Napady kaszlu u dziecka i dorosłego - co mogą oznaczać?

Napady kaszlu, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych, powinny być niepokojącym objawem, skłaniającym do wizyty u lekarza. Kaszel to naturalna reakcją obronna organizmu, mająca na celu usunięcie z dróg oddechowych zanieczyszczeń, śluzu lub ciał obcych. Jednak nawracające, nagłe, intensywne napady kaszlu mogą wskazywać na poważniejsze problemy zdrowotne. W tym artykule omówimy, co mogą oznaczać nagłe napady kaszlu, dlaczego kaszel może nasilać się w nocy oraz jak skutecznie zmniejszyć napady duszącego kaszlu.

Nagłe napady kaszlu

Nagłe napady kaszlu mogą mieć różne przyczyny i mogą wskazywać na wiele różnych schorzeń. Oto niektóre z najczęstszych przyczyn:

• Infekcje dróg oddechowych

Infekcje wirusowe, takie jak przeziębienie czy grypa, często prowadzą do napadów kaszlu, które mogą być nagłe i intensywne. W przypadku infekcji bakteryjnych, takich jak zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc, kaszel może być bardziej uporczywy i towarzyszyć mu mogą inne objawy, takie jak gorączka i ból w klatce piersiowej. Szczególnym rodzajem infekcji z napadami kaszlu jest krztusiec, znany inaczej jako koklusz. Krztusiec charakteryzuje się ciężkimi napadami kaszlu, które mogą prowadzić do wymiotów i duszności. Kaszel w krztuścu jest napadowy i może być bardzo intensywny.

• Astma

Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która powoduje ich zwężenie i nadwrażliwość. Nagłe napady kaszlu, często towarzyszące świszczącemu oddechowi i duszności, mogą być objawem astmy. Napady kaszlu związane z astmą mogą być wywołane przez alergeny, zimne powietrze lub wysiłek fizyczny. Astmę najczęściej charakteryzuje atak suchego kaszlu.

• Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD)

Refluks to stan, w którym kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku, powodując podrażnienie i kaszel. Napad kaszlu w nocy jest charakterystyczny dla przebiegu GERD, występuje także po posiłkach.

• Alergie

Alergie na pyłki, roztocza, sierść zwierząt czy inne alergeny mogą prowadzić do kaszlu, który często jest nagły i intensywny. Kaszel związany z alergiami może być również towarzyszący innym objawom, takim jak katar, łzawienie czy swędzenie oczu. Napady kaszlu u dzieci często mają właśnie alergiczne podłoże.

• Zespół kaszlu spowodowany pozycją ciała

Niektóre osoby mogą doświadczać napadów kaszlu przy przyjęciu określonej pozycji ciała, na przykład po jedzeniu lub w trakcie leżenia. Może to być związane z problemami żołądkowo-przełykowymi i podrażnieniem dróg oddechowych.

• Przewlekłe zapalenie oskrzeli

Osoby z przewlekłym zapaleniem oskrzeli, które jest często związane z paleniem papierosów lub ekspozycją na dym tytoniowy, mogą doświadczać nagłych napadów kaszlu. Dla przewlekłego zapalenia oskrzeli charakterystyczne są napady mokrego kaszlu, co oznacza, że towarzyszy im obfite wydzielanie śluzu i uczucie zalegania „flegmy”.

• Ciało obce w drogach oddechowych

W przypadku dzieci, ciała obce w drogach oddechowych mogą prowadzić do nagłych napadów kaszlu, które są często intensywne i mogą być związane z trudnościami w oddychaniu. Taka sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji medycznej i kontaktu z lekarzem!

• Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła i gromadzenie się śluzu (flegmy) w tej okolicy

Stany takie jak ostre i przewlekłe zapalenia zatok mogą powodować spływanie śluzu do tylnej części gardła, wywołując kaszel, gdy organizm próbuje go usunąć. Spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła jest częstą przyczyną napadów kaszlu u dziecka w nocy.

• Kaszel psychogenny wywołany np. stresem i lękiem

W niektórych przypadkach kaszel może być związany z czynnikami psychologicznymi, takimi jak stres lub lęk. Wtedy kaszel ma charakter nawykowy lub/i wywoływany jest przez czynniki emocjonalne.

• Stosowanie niektórych leków

Niektóre leki, a szczególnie grupa leków na nadciśnienie tętnicze krwi zwana inhibitorami konwertazy angiotensynowej – ACE, mogą powodować suchy kaszel jako efekt uboczny ich stosowania. Jeśli stosujesz te leki i męczy Cię napadowy kaszel należy porozmawiać z lekarzem celem modyfikacji leczenia nadciśnienia.

Przeczytaj również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/jak-szybko-wyleczyc-przeziebienie/

Dlaczego napady kaszlu pojawiają się w nocy?

Napady kaszlu, które nasilają się w nocy, mogą być szczególnie uciążliwe i mogą wynikać z kilku przyczyn:

• Zmiana pozycji ciała

Leżenie na płasko może powodować, że śluz i kwaśna treść żołądkowa (w przypadku refluksu żołądkowo- przełykowego) gromadzą się w drogach oddechowych, co prowadzi do kaszlu. Pozycja leżąca może również sprzyjać gromadzeniu się śluzu w gardle i drogach oddechowych.

• Nocne zaostrzenia astmy

Astma może ulegać zaostrzeniu w nocy z powodu zmniejszonej produkcji kortyzolu (hormonu przeciwzapalnego) i obniżonej odporności organizmu na bodźce alergiczne. Nocne napady kaszlu mogą być wynikiem zaostrzenia astmy.

