Przyczyny nadmiernego wypadania włosów

Nadmierna utrata włosów to jeden z najczęstszych powodów zgłaszania się pacjentów w pierwszej kolejności do lekarza dermatologa. Dla wielu osób utrata włosów kojarzy się bezpośrednio z zaburzeniami w obrębie skóry głowy, jednak spektrum możliwych przyczyn tego objawu jest znacznie szersze. Chociaż w niektórych przypadkach źródło problemu okazuje się trywialne – np. nieprawidłowa pielęgnacja, intensywne farbowanie czy zbyt ciasne upięcia fryzury – to nierzadko nadmierne wypadanie włosów stanowi złożony problem diagnostyczny i terapeutyczny. Dla wielu kobiet ma on również istotny aspekt psychologiczny, wiążący się z obniżeniem samooceny, poczuciem utraty kontroli i zmniejszeniem poczucia atrakcyjności.

Nadmierne wypadanie włosów – objawy i choroby

Wypadanie włosów może być objawem wielu chorób ogólnoustrojowych. Do najczęstszych schorzeń, w których obserwuje się nadmierne wypadanie włosów, należą:

• Zakażenia grzybicze skóry głowy, które prowadzą do stanu zapalnego i uszkodzenia mieszków włosowych.
• Zaburzenia hormonalne, w tym niedoczynność lub nadczynność tarczycy oraz nieprawidłowości w zakresie hormonów płciowych.
• Choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń rumieniowaty układowy czy łysienie plackowate, w których układ odpornościowy atakuje własne tkanki.
• Anemia i niedobory mikroelementów, zwłaszcza żelaza, cynku i witamin z grupy B.

Charakter wypadania włosów może pomóc w określeniu przyczyny. Łysienie plackowate charakteryzuje się nagłym pojawieniem się ognisk całkowitej utraty włosów.  W łysieniu androgenowym, obserwuje się stopniową redukcję gęstości włosów – u mężczyzn zazwyczaj w okolicy zakoli, a u kobiet – na szczycie głowy. Obecność bliznowacenia w miejscu utraty włosów, typowa dla łysienia bliznowaciejącego, może wskazywać na przewlekły proces zapalny lub schorzenie dermatologiczne.

Nadmierne wypadanie włosów – badania zebrane w specjalistyczny pakiet

Postępowanie diagnostyczne w przypadku nadmiernego wypadania włosów powinno być kompleksowe. W zależności od obrazu klinicznego, zalecane są następujące badania:

• Badanie mikrobiologiczne skóry głowy – pomocne w rozpoznaniu grzybicy skóry.
• Oznaczenia hormonalne – w tym TSH i fT4 (funkcja tarczycy), a także androgeny (testosteron całkowity i wolny, DHT, DHEA) oraz hormony osi podwzgórze–przysadka–gonady (LH, FSH, estradiol).
• Morfologia krwi z oznaczeniem poziomu ferrytyny i żelaza – celem wykluczenia anemii z niedoboru żelaza.
• Oznaczenia autoprzeciwciał – w przypadku podejrzenia choroby autoimmunologicznej.
• Badania trychoskopowe i mikroskopowe – umożliwiają ocenę struktury włosa i mieszków włosowych.
• Biopsja skóry głowy – wykonywana w przypadkach trudnych diagnostycznie, zwłaszcza w celu rozróżnienia łysienia bliznowaciejącego od niebliznowaciejącego.

Rozpoznanie przyczyny nadmiernej utraty włosów często wymaga czasu, interdyscyplinarnej współpracy oraz szczegółowego wywiadu klinicznego. Terapia nadmiernego wypadania włosów zależy od jego przyczyny:

• W leczeniu grzybiczych infekcji skóry głowy stosuje się leki przeciwgrzybicze – zarówno miejscowo, jak i ogólnie.
• W przypadku niedoboru żelaza wskazane jest uzupełnienie tego pierwiastka, co często prowadzi do ustąpienia objawów.
• Łysienie plackowate lub inne formy łysienia w przebiegu chorób autoimmunologicznych wymagają leczenia przyczynowego – często z zastosowaniem kortykosteroidów lub immunomodulatorów.
• Zaburzenia hormonalne należy wyrównać pod kontrolą endokrynologa – dotyczy to zarówno patologii tarczycy, jak i nieprawidłowości w osi hormonalnej.

W każdym przypadku skuteczne leczenie wymaga indywidualnego podejścia oraz monitorowania efektów terapii.

Pacjenci często pytają o najskuteczniejsze metody leczenia nadmiernej utraty włosów. . Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ponieważ skuteczność terapii zależy od etiologii problemu. Należy unikać samodzielnego sięgania po suplementy lub preparaty dostępne bez recepty bez wcześniejszej konsultacji lekarskiej, ponieważ mogą one maskować objawy i opóźniać diagnozę.

Nadmierne wypadanie włosów może być pierwszym objawem wielu schorzeń ogólnoustrojowych lub mieć charakter idiopatyczny. Ze względu na istotne znaczenie psychospołeczne, szybka i dokładna diagnostyka jest kluczowa. Właściwe postępowanie diagnostyczne obejmuje zlecenie ukierunkowanych badań laboratoryjnych i obrazowych, które pozwolą dobrać odpowiednią terapię. Właściwie prowadzona terapia, ukierunkowana na przyczynę, pozwala nie tylko zahamować utratę włosów, ale również – w wielu przypadkach – doprowadzić do ich odrostu i poprawy jakości życia pacjenta.

Pytania i odpowiedzi

1. Jakie mikroskładniki są najczęściej pomijane w diecie, a ich niedobór może prowadzić do przewlekłego przerzedzania włosów?

Często pomijane w diecie żelazo, cynk, witamina D i witaminy z grupy B mogą istotnie przyczyniać się do długotrwałego przerzedzania włosów.

2. Czy istnieją zależności między zdrowiem jelit (np. dysbiozą) a utratą włosów, wynikającą z zaburzonego wchłaniania składników odżywczych?

Zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej mogą ograniczać wchłanianie kluczowych składników odżywczych, co negatywnie wpływa na kondycję włosów.

3. W jaki sposób chroniczny brak snu może wpływać na fazę anagenu (wzrostu) włosów i prowadzić do ich osłabienia?

Długotrwały niedobór snu może hamować fazę wzrostu włosa (anagen), osłabiając cebulki i zwiększając ryzyko wypadania.