HPV test domowy – jak działa i kiedy warto go wykonać?

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową, która może prowadzić do raka szyjki macicy i innych nowotworów. Wczesne wykrycie wirusa jest kluczowe dla profilaktyki zdrowotnej, a domowe testy na HPV umożliwiają samodzielne przeprowadzenie badania w komfortowych warunkach. Jak działa taki test, kto powinien go wykonać i jak prawidłowo przeprowadzić badanie?

Czy można samemu zrobić test na HPV?

HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) to jedna z najczęstszych infekcji przenoszonych drogą płciową. W większości przypadków zakażenie nie powoduje żadnych objawów i ustępuje samoistnie w ciągu kilku lat. Jednak u niektórych osób HPV powoduje brodawki skórne, kłykciny kończyste (zmiany w okolicach intymnych) lub prowadzi do nowotworów, takich jak rak szyjki macicy, pochwy, prącia, odbytu czy gardła. 

📌 Przeczytaj także: Wirus HPV a ciąża. Czy jest niebezpieczny?

Rozpoznanie zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego odbywa się na podstawie testu na HPV, który wykrywa obecność DNA wirusa, zwłaszcza jego typów wysokoonkogennych. Test można wykonać u ginekologa lub samodzielnie w domu. Taki domowy test HPV to wygodna i dyskretna metoda wczesnego wykrywania wirusa brodawczaka ludzkiego.

Jak działa domowy test na HPV?

Domowe testy HPV polegają na samodzielnym pobraniu próbki komórek z pochwy lub szyjki macicy za pomocą specjalnej wymazówki, a następnie przesłaniu jej do laboratorium. W laboratorium próbka jest analizowana pod kątem obecności DNA wirusa HPV, w tym jego wysokoonkogennych typów. Domowy test na HPV ma wiele zalet. Na uwagę zasługują zwłaszcza:

• skuteczność – testy domowe są równie wiarygodne, jak te wykonywane w gabinecie lekarskim;
• dyskrecja – można je wykonać samodzielnie, bez konieczności wizyty u ginekologa;
• łatwość użycia – zestawy zawierają szczegółową instrukcję krok po kroku.

📌 Poznaj e-Pakiet wysyłkowy HPV 41 – test identyfikujący 41 typów wirusa brodawczaka ludzkiego.

Jak wykonać test HPV w domu?

Test na HPV można kupić w aptece lub online. Bardzo ważne jest dokładne zapoznanie się z jego instrukcją. Znajdują się w niej zalecenia, których należy przestrzegać, aby prawidłowo wykonać test. Do pobrania próbki trzeba się odpowiednio przygotować. Najlepiej wykonać test rano, przed oddaniem moczu i bez stosowania środków higieny intymnej. Aby pobrać próbkę z pochwy, należy użyć specjalnego aplikatora, który dołączony jest do zestawu (np. wymazówki lub szczoteczki). Następnie umieszcza się wymaz w sterylnym pojemniku, który również stanowi element zestawu. Uzyskany w ten sposób materiał odsyła się do laboratorium w załączonej kopercie zwrotnej. Wyniki dostępne są zazwyczaj w ciągu kilku dni.

Co zrobić po otrzymaniu wyniku?

Negatywny wynik oznacza brak wykrycia wirusa HPV, ale warto regularnie powtarzać test i wykonywać cytologię. Pozytywny wynik nie musi oznaczać ryzyka nowotworu, ale wymaga konsultacji lekarskiej i dalszej diagnostyki. Ginekolog zleca cytologię, czyli badanie komórek szyjki macicy. Pozwala ona wykryć nieprawidłowe zmiany komórkowe, które mogą być spowodowane zakażeniem HPV. Wyróżnia się klasyczną cytologię konwencjonalną i dokładniejszą cytologię płynną (LBC), która jest zalecana w przypadku zakażenia HPV. Kolejnym etapem diagnostyki jest kolposkopia. To badanie wykonywane przez ginekologa przy użyciu specjalnego mikroskopu (kolposkopu). Pomaga ocenić zmiany na szyjce macicy wywołane przez HPV. W przypadku pojawienia się u pacjentki podejrzanych zmian wykonywana jest biopsja, która polega na pobraniu fragmentu zmienionej tkanki do badania histopatologicznego w celu potwierdzenia zmian nowotworowych.

Kiedy warto zrobić test na HPV?

Zaleca się wykonanie testu na HPV po 30. roku życia, szczególnie w połączeniu z cytologią. Po 30. roku życia test na HPV pomaga w wykryciu wysokoonkogennych typów wirusa, które mogą prowadzić do raka szyjki macicy. Cytologia wskazuje na obecność nieprawidłowych komórek, a test HPV wykrywa sam wirus.

Test wskazany jest w przypadku nieprawidłowego wyniku cytologii. Jest stosowany w celu określenia, czy przyczyną tych zmian jest zakażenie wirusem HPV. Domowy test na HPV polecany jest przy podejrzeniu zakażenia HPV. Jest ono bardzo powszechne i może być przenoszone drogą płciową, dlatego warto rozważyć test, jeśli miało się kontakt seksualny z osobą, która z dużym prawdopodobieństwem jest zakażona wirusem, jeśli wystąpiły zmiany w życiu seksualnym (np. nowy partner) lub w przypadku dużej liczby partnerów seksualnych.

Domowy test na HPV wskazany jest, gdy występują niepokojące zmiany skórne w okolicach intymnych, takie jak brodawki lub kłykciny kończyste. Zmiany te są wynikiem zakażenia wirusem HPV (często niskoonkogennego typu). Chociaż nie są typowe dla zakażenia HPV, do przeprowadzenia testu mogą skłonić nieprawidłowe krwawienia, ból lub inne problemy ginekologiczne.

Osoby z osłabionym układem odpornościowym (np. po przeszczepieniu narządu, przy leczeniu immunosupresyjnym lub zakażeniu HIV) są bardziej narażone na rozwój przewlekłego zakażenia HPV, co zwiększa ryzyko wystąpienia zmian przedrakowych lub rakowych. Regularne testy mogą pomóc we wczesnym wykrywaniu niepokojących zmian.

📌 Zobacz też: HPV u mężczyzn – jakie objawy wskazują na zakażenie.

Chociaż testy na HPV są standardowo stosowane u kobiet, mężczyźni również mogą być nosicielami wirusa. Mężczyznom testy nie są rutynowo zalecane, ale warto rozważyć badanie, w przypadku zmiany w okolicach intymnych (np. brodawki), wielu partnerów seksualnych lub pozytywnego wyniku testu na HPV u partnerki.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Konsultacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela