02 kwietnia 2020 - Przeczytasz w 4 min

Uczulenie na chwasty – jak wykryć? Z poradnika alergika

Alergeny, które nas uczulają, dzielą się na wewnątrz- i zewnątrzpochodne. Do zewnątrzpochodnych, które atakują nas głównie po opuszczeniu mieszkania, należą pyłki roślin, traw, drzew i chwastów, alergeny pleśni etc. Alergia na trawy i chwasty – jak się zabezpieczyć?

Pylenie chwastów – jakie są najczęstsze objawy alergii?

Alergia na trawy i chwasty, a także inne alergeny wziewne, to jedna z najczęstszych przyczyn dolegliwości, z którymi borykają się alergicy w Polsce. Sezon pylenia określonych roślin zaczyna się jeszcze w styczniu i może trwać do późnej jesieni. Najsilniej uczulają zazwyczaj rośliny niepozorne, bez imponujących kwiatów i ogromnych rozmiarów – rośliny wiatropylne, produkujące olbrzymie ilości pyłku, które kompensują mniej skuteczny mechanizm zapylania.

Pylenie chwastów jest często bagatelizowane, jednak alergia może dawać równie silne objawy, jak alergia na pyłki drzew, traw lub zwierząt. Czy pokrzywa uczula? Do najczęściej badanych alergenów należą pyłki ambrozji bylicolistnej, bylicy pospolitej, babki lancetowatej, komosy, a także solanki. W panelu badań laboratoryjnych występują też testy pod kątem alergii na pyłki traw: tomki wonnej, kupkówki pospolitej, tymotki łąkowej, żyta i wspomnianej pokrzywy.

Jeżeli uczula Cię babka lancetowata lub ambrozja, alergia może objawiać się na wiele sposobów. Pylenie chwastów wywołuje intensywne łzawienie i swędzenie oczu, zaczerwienie, a nawet opuchliznę powiek.

Alergia na trawy i chwasty wiąże się z intensywnym, wodnistym katarem, kaszlem, podrażnieniem i obrzękiem błony śluzowej nosa, gardła, a nawet dusznościami i problemami ze swobodnym oddychaniem. U niektórych chorych na skórze pojawia się wysypka, zaczerwienienie, pokrzywka. Alergia wziewna jest wyjątkowo niebezpieczna dla osób cierpiących z powodu astmy oskrzelowej, przewlekłych chorób płuc, takich jak POChP i mukowiscydoza. Istotne jest, że nieleczona alergia, w dużej ilości przypadków daje powikłania w postaci niektórych z nich – np. choroby obturacyjnej czy astmy.

Czy pokrzywa uczula? Sprawdź i wykonaj odpowiednie badania

Jeżeli podejrzewasz u siebie alergię wziewną na chwasty, warto wykonać podstawowe testy laboratoryjne. Badanie wykonuje się w pobranej próbce krwi. Jest ono szybkie, bezpieczne w porównaniu do ambulatoryjnych testów skórnych. Daje nam odpowiedź, czy powinniśmy szczególnie uważać w okresie pylenia najbardziej popularnych roślin w naszym ogródku lub podczas codziennych spacerów. Badanie polega na oznaczeniu przeciwciał IgE we krwi specyficznych dla określonych alergenów, nie wymaga specjalnego przygotowania przed przystąpieniem do testów, odstawienia przyjmowanych leków przeciwalergicznych, w tym preparatów przeciwhistaminowych i steroidów.

Testy przeprowadza się w postaci tzw. paneli alergenów w odpowiednich zestawieniach, które ułatwiają i przyspieszają diagnostykę, zwłaszcza wtedy, gdy badanemu trudno jest zasugerować przyczynę uczulenia – wiadomo, że to może być trawa, ale nie wiadomo która.

Jeśli winna objawów jest bylica, komosa lub ambrozja, alergia ujawnia się w typowych dla ich pylenia okresach roku, możesz spróbować ograniczyć wpływ pyłków na Twoją kondycję i ogólne samopoczucie, stosując kilka prostych zasad.

W czasie pylenia chwastów ogranicz wychodzenie z domu w miejsca, gdzie rośliny są rzadko koszone i przycinane. Po powrocie do domu weź prysznic i zmień ubranie, by spłukać pyłki ze swojego ciała, pamiętając zwłaszcza o twarzy i włosach. Przepłukuj oczy czystą zimną wodą; podczas długiej jazdy samochodem wstępuj do klimatyzowanych lokali i sklepów i gdy to możliwe przemywaj  powieki zamkniętych oczu zimną wodą. Stosuj spraye nawilżające do nosa i krople do oczu. Niekiedy pomocne są inhalacje i poprawienie nawilżenia powietrza w mieszkaniu. Pij dużo płynów, minimum 2 litry dziennie.

Co pyli w sierpniu? Kalendarz pylenia roślin w Polsce

W przypadku osób uczulonych na działanie pyłków roślin, niezwykle ważna jest wiedza kiedy pylą określone gatunki. Pyłkowica występuje przez ponad pół roku. Objawy zaostrzają się w bezchmurne, słoneczne i bezwietrzne dni, gdy temperatura przekracza 20 stopni Celsjusza, lecz są również dolegliwe po okresie deszczu, gdyż unoszące się w mniejszej ilości ziarna pyłku są „pobudzone” przez wilgoć i wydzielają substancje, którą stanowią najaktywniejsze alergeny. Większość chwastów, takich jak pokrzywa, babka czy komosa, najintensywniej pyli w maju i czerwcu, pylenie bylicy zaczyna się w lipcu, a ambrozja wzmaga objawy alergii od końca sierpnia.

Większość wymienionych roślin pyli aż do końca września, jednak, gdy jest ciepłe lato i słoneczna, bezdeszczowa jesień, objawy u alergików, już w mniejszym stopniu, mogą utrzymywać się do początków października. Zaostrzenie dolegliwości zależy także od miejsca zamieszkania – pylenie wcześniej rozpoczyna się w zachodniej Polsce, a trwa dłużej na terenach wschodnich.

W przypadku alergii wziewnych niezwykle kluczowe jest natychmiastowe reagowanie na pierwsze oznaki pylenia roślin, a także obserwowanie swojego organizmu. Może się okazać, że u danego pacjenta występuje uczulenie na wiele różnych alergenów (multiuczulenie) lub uczulenie na alergeny reagujące krzyżowo – uczulenie na określony alergen daje objawy przy kontakcie z innym.

Jeśli masz podejrzenie, że Twój organizm jest uczulony na pyłki roślin, wykluczyłeś infekcję bakteryjną lub wirusową, nie zwlekaj z wykonaniem podstawowych testów alergicznych na obecność przeciwciał. Dzięki temu podniesiesz komfort codziennego funkcjonowania i unikniesz poważnych powikłań ze strony układu oddechowego.

Bibliografia:

  1. Monika Świerczyńska-Krępa, Alergeny wziewne, Medycyna Praktyczna – Portal dla Pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/57681,alergeny-wziewne
  2. Piotr Rapiejko, Pyłek bylicy, Medycyna Praktyczna – Portal dla Pacjentów, https://www.mp.pl/pacjent/alergie/chorobyalergiczne/alergeny/wziewne/59351,pylek-bylicy
  3. Kalendarz pylenia 2020, https://www.medicover.pl/kalendarz-pylenia/

