Koenzym Q10 – jaką funkcję pełni w organizmie?

Koenzym Q10 to związek naturalnie występujący w każdej komórce ludzkiego ciała. Jego rola jest nieoceniona – bierze udział w produkcji energii, wspiera prawidłowe funkcjonowanie serca, a także działa jako silny przeciwutleniacz. Choć organizm jest zdolny do jego syntezy, wraz z wiekiem lub w wyniku niektórych chorób, poziom koenzymu Q10 może spadać. W jakich sytuacjach warto rozważyć jego suplementację?

Czym jest koenzym Q10?

Koenzym Q10 (Ubichinon) to substancja podobna do witamin, która odgrywa ważną rolę w procesach energetycznych zachodzących w mitochondriach – swoistych „elektrowniach” komórek ludzkiego ciała. To właśnie tam, dzięki obecności koenzymu Q10, dochodzi do produkcji ATP (adenozynotrifosforanu), który jest podstawowym nośnikiem energii w organizmie. Bez odpowiedniego poziomu koenzymu Q10 komórki nie mogą efektywnie funkcjonować, co przekłada się na obniżoną wydolność fizyczną i osłabienie ogólnej kondycji organizmu.

Jak działa koenzym Q10?

Działanie koenzymu Q10 opiera się na dwóch podstawowych mechanizmach: wspomaganiu produkcji energii komórkowej oraz ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.

1. Produkcja energii – koenzym Q10 uczestniczy w tzw. łańcuchu oddechowym w mitochondriach, gdzie zachodzi synteza ATP. Jest więc niezbędny dla prawidłowego działania wszystkich tkanek, szczególnie tych, które zużywają dużo energii, czyli m.in. serca, mięśni czy mózgu.
2. Działanie antyoksydacyjne – jako silny przeciwutleniacz Q10 chroni komórki przed działaniem wolnych rodników. Nadmiar tych reaktywnych cząsteczek przyczynia się do przyspieszonego starzenia się skóry, stanów zapalnych i rozwoju wielu chorób, w tym chorób układu krążenia i neurodegeneracyjnych.

Kiedy warto suplementować koenzym Q10?

Chociaż organizm sam syntetyzuje koenzym Q10, z wiekiem jego produkcja znacznie spada – nawet o 50% po 50. roku życia. Poza osobami starszymi na niedobory tego związku narażone są zwłaszcza osoby cierpiące na choroby serca, nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, cukrzycę, przyjmujące statyny lub inne leki obniżające cholesterol, zmagające się z przewlekłym zmęczeniem, aktywne fizycznie i uprawiające sport wyczynowy.

📌 Poznaj e-Pakiet uroda przed suplementacją (koenzym Q10).

Korzyści z suplementacji koenzymu Q10

Regularne przyjmowanie koenzymu Q10 może przynieść szereg korzyści zdrowotnych, zwłaszcza u osób z niedoborami lub zwiększonym zapotrzebowaniem na ten związek. Jedną z ważniejszych jest wspomaganie pracy serca. Serce to organ, który potrzebuje ogromnych ilości energii. Osoby z niewydolnością serca często mają obniżony poziom koenzymu Q10. Jego suplementacja może poprawiać wydolność serca, zmniejszać duszność i podnieść jakość życia pacjentów kardiologicznych. Warto dodać, że niektóre leki obniżające poziom cholesterolu (statyny) mogą również obniżać poziom Q10 w organizmie.

Koenzym Q10 stosowany miejscowo lub doustnie może poprawić wygląd skóry, zmniejszyć widoczność zmarszczek i zwiększyć elastyczność naskórka. Działa ochronnie przed szkodliwym promieniowaniem UV i wspomaga procesy regeneracyjne. Koenzym Q10 wpływa też na wydolność fizyczną i ilość energii. Osoby aktywne fizycznie, sportowcy i osoby starsze zauważają wzrost poziomu energii i poprawę samopoczucia w wyniku suplementacji koenzymu Q10. Związek ten wspiera pracę mięśni i funkcje poznawcze, chroni komórki mózgowe przed stresem oksydacyjnym i jest pomocny w profilaktyce chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Parkinsona czy Alzheimera.

Bezpieczeństwo i dawkowanie

Koenzym Q10 występuje naturalnie w wielu produktach spożywczych, takich jak mięso, ryby, oleje roślinne, orzechy i pełnoziarniste produkty zbożowe. Jednak ilości dostarczane z pożywieniem mogą okazać się niewystarczające. Wskazana jest wówczas suplementacja. Przed jej rozpoczęciem należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Typowa, profilaktyczna, dawka koenzymu Q10 mieści się najczęściej w zakresie 100–200 mg dziennie. Zaleca się przyjmowanie koenzymu Q10 podczas posiłku zawierającego tłuszcz, ponieważ jest to substancja rozpuszczalna w tłuszczach i lepiej się wtedy wchłania. 

Koenzym Q10 jest uznawany za substancję bezpieczną i dobrze tolerowaną. Działania niepożądane suplementacji tym związkiem są rzadkie, mogą jednak obejmować łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak nudności czy biegunka. 

Koenzym Q10 to nie tylko modny suplement diety, lecz przede wszystkim istotna substancja dla zdrowia. Wspiera produkcję energii komórkowej, chroni serce i komórki nerwowe, działa przeciwstarzeniowo i poprawia kondycję skóry. Z wiekiem oraz w przypadku niektórych schorzeń, poziom Q10 w organizmie spada, co może objawiać się zmęczeniem, osłabieniem lub problemami skórnymi. Suplementacja bywa skutecznym sposobem na poprawę samopoczucia, wsparcie leczenia i profilaktykę zdrowotną. Kluczem jest jednak rozsądne podejście – najlepiej z uwzględnieniem stylu życia, wieku i indywidualnych potrzeb organizmu.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian