Bazofile – jaka jest ich rola i za co odpowiadają?

Redakcja Diagnostyki

14 lipca 2022

Przeczytasz w 5 minut

Udostępnij

Spis treści:

Czym są bazofile?
Bazofile – rola w organizmie
Bazofile – norma we krwi
Bazofile za niskie – co to oznacza?
Bazofile za wysokie – co to oznacza?
Źródła

Pełna morfologia krwi żylnej stanowi jedno z najbardziej podstawowych badań laboratoryjnych. Wykonuje się ją zarówno w celach profilaktycznych jak i podczas diagnozowania licznych schorzeń. Jednym z parametrów oznaczanych podczas tego badania jest liczba poszczególnych subpopulacji krwinek białych, w tym także bazofilów. Czym są bazofile, jaką rolę pełnią w organizmie, o czym świadczy ich nieprawidłowa liczebność we krwi oraz na czym polega leczenie tych zaburzeń?

Czym są bazofile?

Krew składa się z dwóch głównych frakcji – osocza oraz elementów morfotycznych, nazywanych także składnikami komórkowymi. Składniki komórkowe krwi dzieli się na krwinki czerwone (erytrocyty), płytki krwi (trombocyty) oraz krwinki białe (leukocyty). Krwinki białe to wysoko wyspecjalizowane komórki, które tworzą ludzki układ odpornościowy. Odpowiadają one m.in. za zwalczanie różnego typu infekcji oraz uczestniczą w wielu procesach zapalnych, w tym także związanych z chorobami autoimmunologicznymi oraz reakcjami alergicznymi.

Bazofile, czyli granulocyty zasadochłonne to jedna z populacji komórkowych, które wchodzą w skład krwinek białych. W warunkach prawidłowych stanowią one od ok. 0,5% do 1% wszystkich leukocytów. W swoim wnętrzu bazofile zawierają liczne ziarnistości, które magazynują określone substancje chemiczne. Dzięki temu komórki te są w stanie w sposób właściwy pełnić swoje funkcje związane z prawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego. Bazofile produkowane są przez wyspecjalizowane komórki obecne w czerwonym szpiku kostnym, skąd następnie trafiają do krwiobiegu.

Bazofile – rola w organizmie

Rola bazofili bezpośrednio związana jest z całościowym funkcjonowaniem ludzkiego układu odpornościowego. Uczestniczą one w wielu procesach zapalnych, ze szczególnym uwzględnieniem różnego typu reakcji alergicznych oraz anafilaktycznych. Bazofile zawierają heparynę, która wpływa na obniżenie krzepliwości krwi, co zapobiega powstawaniu patologicznych zatorów. We wnętrzu bazofili obecna jest także serotonina, uczestnicząca m.in. w procesach przekazywania sygnałów nerwowych.

Jednym z najważniejszych składników ziarnistości bazofili jest histamina. Ten związek chemiczny wpływa na rozszerzanie się naczyń krwionośnych oraz w znaczącym stopniu odpowiedzialny jest za pojawienie się objawów uczulenia po kontakcie z alergenem. Omawiane granulocyty na swojej powierzchni posiadają także specyficzne receptory dla immunoglobulin E, które odgrywają istotną rolę w procesach alergicznych.

Bazofile – norma we krwi

Poziom bazofilów we krwi badany jest podczas przeprowadzania pełnej morfologii krwi żylnej. Normy dla poszczególnych elementów morfotycznych (w tym także bazofili) mogą różnić się pomiędzy poszczególnymi laboratoriami – z tego powodu w celu weryfikacji otrzymanych wyników każdorazowo należy zestawić je z wartościami referencyjnymi, podawanymi na dokumentacji wydawanej osobie badanej.

Odchylenia od normy w zakresie liczebności krwinek białych mogą mieć wiele przyczyn. W celu poprawnej interpretacji wyników należy wziąć pod uwagę m.in. ogólny stan zdrowia pacjenta, dodatkowe obciążenia chorobowe, przyjmowane leki oraz wiele innych czynników. Z tego powodu wyniki badania najlepiej skonsultować z lekarzem, który jednocześnie będzie w stanie zaplanować dalsze, optymalne postępowanie diagnostyczne oraz włączyć właściwe leczenie.

Bazofile za niskie – co to oznacza?

Zbyt niska liczebność bazofili we krwi nazywana jest bazopenią. Jest to rzadkie zjawisko, które najczęściej obserwuje się u pacjentów leczonych z wykorzystaniem leków chemioterapeutycznych z powodu różnego typu nowotworów. Do obniżenia liczby bazofili we krwi może także dojść w przebiegu nadczynności tarczycy lub w wyniku przewlekłego stosowania glikokortykosteroidów, określonych leków hormonalnych lub antydepresyjnych.

Bazofile za wysokie – co to oznacza?

Podwyższony poziom bazofili we krwi określany jest bazofilią. Najczęściej zjawisko to obserwowane jest w przebiegu reakcji alergicznych zależnych od IgE oraz podczas i po przebyciu różnego typu chorób infekcyjnych. Wysokie liczby bazofili we krwi mogą także występować w przebiegu niektórych chorób hormonalnych (takich jak niedoczynność tarczycy) oraz chorób autoimmunologicznych, jak np. choroba Leśniewskiego-Crohna lub RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów.

Należy pamiętać, że poszczególnych wyników morfologii krwi nigdy nie należy interpretować w oderwaniu od innych. Za każdym razem niezbędne jest zestawienie poziomu bazofilii z pozostałymi typami leukocytów oraz innymi parametrami krwi. Zaburzenia w obszarze liczebności krwinek białych nigdy nie powinny być ignorowane – w niektórych przypadkach mogą one wskazywać np. na zaburzenia odporności lub rozwój procesu nowotworowego w obrębie układu krwiotwórczego, taki jak białaczka lub chłoniaki. Z tego powodu w przypadku wykrycia odchyleń od normy w liczebności bazofili należy skonsultować się z lekarzem, który w sposób odpowiedzialny poprowadzi dalszą diagnostykę oraz leczenie pacjenta.