Podobne artykuły

Powiązane pakiety

e-PAKIET ALERGICZNY ODDECHOWY
Kiedy warto wykonywać badania składające się na Pakiet oddechowy Pakiet składa się z trzech badań istotnych w diagnostyce laboratoryjnej alergii w ogóle uwzględnieniem specyfiki alergii na alergeny wziewne, wykonywanych w próbce krwi żylnej,  dobranych tak, by: wskazywały na predyspozycji badanego do atopii czyli alergii zależnej od IgE; potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów alergii wziewnej: sezonowej lub całorocznej; wskazywały alergeny wziewne powodujące uczulenie manifestujące się jako alergia oddechowa: umożliwiały rozpoznanie alergii oddechowej w przypadkach objawów nietypowych lub jak się może wydawać związanych z alergią na alergeny pokarmowe. Wskazaniami do wykonania Pakietu alergicznego oddechowego mogą być: Typowe objawy sezonowej alergii oddechowej (alergii na alergeny wziewne), pojedyncze lub współistniejące, obejmujące: ostry nieżyt, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła; łzawienie i świąd oczu; kaszel, duszności i świszczący oddech, objawy typowe dla astmy nasilające się sezonowo; Całoroczne objawy alergii oddechowej, wykazujące na ogół mniejsze nasilenie z wahaniami zależnymi, przykładowo, od sezonu grzewczego, rodzaju podłogi w pomieszczeniu, kontaktu ze zwierzętami (wykładzina dywanowa, powierzchnie zmywalne etc.); Współistniejące z powyższymi objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak: mdłości, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunka oraz objawy skórne: pokrzywka czy rumień; Objawy w postaci mrowienia i obrzęku w jamie ustnej, opuchlizny warg, języka, gardła lub krtani tuż po kontakcie z pokarmem świadczą o alergii określanej jako zespół oddechowo-pokarmowy; Objawy wstrząsu anafilaktycznego, uogólnionej reakcji powodującej spadek ciśnienia, utratę przytomności, zapaść w wyniku kontaktu z alergenami wziewnymi.   Jakie szczególne korzyści wiążą się z wykonaniem pakietu - Zlecenie i wykonanie pakietu nie wymagają uprzedniego kontaktu z placówką alergologiczną. - Realizacja badań z inicjatywy pacjenta jeszcze przed kontaktem z lekarzem, ułatwi specjaliście prowadzenie wywiadu z chorym, może nawet umożliwić trafne rozpoznanie źródła alergii na pierwszej wizycie. - W przeciwieństwie od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (na przykład prowokacji czy też testu skórnego), wiążących się niekiedy z dyskomfortem pacjenta, jedyną uciążliwością podczas realizacji badania jest pobranie próbki krwi żylnej. - Pakiet można zrealizować w dowolnym punkcie pobrań Diagnostyki na teranie całego kraju.     Pamiętaj przed pobraniem; Badanie nie wymaga przygotowania, jednak, ze względu na morfologię krwi uwzględnioną w pakiecie, do badania należy przystąpić na czczo.     Pakiet dedykowany jest dla: Pakiet dedykowany jest dla osób dorosłych, a także dzieci dzieci, będących w trakcie diagnostyki alergii lub planujących jej rozpoczęcie: Bez względu na sezon, w przypadku alergii odpowiednich dla danego okresu (np. kwitnienia traw); Bez względu na wady skóry lub choroby; Bez względu na intensywność objawów alergicznych; Bez względu na przyjmowane leki przeciwzapalne, antyhistaminowe i steroidowe.   O zasadności wykonania testu u dzieci poniżej 1 roku życia powinien wypowiedzieć się lekarz. Na ogół laboratoryjna diagnostyka w kierunku alergii na alergeny wziewne wdrażana jest później niż diagnostyka alergii pokarmowej. Wykonywanie testu u dzieci trzyletnich jest dość powszechne.     Czym są choroby o podłożu alergicznym Alergia jest niepożądaną – „przestrzeloną”, odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny, substancje obojętne dla osób o prawidłowym układzie odpornościowym. Potocznie za alergeny uważa się struktury czy twory wywołujące uczulenie, bez względu na złożoność ich budowy i charakter chemiczny. Alergenami określane są więc: pyłek brzozy, roztocza kurzu domowego, mleko, mąką czy aspiryna.   Ze względu pragmatycznych, tradycyjnie alergeny systematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu i dzielone na alergeny pokarmowe i oddechowe (wziewne) oraz jady owadów i leki/związki chemiczne. Do alergenów oddechowych zalicza się : pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, sierść i naskórki zwierząt domowych (psów, kotów etc.) i zwierząt  przemysłowych (koni, krów, owiec etc.), roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz związki chemiczne i cząstki mechaniczne obecne w środowisku domowym i zawodowym. Substancje zaleczane do alergenów pokarmowych (mąka, otręby etc.) w warunkach przemysłowych zaliczane traktowane są jako alergeny wziewne lub przemysłowe jako źródło chorób zawodowych. Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza.   Alergeny pokarmowe i oddechowe należy niekiedy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa ich  składu, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje zupełnie inne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.   Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona jest fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek –  przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Kolejne kontakty powstałych sIgE i macierzystego alergenu uruchamiają mechanizm doprowadzający do widocznych i odczuwalnych objawów uczulenia, czyli alergii.   Objawy manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa. Reakcja alergiczna pojawia się, gdy poziom sIgE przekracza stężenie graniczne, a jej natężenie na ogół wzrasta wraz ze wzrostem stężenia sIgE. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Z osób atopowych rekrutują się osoby dotknięte alergią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłoży alergicznym.     Jakie badania wchodzą w skład pakietu Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych, z których: panel alergenów oddechowych identyfikujący antygenowo-specyficzne IgE (sIgE) ma charakter badania ściśle diagnostycznego, wskazując alergeny odpowiadające z uczulenie objawiające się klinicznie i bezobjawowe; morfologia krwi pełni rolę pomocniczą, wzmacniając rozpoznanie, natomiast pomiar IgE całkowitej dodatkowo pozwala na doprecyzowanie interpretacji klinicznej w przypadkach niskich lub bardzo wysokich stężeń IgE swoistych dla alergenów w panelu.   Morfologia krwi a alergia Morfologia wskazuje na ryzyko alergii, choć parametry sugerujące taki wniosek, nie są specyficzne dla alergii. O alergii (np. na pyłki) świadczyć może wzrost liczby eozynofilii czyli granulocytów kwasochłonnych - zwłaszcza, gdy równocześnie współistnieje spadek liczby neutrofili zwanych, granulocytami obojętnochłonnymi. Jednakże, trzeba pamiętać, że wzrost eozynofilii towarzyszy także chorobom pasożytniczym oraz łuszczycy. Przesłanką o alergii może być również obniżenie hemoglobiny (HGB), jak również obniżona liczba płytek krwi (PLT), określanych mianem trombocytów.   Stężenie całkowitej IgE (IgE całkowite) Stężenie IgE całkowitej (IgE total,) czyli wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność, wskazuje na ryzyko atopii i jest parametrem pomocniczym dla oceny ryzyka alergii, które rośnie u osób ze stężeniem przekraczającym 100 U/ml, u których wykluczono choroby pasożytnicze. W ostatnich latach znaczenie znajomości stężenia całkowitej IgE uznawane jest za ważne dla prawidłowej interpretacji profilu IgE swoistych.  Stwierdzenie ekstremalnie wysokich lub niskich stężeń IgE całkowitej (wyrażających się, odpowiednio: w kU/ml lub  U/ml) u osób z objawami alergii  sugeruje zasadność wyliczania stosunku stężenia sIgE do stężenia IgE całkowitej (sIgE/IgE). Wykazano, że w takich sytuacjach wielkość liczbowa stosunku sIgE/IgE jest diagnostycznie silniejsza niż wartości stężenia sIgE analizowane w oderwaniu.   Panel oddechowy (20 alergenów). Panel oddechowy jest testem wskazującym przyczyny alergii przez identyfikację i pomiar stężenia IgE specyficznych dla zestawu wziewnych alergenów diagnostycznych w postaci tzw. ekstraktów źródeł alergenów. Panel wskazuje źródła uczulenia, pozwala na ustalenia profilaktyki i dostarcza  sugestii dotyczących zasadności wdrożenia diagnostyki opartej na alergenach molekularnych, w przypadku, gdy należy brać pod uwagę reaktywność krzyżową alergenów uczulających i innymi alergenami wziewnymi lub uczulającymi wziewnie. Jako dodatkowy element panel zawiera nieswoiste reszty węglowodanowe, CCD (ang. cross-reactive carbohydrate determinants). CCD są obecne  zarówno w alergenach glikoproteinowych jak i glikoproteinach niealergizujących, stąd nieme klinicznie  IgE wiążące CCD  fałszywie zawyżają pomiary istotnych klinicznie sIgE i fałszują wynik testów.  IgE anty-CCD są obecne obok specyficznych sIgE u osób cierpiących na alergię, zwłaszcza uczulonych na szereg alergenów roślinnych.     Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.

E-PAKIET ALERGICZNY ODDECHOWY z konsultacją
Pakiet składa się z badań laboratoryjnych wykonywanych in vitro (w próbce krwi), dostarczających przesłanek o istnieniu alergii (Morfologia i IgE całkowite) i  wskazujących alergeny oddechowe (wziewne) będące przyczyną alergii. W odróżnieniu od testów skórnych, jedynym zagrożeniem dla pacjenta jest dyskomfort pobrania próbki krwi. Zlecenie i wykonanie badań nie wymaga kontaktu ze specjalistycznym gabinetem alergologicznym. Podstawę pato-mechanizmu alergii stanowią specyficzne przeciwciała IgE (s-IgE) indukowane przez substancje uczulające - alergeny. s-IgE rozpoznają i wiążą „macierzyste” alergeny, uruchamiając kaskadę reakcji uczuleniowej. Alergeny oddechowe (wziewne) przedostają się do organizmu wraz z wdychanym powietrzem. Fizycznie są elementami pyłku roślin nasiennych, zarodników pleśni lub zrzucanymi fragmentami skóry i sierści zwierząt oraz wydalin owadów i pajęczaków. Każdy z tych tworów zawiera szereg alergenów o różnym potencjale uczulającym (immunogenności). Na wstępnym etapie diagnostyki alergii oddechowej stosowane są ekstrakty zawierające reprezentatywne dla danego tworu alergeny. Badanie morfologii krwi dostarcza nieswoistych przesłanek o alergii. Są nimi wzrost liczby granulocytów: bazofili i eozynofilii; obniżenie stężenia hemoglobiny i obniżona liczebność płytek. Kolejną przesłanką o alergii jest wysokie stężenie całkowitej IgE (wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność, IgE total). Ryzyko alergii  u badanego wzrasta, gdy IgE total przekracza 100 U/ml. Badanie s-IgE uwzględnia 20 alergenów najczęściej wywołujących alergię oddechową oraz wspólny składnik wielu alergenów oddechowych: CCD odpowiedzialny za tzw. reaktywność krzyżową przeciwciał. Panel alergenów uwzględniony w pakiecie ma formę tzw. immunoblotu. Podniesione stężenie IgE specyficznej dla antygenu z panelu wskazuje na ten antygen jako przyczynę reakcji alergicznej. Wyniki pozwalają na ukierunkowanie swoistej immunoterapii lub profilaktykę alergii. Panel alergenów zawiera: pyłki: tomka wonna (g1), kubkówka pospolita (g3), tymotka łąkowa (g6), żyto (g12); olcha (t2), brzoza brodawkowa (t3), leszczyna (t4), dąb (t7); ambrozja bylicolistna (w1), bylica (w6), babka lancetowata (w9); D.pteronyssinus (d1), D.farinae (d2); naskórki: psa (e2), kota (e1), konia (e3); Penicillium notatum (m1), Cladosporium herbarum (m2), Aspergilllus fumigatus (m3), Alternaria alternata (m6), CCD. Pakiet zawiera usługę konsultacji wyników badań  na czacie lub przez telefon z wykwalifikowanym konsultantem (diagnostą laboratoryjnym lub lekarzem) świadczoną w serwisie upacjenta.pl