• Zimne powietrze

W nocy, gdy temperatura powietrza spada, zimne i suche powietrze może podrażniać drogi oddechowe i wywoływać kaszel. Może to być szczególnie problematyczne w okresie zimowym lub w klimatyzowanych pomieszczeniach.

• Alergeny obecne w sypialni

Nocne napady kaszlu mogą być wywołane przez alergeny znajdujące się w sypialni, takie jak roztocza kurzu, sierść zwierząt czy pleśń. Te alergeny mogą podrażniać drogi oddechowe i prowadzić do kaszlu.

• Brak dystraktorów w godzinach nocnych

Wciągu dnia różne aktywności i zajęcia mogą pomóc złagodzić odczuwanie kaszlu. W nocy brak tych dystraktorów (czyli czegoś co odwraca naszą uwagę) może sprawiać, że odruch kaszlowy staje się bardziej zauważalny i uciążliwy.

• Zwiększona wrażliwość dróg oddechowych

Drogi oddechowe mogą być bardziej wrażliwe i podatne na kaszel w nocy z powodu różnych czynników, w tym: zmian temperatury ciała i zmniejszonej aktywności fizycznej w godzinach nocnych.

• Rytmy dobowe

Dobowy rytm organizmu może wpływać na funkcjonowanie układu odpornościowego i rozwinięcie stanu zapalnego. Niektóre mediatory zapalne, które zwiększają wrażliwość dróg oddechowych, mogą być bardziej aktywne w nocy, co sprawia, że kaszel staje się wtedy częstszy i bardziej intensywny.

Jak zmniejszyć napady duszącego kaszlu?

Aby złagodzić napady duszącego kaszlu, można zastosować kilka skutecznych strategii i metod.

• Najważniejsze jest rozpoznanie i leczenie przyczynowe kaszlu
  • Leczenie infekcji

Jeśli kaszel jest spowodowany infekcją, stosowanie odpowiednich leków przeciwwirusowych, antybiotyków (w przypadku infekcji bakteryjnej) oraz leków przeciwzapalnych może pomóc w złagodzeniu objawów.

• Kontrola astmy

Stosowanie leków kontrolujących astmę, takich jak inhalatory z kortykosteroidami lub leki rozszerzające oskrzela, może pomóc w zarządzaniu napadami kaszlu związanymi z astmą.

• Leczenie refluksu

Przy refluksie żołądkowo-przełykowym warto stosować leki zobojętniające kwas żołądkowy, unikać dużych posiłków przed snem i podnosić wezgłowie łóżka.

• Stosowanie leków łagodzących kaszel
  • Leki przeciwkaszlowe

W przypadku suchego, drażniącego kaszlu, leki przeciwkaszlowe mogą pomóc w złagodzeniu objawów. Przykładem mogą być syropy zawierające dekstrometorfan.

• Leki wykrztuśne

W przypadku kaszlu produktownego, leki wykrztuśne, takie jak guaifenezyna, mogą pomóc w rozrzedzaniu śluzu i ułatwieniu jego usuwania.

Domowe sposoby łagodzenia kaszlu

• Inhalacje parowe

Inhalacje parowe mogą pomóc w nawilżeniu dróg oddechowych i złagodzeniu kaszlu. Można stosować na przykład inhalacje z olejkami eterycznymi, takimi jak eukaliptus czy mięta pieprzowa.

• Płukanki gardłowe

Płukanki gardłowe solą fizjologiczną lub roztworem soli mogą pomóc w łagodzeniu podrażnień gardła.

• Miód

Miód może działać łagodząco na podrażnione gardło i pomóc w złagodzeniu kaszlu. Można go stosować samodzielnie lub w połączeniu z herbatą ziołową.

• Unikanie alergenów

W przypadku kaszlu wywołanego przez alergie, warto unikać znanych alergenów, takich jak pyłki, sierść zwierząt czy roztocza kurzu.

• Nawilżanie powietrza

Używanie nawilżacza powietrza w sypialni może pomóc w utrzymaniu odpowiedniego poziomu wilgotności i złagodzeniu podrażnień dróg oddechowych.

• Zmiana diety

Unikanie potraw, które mogą wywoływać refluks, takich jak tłuste lub pikantne potrawy, może pomóc w kontrolowaniu kaszlu.

• Sposoby na nocne napady kaszlu

Spanie z podniesioną głową może pomóc zmniejszyć gromadzenie się wydzieliny w gardle.

Kluczowe dla skutecznego radzenia sobie z napadami kaszlu jest zrozumienie ich przyczyny oraz zastosowanie odpowiednich strategii leczenia i łagodzenia objawów. W przypadku utrzymujących się, pogarszających się i ciężkich objawów zawsze warto skonsultować się z lekarzem w celu dokładnej diagnozy i opracowania skutecznego planu leczenia.

Pytania i odpowiedzi

Co mogą oznaczać nagłe napady kaszlu?

Nagłe napady kaszlu oznaczać mogą towarzyszyć infekcji wirusowej lub bakteryjnej układu oddechowego, astmie, problemom związanym z przewodem pokarmowym, np. refluksem, alergiom, a także zaburzeniom psychicznym. 

Dlaczego napady kaszlu pojawiają się w nocy?

Napadom kaszlu w nocy sprzyja przyjęta pozycja spania, zmniejszona nocna produkcja kortyzolu, zimne i suche powietrze w sypialni, obecne w sypialni alergeny.

Jak zmniejszyć napady duszącego kaszlu?

W ograniczeniu napadów kaszlu pomocne są inhalacje parowe, płukanki gardłowe, miód, unikanie alergenów, nawilżanie powietrza, zmiana diety w przypadku refluksu, zmiana pozycji spania.