Choroby

26 stycznia 2023 - Przeczytasz w 5 min

Choroby weneryczne – poznaj 8 najczęściej występujących

Spis treści:
choroby weneryczne przyczyny

Choroby weneryczne, czyli, mówiąc poprawnie, choroby przenoszone drogą płciową, są grupą zakażeń, do których może dojść w trakcie stosunku seksualnego. Ich objawy są różnorodne – od dokuczliwych, ale niegroźnych objawów miejscowych w okolicy zewnętrznych narządów płciowych, po groźne dla życia symptomy neurologiczne. Niektóre zakażenia mogą prowadzić do śmierci chorego. Z tego artykułu dowiesz się, jakie są najczęstsze choroby przenoszone drogą płciową, jakie objawy wywołują i jak można zapobiegać ich wystąpieniu.

Choroba weneryczna – co to jest?

Choroby weneryczne to przestarzała nazwa schorzeń zakaźnych, w których do transmisji patogenu odpowiedzialnego za wystąpienie objawów dochodzi na drodze kontaktów seksualnych. Od lat stosuje się w odniesieniu do nich nazwę choroby przenoszone drogą płciową (ang. sexually transmitted infections).

Choroby przenoszone drogą płciową stanowią istotny problem epidemiologiczny na całym świecie, któremu można zapobiegać poprzez właściwą edukację seksualną i dostęp do barierowych środków antykoncepcyjnych. Do najczęściej występujących schorzeń przenoszonych drogą płciową należą zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, chlamydioza, rzeżączka, kiła, opryszczka narządów płciowych i zakażenie HIV. Dotyczą one szczególnie osób pomiędzy 15. a 50. rokiem życia, ale bywają diagnozowane u pacjentów w każdym wieku, także u niemowląt. Nieleczone mogą prowadzić do niepłodności, rozwoju raka, a w skrajnych wypadkach nawet do śmierci chorego. Uważa się, że na choroby przenoszone drogą płciową są szczególnie narażone osoby z wywiadem przebytych podobnych zakażeń, utrzymujące kontakty seksualne bez użycia barierowych środków antykoncepcyjnych z wieloma partnerami, po przebytym ataku na tle seksualnym, nadużywające alkoholu oraz zażywające narkotyki. Udowodniono, iż zabieg obrzezania zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przenoszonych drogą płciową u mężczyzn nawet o 50–60%.

Choroby weneryczne – drogi zakażenia

Pacjenci często zastanawiają się, czy można zarazić się chorobą weneryczną bez stosunku seksualnego. O ile najczęstszą drogą zakażenia w przypadku chorób przenoszonych drogą płciową są różnego rodzaju kontakty seksualne (waginalne, analne, oralne), o tyle, w zależności od czynnika etiologicznego, może do niego dojść również na inne sposoby. Transmisja czynnika chorobotwórczego może również nastąpić m.in. podczas porodu drogami natury, karmienia piersią czy stosowania niesterylnych igieł przez osoby uzależnione od narkotyków. W przypadku chlamydiozy możliwe jest zakażenie pośrednio, poprzez przedmioty, na których obecna jest bakteria Chlamydia trachomatis.

Jakie są najczęstsze choroby weneryczne i ich objawy?

Część zakażeń będących przyczyną chorób przenoszonych drogą płciową jest wyleczalna (np. chlamydioza, rzeżączka, rzęsistkowica), inne wymagają terapii, ale nie jest możliwe wyeliminowanie czynnika etiologicznego (zakażenie HIV, HPV, wirusem opryszczki – HSV). Poniżej przedstawiamy pokrótce najczęściej występujące choroby weneryczne.

Wrzód miękki

Wrzód miękki jest schorzeniem, za którego wystąpienie odpowiada Gram-ujemna bakteria Haemophilus ducreyi. Objawia się obecnością pojedynczego wrzodu lub mnogich bolesnych owrzodzeń w okolicy prącia u mężczyzn lub warg sromowych u kobiet, ale zmiany mogą być także stwierdzone w obrębie moszny, pochwy czy odbytu. Nieleczony wrzód istotnie zwiększa ryzyko zakażenia HIV. Wymaga leczenia antybiotykami obojga partnerów.

Chlamydioza

Chlamydioza jest wywołana infekcją Gram-ujemną bakterią Chlamydia trachomatis i jest prawdopodobnie najczęstszą wyleczalną chorobą przenoszoną drogą płciową. Zakażenie u mężczyzn powoduje zwykle zapalenie cewki moczowej (przebiegające z wyciekiem z cewki i objawami dyzurycznymi), a u kobiet może powodować zapalenie narządów miednicy mniejszej i być powodem niepłodności.

Opryszczka narządów płciowych

Czynnikiem etiologicznym odpowiadającym za wystąpienie tego schorzenia jest wirus opryszczki zwykłej, najczęściej HSV-2, rzadziej HSV-1. Przed pojawieniem się wykwitów w miejscu zakażenia (pęcherzyków, nadżerek) chorzy mogą odczuwać miejscowe pieczenie lub ból. Infekcji mogą towarzyszyć objawy ogólne – gorączka, bóle mięśni i stawów lub powiększenie węzłów chłonnych. Po pewnym czasie wykwity goją się i nie pozostawiają blizn, ale może dojść do ponownego wysiewu zmian (często pod wpływem stresu, infekcji czy zmęczenia).

Rzeżączka

Rzeżączka to choroba wywoływana przez dwoinkę rzeżączki Neisseria gonorrhoeae i jest, po chlamydiozie, drugą najczęściej występującą chorobą przenoszoną drogą płciową. U mężczyzn jest przyczyną zapalenia cewki moczowej, u kobiet zaś może spowodować zapalenie kanału szyjki macicy z obecnością upławów i bólu podbrzusza. Zakażenie dziecka podczas porodu przez chorą matkę jest przyczyną rzeżączkowego zapalenia spojówek. Badaniu i ewentualnemu leczeniu antybiotykami powinien poddać się również partner osoby zakażonej.

Rzęsistkowica

Rzęsistkowica to schorzenie spowodowane zarażeniem pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym Trichomonas vaginalis. U części kobiet infekcja przebiega bezobjawowo, u innych obecne mogą być żółtozielone upławy o nieprzyjemnym, charakterystycznym zapachu. U mężczyzn może być przyczyną zapalenia cewki moczowej. Podobnie jak w przypadku chlamydiozy nieleczona rzęsistkowica może prowadzić do niepłodności u kobiet.

Zakażenie HIV

Zakażenie ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV) prowadzi (po około 4 tygodniach od infekcji) do wystąpienia ostrej choroby retrowirusowej przebiegiem przypominającej grypę. Po ustąpieniu objawów nosiciel zwykle nie odczuwa żadnych niepokojących symptomów nawet przez wiele lat. W tym czasie zmniejszeniu ulega liczba komórek odpornościowych, co prowadzi nieuchronnie do rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Istnieje aktualnie wiele leków, które mają na celu spowolnienie przebiegu choroby i zmniejszenie zakaźności chorego, wciąż jednak nie ma skutecznej terapii umożliwiającej całkowite wyleczenie.

Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może być przyczyną wystąpienia kłykcin kończystych (najczęściej HPV typu 6 i 11) lub nowotworów złośliwych (m.in. HPV typu 16 i 18). Od niedawna dostępne jest szczepienie ochronne przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, ale nie jest ono na chwilę obecną objęte refundacją.

Kiła

Kiła wywołana jest przez krętka bladego Treponema pallidum. W pierwszym okresie choroby pojawia się niebolesne owrzodzenie w miejscu wniknięcia bakterii do organizmu. Nieleczone zakażenie może prowadzić do zajęcia procesem chorobowym m.in. skóry, błon śluzowych, układu nerwowego, a nawet serca. Kiła wymaga leczenia antybiotykami, często podawanymi pozajelitowo.

Do innych chorób przenoszonych drogą płciową należą również wirusowe zapalenia wątroby typu B i C, prowadzące do ostrego zapalenia narządu, które u części pacjentów przechodzi w postać przewlekłą.

Choroby weneryczne – jak im zapobiegać?

Podstawą zapobiegania chorobom przenoszonym drogą płciową jest odpowiednia edukacja, która powinna być zapewniona wszystkim osobom jeszcze przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Warto rozważyć szczepienia ochronne przeciwko HPV czy wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Stosunek płciowy powinien odbywać się z użyciem prezerwatywy przez cały czas jego trwania. Należy również unikać kontaktów seksualnych z przypadkowymi osobami, prostytutkami, ograniczyć ilość spożywanego alkoholu oraz zrezygnować ze stosowania narkotyków.

Autor: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

  1. Garcia M., Leslie S., Wray A., Sexually Transmitted Infections, „StatPearls” 2022, dostęp online: grudzień 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560808/.
  2. Wagenlehner F. i in., The Presentation, Diagnosis, and Treatment of Sexually Transmitted Infections, „Deutsches Arzteblatt International” 2016, dostęp online: grudzień 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4746407/.
  3. Marrazzo J., Cates W., Interventions to Prevent Sexually Transmitted Infections, Including HIV Infection, „Clinical Infectious Diseases” 2011, dostęp online: grudzień 2022, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3213401/.

Podobne artykuły

Powiązane pakiety
Infekcje intymne - HPV 14 genotypów wysokiego ryzyka onkogennego dla kobiet
Badanie wykrywa obecność DNA 14 genotypów o wysokim ryzyku onkogennym (16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 i 68) wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) w badanej próbce. Materiałem do badania jest wymaz z szyjki macicy, pobierany samodzielnie w warunkach domowych, za pomocą specjalnego zestawu, co dodatkowo zwiększa komfort pacjentki. Zakażenia wirusem HPV należą do najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Spośród kilkuset istniejących typów wirusa, większość wywołuje niegroźne, samoistnie ustępujące infekcje lub obecność tzw. kłykcin kończystych. Jednak kilkanaście z nich, wykazuje działanie wysoko onkogenne, czyli zwiększające ryzyko powstawania zmian nowotworowych. Wirusy HPV typu 16 i 18, które są najczęściej wykrywane u polskich pacjentek, odpowiadają za około 70% z wszystkich przypadków raka szyjki macicy. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, każda kobieta po 30 r. ż., oprócz standardowego badania cytologicznego, powinna wykonywać badania genetyczne w kierunku zakażenia HPV, minimum raz na 3 lata. Choć zidentyfikowanie obecności wirusa nie jest jednoznaczne z chorobą i nie skutkuje natychmiastowym wdrożeniem terapii, to dzięki wiedzy o nosicielstwie wirusa, kobiety zyskują czas na zaplanowanie odpowiedniej profilaktyki, a w przypadku wystąpienia pierwszych objawów choroby - na wprowadzenie odpowiedniego leczenia, zwiększającego ich szanse na pełny powrót do zdrowia. Badanie jest rekomendowane przede wszystkim: dla wszystkich zdrowych kobiet, jako badanie przesiewowe, obok cytologii szyjki macicy, pozwalające na określenie obecności lub braku wysoko onkogennych genotypów wirusa HPV w celu identyfikacji kobiet należących do grupy podwyższonego ryzyka rozwoju raka szyjki macicy lub obecności dysplazji wysokiego stopnia jako uzupełniające badanie przesiewowe dla pacjentek z rozpoznaniem cytologicznym ASC-US (atypowe komórki nabłonka płaskiego o nieokreślonym znaczeniu, ang. atypical squamous cells of undetermined significance), w celu doprecyzowania potrzeby skierowania na kolposkopię dla kobiet chorujących na nawracające, trudne do zdiagnozowania stany zapalne dróg moczowo-płciowych dla wszystkich kobiet aktywnych seksualnie. Więcej informacji o zakupie badań wysyłkowych jest dostępnych tutaj.  
Sprawdź
e-PAKIET INTYMNY
Dedykowany dla: Kobiet, Mężczyzn Wskazany: → W diagnostyce najbardziej rozpowszechnionych chorób przenoszonych drogą płciową: wirusowego zapalenia wątroby typu B i C (WZW B i C), zakażenia wirusem HIV, kiły, opryszczki jamy ustnej i narządów płciowych, chlamydiozy → Profilaktycznie, do wykluczenia lub potwierdzenia ewentualnego bezobjawowego zakażenia wirusami lub bakteriami przenoszonymi drogą płciową   Pamiętaj przed pobraniem: *Na badania z pakietu badań intymnych możesz zgłosić się o każdej porze dnia *Nie musisz być na czczo   Choroby przenoszone drogą płciową – czyli jakie? Choroby przenoszone drogą płciową charakteryzują się często długim okresem bezobjawowym. Mimo braku zauważalnych objawów, prowadzą do postępujących zaburzeń w organizmie, które mogą skutkować niewydolnością i marskością wątroby (WZW B i C), poważnym upośledzeniem odporności organizmu (HIV), uszkodzeniem układu nerwowego (kiła) oraz niepłodnością (chlamydioza).   Jakie badania na choroby weneryczne? e-PAKIET INTYMNY uwzględnia badania intymne, serologiczne (poziom przeciwciał skierowanych przeciwko drobnoustrojom) wykonywane z próbki krwi: HBs antygen, HCV przeciwciała, HIV Ag/Ab (Combo), Kiła (Treponema pallidum), Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgG, Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgM, Chlamydia trachomatis IgG, Chlamydia trachomatis IgM. Choroby przenoszone drogą płciową często kojarzą się z objawami, wśród których wymienia się nieprawidłowe wydzieliny z układu moczo-płciowego, świąd i pieczenie, czy też zmiany skórne w okolicach intymnych. O ile objawy te inicjują wizytę w gabinecie lekarza, to również możliwy bezobjawowy przebieg zakażenia, a w związku z tym brak wdrożonej farmakoterapii mogą być przyczyną poważnych konsekwencji zdrowotnych i doskwierających powikłań. Zatem jakie badania na choroby weneryczne wykonać?   Poznaj znaczenie uwzględnionych w e-pakiecie badań intymnych: HBs antygen i HCV przeciwciała to badania służące wykryciu zakażenia wirusami zapalenia wątroby typu B i C. HBs antygen stanowi podstawowy marker zakażenia wirusem HBV, odpowiedzialnym za rozwój WZW B; natomiast przeciwciała swoiste dla antygenów HCV w klasie IgM i IgG pozwalają na stwierdzenie zakażenia wirusem HCV, odpowiedzialnym za rozwój WZW C. Jedną z dróg zakażenia WZW B i C są kontakty seksualne, stąd diagnostykę chorób uwzględniono e-pakiecie intymnym. Przebieg chorób bardzo często jest długotrwale bezobjawowy, natomiast w konsekwencji trwania zakażenia i braku leczenia dochodzi do rozwoju niewydolności wątroby, marskości, a nawet procesu nowotworowego w obrębie narządu. HIV Ag/Ab (Combo) jest badaniem wykonywanym w diagnostyce zakażenia wirusem HIV. Zakażenie wirusem HIV jest długotrwale bezobjawowe. Wirus atakuje komórki układu odpornościowego, co po wielu latach od zakażenia prowadzi do całkowitego upośledzenia jego działania i rozwinięcia AIDS (zespół nabytego upośledzenia odporności). Upośledzenie odporności wiąże się z występowaniem zagrażających życiu infekcji, które wywołane są drobnoustrojem niegroźnym dla osób zdrowych. Charakterystyczne dla AIDS jest również duże ryzyko zachorowania na nowotwory, np. chłoniaki. Kiła (Treponema pallidum) jest badaniem służącym diagnostyce bakteryjnej choroby zakaźnej – kiły, przenoszonej drogą płciową. Choroba może mieć długofalowy przebieg z następującymi po sobie okresami bezobjawowymi i przebiegającymi z nasileniem objawów (np. zmiany wrzodowe w okolicach intymnych, wysypka na tułowiu, zaburzenia w układzie sercowo – naczyniowym i nerwowym). Diagnostyka choroby jest szczególnie istotna dla kobiet planujących ciążę i w ciąży, ponieważ zakażenie okołoporodowe noworodka wiąże się z niebezpiecznym dla zdrowia i życia wielonarządowym, przewlekłym procesem zapalnym. Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgM i Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgG to badania wykonywane w diagnostyce zakażenia wirusem opryszczki - Herpes simplex typu 1 i 2. Oba typy wirusów opryszczki są przenoszone drogą płciową, mogą atakować śluzówki narządów płciowych powodują uciążliwe objawy doraźnie (pęcherze oraz owrzodzenia narządów płciowych lub odbytu, upławy i bolesność w trakcie oddawania moczu) i konsekwencje w przyszłości (groźna dla życia i zdrowia noworodka transmisja okołoporodowa). Chlamydia trachomatis IgM i Chlamydia trachomatis IgG to badania służące wykryciu chlamydiozy. Bakteria - Chlamydia trachomatis jest najczęstszym patogenem przenoszonym drogą płciową, wymagającym szczególnej uwagi, gdyż 70% zakażeń przebiega bezobjawowo lub z objawami łagodnymi, natomiast powikłania zakażenia mogą być bardzo poważne. Zakażenie Chlamydią trachomatis może utrudniać zajście w ciąże lub być przyczyną niepłodności zarówno kobiety jak i mężczyzny. Ze względu na szereg zależności występujących między analizowanymi parametrami wyniki uzyskanych badań należy skonsultować z lekarzem.   Co może mieć wpływ na wynik: * Od osób suplementujących biotynę w dawce >5mg/dobę, materiał do badania należy pobierać najwcześniej po 8 godz. od ostatniego zażycia biotyny. * W przypadku badań serologicznych pojawia się tzw. okienko serologiczne, czyli okres, w którym mimo toczącego się zakażenia wyniki wymienionych badań nie będą jeszcze potwierdzały infekcji. W związku z powyższym opisany test na choroby weneryczne najlepiej wykonać nie wcześniej niż 6-8 tygodni od potencjalnego zakażenia.   Jak się pobiera materiał do badania? Do wykonania pakietu badań wenerycznych niezbędna jest próbka krwi.   Ile czeka się na wyniki?  Od 1 do 7 dni. *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią.
Sprawdź
Tagi
Choroby
kobieta
mężczyzna

Podobne artykuły