Grypa typu B – co ją wyróżnia? Objawy, leczenie, powikłania

Jaka jest różnica między grypą a zwykłym przeziębieniem? Grypa i zwykłe przeziębienie mogą mieć podobne objawy, takie jak katar i kaszel. Jednak objawy przeziębienia są zazwyczaj łagodne, a objawy grypy mogą być ciężkie i prowadzić do poważnych powikłań. Przeziębienie i grypa są wywoływane przez inny rodzaj wirusów.

Grypa – kiedy chorujemy?

Szczyt zachorowań na grypę przypada w miesiącach zimowych – wtedy wiele osób choruje jednocześnie, co niekiedy prowadzi do rozwoju epidemii. Grypa rozprzestrzenia się drogą kropelkową, gdy osoba chora kicha lub kaszle. Wariant A, B i C to najczęstsze typy grypy, które zakażają ludzi. Grypa A i B ma charakter sezonowy i charakteryzuje się poważniejszymi objawami. Natomiast grypa C nie powoduje poważnych objawów i nie ma charakteru sezonowego – liczba przypadków pozostaje mniej więcej taka sama przez cały rok. Różnice między grypą A i B dotyczą kilku kluczowych aspektów, takich jak zróżnicowanie genetyczne, nasilenie objawów, a także skuteczność szczepionki.

Rodzaje i podtypy grypy; grypa typu B – co to jest?

• Grypa typu A: może infekować wiele gatunków, w tym ludzi, ptaki i świnie. Jest bardzo zróżnicowana genetycznie i podzielona na wiele podtypów na podstawie dwóch białek na jej powierzchni: hemaglutyniny (H) i neuraminidazy (N).
• Grypa typu B: zakaża głównie ludzi, jest zdecydowanie mniej zróżnicowana genetycznie, ma ograniczoną zdolność do przeskakiwania między gatunkami, nie jest podzielona na podtypy, ale wyróżnia się dwie linie: Victoria i Yamagata.

Występowanie grypy typu B

Grypa A jest odpowiedzialna za większość sezonowych infekcji grypowych, stanowiąc około 75% wszystkich potwierdzonych przypadków grypy. Ma również potencjał do wywoływania pandemii. Grypa B odpowiada za pozostałe 25% infekcji i zazwyczaj pojawia się później w sezonie grypowym.

Zaraźliwość grypy typu B

Zarówno grypa A, jak i B są wysoce zaraźliwe i mogą być przenoszone drogą kropelkową oraz przez dotykanie skażonych powierzchni.

Objawy grypy typu B 

Oba typy, grypa A i B, są wysoce zaraźliwe i powodują ten sam wachlarz objawów, które pojawiają się nagle i mogą obejmować:

• gorączkę,
• dreszcze,
• ból ciała (mięśni),
• kaszel,
• ból głowy,
• ból gardła,
• katar lub zatkany nos,
• zmęczenie lub uczucie wyczerpania,
• biegunkę lub wymioty (zazwyczaj u dzieci).

Jak rozpoznać, czy mam grypę, czy COVID-19?

Choroby te mają podobne objawy. Jedynym sposobem, aby je rozróżnić, jest wykonanie testu. Obie choroby są obarczone ryzykiem poważnego przebiegu, ale wywołują je inne wirusy i są leczone w różny sposób.

Nasilenie objawów

W przeszłości uważano, że infekcje grypą A są zazwyczaj bardziej poważne niż infekcje grypą B, jednak nowsze badania pokazują, że oba typy mogą prowadzić do podobnej chorobowości i śmiertelności. Niepowikłane zakażenie grypą A lub grypą B może powodować objawy utrzymujące się przez około tydzień. Niektóre osoby po dwóch tygodniach mogą nadal mieć kaszel lub czuć zmęczenie. Badanie przeprowadzone w 2015 r. z udziałem dorosłych chorych na grypę A i grypę B wykazało, że w obu przypadkach ryzyko zachorowania i śmierci było podobne. Ponadto w kanadyjskim badaniu obejmującym dzieci poniżej 16. roku życia wykazano, że grypa B może mieć szczególnie poważny przebieg w tej grupie wiekowej.

Grypa typu B – powikłania

Infekcje zatok i ucha są przykładami umiarkowanych powikłań, natomiast zapalenie płuc jest poważnym powikłaniem, które może wynikać albo z samego zakażenia wirusem grypy, albo z jednoczesnego zakażenia wirusem grypy i bakteriami. Inne możliwe poważne powikłania wywołane grypą mogą obejmować:

• zapalenie mięśnia sercowego, mózgu lub tkanki mięśniowej (zapalenie mięśni, rabdomioliza),
• niewydolność wielonarządową (na przykład niewydolność oddechową i nerek).

