Uczulenie na chwasty – jak wykryć? Z poradnika alergika

Alergeny, które nas uczulają, dzielą się na wewnątrz- i zewnątrzpochodne. Do zewnątrzpochodnych, które atakują nas głównie po opuszczeniu mieszkania, należą pyłki roślin, traw, drzew i chwastów, alergeny pleśni etc. Alergia na trawy i chwasty – jak się zabezpieczyć?

Pylenie chwastów – jakie są najczęstsze objawy alergii?

Alergia na trawy i chwasty, a także inne alergeny wziewne, to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości, z którymi borykają się alergicy w Polsce. Sezon pylenia określonych roślin zaczyna się jeszcze w styczniu i może trwać do późnej jesieni. Najsilniej uczulają zazwyczaj rośliny niepozorne, bez imponujących kwiatów i ogromnych rozmiarów – rośliny wiatropylne, produkujące olbrzymie ilości pyłku, które kompensują mniej skuteczny mechanizm zapylania.

Pylenie chwastów jest często bagatelizowane, jednak alergia może dawać równie silne objawy, jak alergia na pyłki drzew, traw lub zwierząt. Czy pokrzywa uczula? Do najczęściej badanych alergenów należą pyłki ambrozji bylicolistnej, bylicy pospolitej, babki lancetowatej, komosy, a także solanki. W panelu badań laboratoryjnych występują też testy pod kątem alergii na pyłki traw: tomki wonnej, kupkówki pospolitej, tymotki łąkowej, żyta i wspomnianej pokrzywy.

Jeżeli uczula Cię babka lancetowata lub ambrozja, alergia może objawiać się na wiele sposobów. Pylenie chwastów wywołuje intensywne łzawienie i swędzenie oczu, zaczerwienie, a nawet opuchliznę powiek.

Alergia na trawy i chwasty wiąże się z intensywnym, wodnistym katarem, kaszlem, podrażnieniem i obrzękiem błony śluzowej nosa, gardła, a nawet dusznościami i problemami ze swobodnym oddychaniem. U niektórych chorych na skórze pojawia się wysypka, zaczerwienienie, pokrzywka. Alergia wziewna jest wyjątkowo niebezpieczna dla osób cierpiących z powodu astmy oskrzelowej, przewlekłych chorób płuc, takich jak POChP i mukowiscydoza. Istotne jest, że nieleczona alergia, w dużej ilości przypadków daje powikłania w postaci niektórych z nich – np. choroby obturacyjnej czy astmy.

Czy pokrzywa uczula? Sprawdź i wykonaj odpowiednie badania

Jeżeli podejrzewasz u siebie alergię wziewną na chwasty, warto wykonać podstawowe testy laboratoryjne. Badanie wykonuje się w pobranej próbce krwi. Jest ono szybkie, bezpieczne w porównaniu do ambulatoryjnych testów skórnych. Daje nam odpowiedź, czy powinniśmy szczególnie uważać w okresie pylenia najbardziej popularnych roślin w naszym ogródku lub podczas codziennych spacerów. Badanie polega na oznaczeniu przeciwciał IgE we krwi specyficznych dla określonych alergenów, nie wymaga specjalnego przygotowania przed przystąpieniem do testów, odstawienia przyjmowanych leków przeciwalergicznych, w tym preparatów przeciwhistaminowych i steroidów.

Testy przeprowadza się w postaci tzw. paneli alergenów w odpowiednich zestawieniach, które ułatwiają i przyspieszają diagnostykę, zwłaszcza wtedy, gdy badanemu trudno jest zasugerować przyczynę uczulenia – wiadomo, że to może być trawa, ale nie wiadomo która.

Jeśli winna objawów jest bylica, komosa lub ambrozja, alergia ujawnia się w typowych dla ich pylenia okresach roku, możesz spróbować ograniczyć wpływ pyłków na Twoją kondycję i ogólne samopoczucie, stosując kilka prostych zasad.

W czasie pylenia chwastów ogranicz wychodzenie z domu w miejsca, gdzie rośliny są rzadko koszone i przycinane. Po powrocie do domu weź prysznic i zmień ubranie, by spłukać pyłki ze swojego ciała, pamiętając zwłaszcza o twarzy i włosach. Przepłukuj oczy czystą zimną wodą; podczas długiej jazdy samochodem wstępuj do klimatyzowanych lokali i sklepów i gdy to możliwe przemywaj  powieki zamkniętych oczu zimną wodą. Stosuj spraye nawilżające do nosa i krople do oczu. Niekiedy pomocne są inhalacje i poprawienie nawilżenia powietrza w mieszkaniu. Pij dużo płynów, minimum 2 litry dziennie.

Co pyli w sierpniu? Kalendarz pylenia roślin w Polsce

W przypadku osób uczulonych na działanie pyłków roślin, niezwykle ważna jest wiedza kiedy pylą określone gatunki. Pyłkowica występuje przez ponad pół roku. Objawy zaostrzają się w bezchmurne, słoneczne i bezwietrzne dni, gdy temperatura przekracza 20 stopni Celsjusza, lecz są również dolegliwe po okresie deszczu, gdyż unoszące się w mniejszej ilości ziarna pyłku są „pobudzone” przez wilgoć i wydzielają substancje, którą stanowią najaktywniejsze alergeny. Większość chwastów, takich jak pokrzywa, babka czy komosa, najintensywniej pyli w maju i czerwcu, pylenie bylicy zaczyna się w lipcu, a ambrozja wzmaga objawy alergii od końca sierpnia.

Większość wymienionych roślin pyli aż do końca września, jednak, gdy jest ciepłe lato i słoneczna, bezdeszczowa jesień, objawy u alergików, już w mniejszym stopniu, mogą utrzymywać się do początków października. Zaostrzenie dolegliwości zależy także od miejsca zamieszkania – pylenie wcześniej rozpoczyna się w zachodniej Polsce, a trwa dłużej na terenach wschodnich.

W przypadku alergii wziewnych niezwykle kluczowe jest natychmiastowe reagowanie na pierwsze oznaki pylenia roślin, a także obserwowanie swojego organizmu. Może się okazać, że u danego pacjenta występuje uczulenie na wiele różnych alergenów (multiuczulenie) lub uczulenie na alergeny reagujące krzyżowo – uczulenie na określony alergen daje objawy przy kontakcie z innym.

Jeśli masz podejrzenie, że Twój organizm jest uczulony na pyłki roślin, wykluczyłeś infekcję bakteryjną lub wirusową, nie zwlekaj z wykonaniem podstawowych testów alergicznych na obecność przeciwciał. Dzięki temu podniesiesz komfort codziennego funkcjonowania i unikniesz poważnych powikłań ze strony układu oddechowego.

Bibliografia:

1. Monika Świerczyńska-Krępa, Alergeny wziewne, Medycyna Praktyczna – Portal dla Pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne
2. Piotr Rapiejko, Pyłek bylicy, Medycyna Praktyczna – Portal dla Pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/59351,pylek-bylicy
3. Kalendarz pylenia 2020, https://www.medicover.pl/kalendarz-pylenia/