznanym AZS. Decyzję o wdrożeniu diety wykluczającej określone pokarmy zawsze należy podejmować z ostrożnością. Warto pamiętać, że każda zmiana w jadłospisie powinna być skonsultowana z lekarzem lub dietetykiem, zwłaszcza jeśli dotyczy dzieci.