Zakażenie dróg oddechowych wirusem grypy może wywołać skrajną reakcję zapalną w organizmie i może prowadzić do posocznicy, zagrażającej życiu reakcji organizmu na infekcję. Grypa może również pogorszyć przewlekłe problemy zdrowotne, np. u osób chorych na astmę lub z chorobami serca może nastąpić zaostrzenie choroby podstawowej.

Grypa typu B – kiedy pilnie do lekarza?

Objawy, które sugerują konieczność pilnej konsultacji lekarskiej to:

• trudności w oddychaniu lub duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• zawroty głowy,
• drgawki,
• pogorszenie przebiegu chorób przewlekłych,
• ciężkie osłabienie lub ból mięśni.

Do objawów nagłych u dzieci zalicza się wszystkie objawy występujące u dorosłych, a także:

• sine usta lub paznokcie,
• objawy odwodnienia.

Kto jest bardziej narażony na powikłania związane z grypą B?

Pewne schorzenia mogą zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu zarówno grypy A i B. Obejmuje to zagrażające życiu powikłania wymagające hospitalizacji. Oto czynniki związane ze zwiększonym ryzykiem powikłań po grypie:

• astma, POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc) lub inna przewlekła choroba płuc;
• choroby nerek, wątroby, układu nerwowego, serca lub naczyń krwionośnych, w tym udar;
• choroby zaburzające funkcjonowanie mięśni (w tym mięśni oddechowych) lub utrudniające kaszel, połykanie lub usuwanie płynów z dróg oddechowych;
• cukrzyca;
• osłabiony układ odpornościowy (z powodu HIV/AIDS, raka lub leków immunosupresyjnych);
• choroby krwi, np. anemia sierpowata;
• BMI powyżej 40 (otyłość);
• wiek poniżej 5 lat lub powyżej 65 lat;
• ciąża;
• pobyt w placówkach opiekuńczych, wychowawczych lub resocjalizacyjnych;
• pochodzenie i kolor skóry: osoby czarnoskóre niehiszpańskiego pochodzenia, rdzenni Amerykanie niehiszpańskiego pochodzenia, rdzenni mieszkańcy Alaski i Latynosi są obarczeni wyższym ryzkiem ciężkiego przebiegu grypy.  

Grypa typu B – jak leczyć?

Leczenie jest takie samo dla grypy typu A i typu B; skupia się na łagodzeniu objawów oraz w niektórych przypadkach, na stosowaniu leków przeciwwirusowych, które mogą skrócić czas trwania choroby i złagodzić objawy. Te leki są najskuteczniejsze, gdy zostaną przyjęte w ciągu pierwszych 48 godzin od wystąpienia objawów. Leczenie przeciwwirusowe wskazane jest u osób, które:

• mają choroby współistniejące lub są narażeni na ryzyko ciężkiego przebiegu choroby,
• mają ciężki przebieg infekcji,
• mieszkają z osobami, które są zagrożone poważnymi powikłaniami grypy lub opiekują się takimi osobami.

Dużo odpoczynku, zdrowa dieta i picie dużej ilości płynów również pomagają organizmowi w walce z wirusem.

Skuteczność szczepionki

Sezonowe szczepionki przeciw grypie mogą być trójwalentne (chroniące przed dwoma szczepami A i jednym B) lub czterowalentne (chroniące przed dwoma szczepami A i dwoma B) i mają odzwierciedlać cyrkulujące szczepy grypy A i B. Szczepionka ma na celu ochronę przed najbardziej prawdopodobnymi w danym sezonie szczepami wirusa. Szczepionka przeciw grypie jest opracowywana na wiele miesięcy przed sezonem grypowym. Może to skutkować zmniejszonym dopasowaniem między szczepionką a wirusami powodującymi sezonowe epidemie. Jednak nawet wtedy szczepionka nadal oferuje pewien stopień ochrony. Obecne szczepionki przeciw grypie działają lepiej przeciwko wirusom grypy typu B i A(H1N1) i zapewniają słabszą ochronę przed wirusem grypy A(H3N2).

Jak mogę zapobiec grypie typu B?

Najlepszym sposobem zapobiegania grypie jest coroczne szczepienie. Szczepionki trenują układ odpornościowy w rozpoznawaniu infekcji i zwalczaniu ich. Nawet jeśli zachorujesz na inną wersję grypy niż ta zawarta w szczepionce, szczepienie zmniejsza ryzyko powikłań.

Inne sposoby zmniejszenia ryzyka zachorowania obejmują:

• higiena rąk,
• zakrywanie nosa i ust, kiedy podczas kichania i kaszlu,
• unikanie przebywania w towarzystwie innych osób podczas choroby zakaźnej,
• noszenie maski,
• unikanie dotykania twarzy, oczu, nosa i ust,
• nieudostępnianie jedzenia sztućców, talerzy i kubków innym osobom.

Dr n.med. Justyna Chlebowska-Tuz