e-PAKIET ALEX: Molekularna diagnostyka alergii IgE-zależnej
Badanie skierowane do osób zmagających się z objawami alergii, zarówno pokarmowej, jak i wziewnej. Dzięki kompleksowej ocenie 296 parametrów: IgE całkowitej oraz IgE specyficznych względem 117 ekstraktów źródeł alergenowych oraz 178 alergenów molekularnych (komponentów alergenów) pozwala na wskazanie właściwej cząstki uczulającej i możliwych reakcji krzyżowych. Analiza wyników ułatwia lekarzowi wybór optymalnej ścieżki terapeutycznej – odczulania bądź eliminacji kontaktu z danym alergenem. W przypadku alergii pokarmowych wynik badania wskazuje też, czy obróbka cieplna wystarczy do uniknięcia rozwoju reakcji uczuleniowej. Jednoczesna diagnostyka uczulenia na możliwie najszersze spektrum alergenów i ich składników molekularnych jest zgodna z najnowszymi rekomendacjami Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI).   Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom- sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.

e-PAKIET ALEX: Molekularna diagnostyka alergii IgE-zależnej z konsultacją
Badanie skierowane do osób zmagających się z objawami alergii, zarówno pokarmowej, jak i wziewnej. Dzięki kompleksowej ocenie 296 parametrów: IgE całkowitej oraz IgE specyficznych względem 117 ekstraktów źródeł alergenowych oraz 178 alergenów molekularnych (komponentów alergenów) pozwala na wskazanie właściwej cząstki uczulającej i możliwych reakcji krzyżowych. Analiza wyników ułatwia lekarzowi wybór optymalnej ścieżki terapeutycznej – odczulania bądź eliminacji kontaktu z danym alergenem. W przypadku alergii pokarmowych wynik badania wskazuje też, czy obróbka cieplna wystarczy do uniknięcia rozwoju reakcji uczuleniowej. Jednoczesna diagnostyka uczulenia na możliwie najszersze spektrum alergenów i ich składników molekularnych jest zgodna z najnowszymi rekomendacjami Europejskiej Akademii Alergologii i Immunologii Klinicznej (EAACI). Pakiet zawiera usługę konsultacji wyników badań na czacie lub przez telefon z wykwalifikowanym konsultantem świadczoną w serwisie upacjenta.pl Na pobranie należy przynieść wypełnioną ankietę. KLIKNIJ aby pobrać ankietę.
Powiązane badania

Panel atopowy ( 30 alergenów)
Panel atopowy (30 alergenów). Immunoenzymatyczne, ilościowe oznaczenie w surowicy krwi in vitro przeciwciał klasy IgE specyficznych w stosunku do panelu obejmującego: 26 alergenów pojedynczych, CCD oraz kolejnych  14  alergen&

Panel atopowy ( 20 parametrów)
Panel atopowy (21 parametrów). Pomiar w surowicy krwi stężenia przeciwciał IgE specyficznych w stosunku do panelu 32 alergenów: 12 alergenów pojedynczych (mleka; kazeiny; α-laktoalbulminy; β-laktoglobuliny; surowiczej

Podobne artykuły