anty-TG

Przeciwciała (anty-Tg) są  przeciwciałami swoistymi w stosunku do tyreglobuliny (Tg), jednego z trzech antygenów tarczycy, które odgrywają rolę w chorobach  autoimmunologicznych tarczycy. Tg jest produkowana przez tarczycę i stanowi główny składnik wydzieliny pęcherzyków tarczycy. Z Tg syntetyzowane są główne hormony tarczycy trijodotyronina – T3 i tyroksyna – T4. W niskich stężeniach anty-Tg występują u około 10 % zdrowych osób. Częściej przeciwciała tarczycowe wykrywanie są u chorych z nietarczycowymi chorobami autoimmunologicznymi, jak: cukrzyca typu I, niedokrwistość złośliwa oraz u osób w wieku 60 – 80 lat oraz u osób poddanych zabiegom chirurgicznym tarczycy i jodoterapii jodem radioaktywnym. Oznaczanie anty-Tg jest zalecanym testem pomocniczym, który powinien być wykonywany w każdej próbce przeznaczonej do oznaczeń Tg, ponieważ anty-Tg zaburzają wynik oznaczenia Tg. Zalecenie to jest szczególnie istotne w przypadku osób podejrzanych o wysoki poziom Tg, gdyż w takich próbkach interferencji przeciwciał jest bardzo silna. W chorobach autoimmunologicznych tarczycy oznaczanie anty-Tg jest diagnostycznie istotne jedynie u mieszkańców obszarów z niedoborem jodu, zwłaszcza u chorych z wolem guzkowym, a także pomocne w monitorowaniu leczenia wola endemicznego za pomocą jodu. W obszarach bez niedoboru jodu zalecane jest oznaczanie przeciwciał antyperoksydazowych (anty-TPO), ponieważ osoby z dodatnim  wynikiem anty-Tg, ale ujemnym anty-TPO rzadko wykazują zaburzenia funkcji tarczycy. Pomiary stężenia anty-Tg są istotne w diagnostyce zróżnicowanego raka tarczycy (DTC): w wykrywaniu, monitorowaniu leczenia i wykrywaniu wznowy – w charakterze oznaczeń towarzyszących pomiarom Tg. Nadto, wzrost poziomu anty-Tg w seryjnych oznaczeniach u chorego po zabiegu chirurgicznym/ablacji, może być zastępczym markerem nowotworu, w przypadkach, kiedy przeciwciała  anty-Tg uniemożliwiają miarodajne oznaczenia Tg. U chorych całkowicie wyleczonych następuje spadek poziomu anty-Tg do wartości niewykrywalnych w okresie 1 do 4 lat, przy wyleczeniu częściowym anty-Tg w stężeniach wykrywalnych pozostaje. Wzrost stężeń anty-Tg u takich osób  jest na ogół pierwszą  oznaką wznowy.

Przyczyny podwyższonego miana: Choroby autoimmunologiczne: choroba Hashimoto, choroba Gravesa i Basedowa, inne choroby autoimmunologiczne tarczycy, zróżnicowany rak tarczycy (DTC), nie tarczycowe choroby autoimmunologiczne: cukrzyca typu I, niedokrwistość złośliwa,  podeszły wiek, zabiegi chirurgiczne tarczycy, terapia jodem radioaktywnym (ablacja), jodoterapia,

Przeciwciała heterofilne, przeciwciała HAMA.

Badanie anty-TG to test laboratoryjny przeprowadzany w próbce krwi żylnej, w którym  oznaczane są stężenia specyficznych autoprzeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie.

Tyreoglobulina (TG) jest specyficznym białkiem produkowanym wyłącznie przez wyspecjalizowane komórki tarczycy. Tyreoglobulina uczestniczy w produkcji hormonów tarczycowych, które poprzez regulowanie intensywności procesów metabolicznych odgrywają niezwykle istotną rolę w funkcjonowaniu całego organizmu. Przeciwciała anty-TG to patologiczne immunoglobuliny, które wytarzane są przez wadliwie funkcjonujący układ odpornościowy danej osoby. Przyczyną tych zaburzeń najczęściej są określone schorzenia autoimmunizacyjne. Obecność przeciwciał anty-TG może istotnie zaburzać pracę tarczycy oraz prowadzić do rozwoju dolegliwości związanych z niedoczynnością lub też nadczynnością tego narządu.

Wykonanie oznaczenia stężeń przeciwciał anty-TG we krwi żylnej najczęściej zlecane jest przez lekarza podczas diagnozowania przyczyn zaburzeń pracy tarczycy. Nieprawidłowe, podwyższone poziomy przeciwciał anty-TG obserwuje się przede wszystkim w przebiegu choroby Hashimoto, czyli autoimmunologicznego zapalenia tarczycy. Wysokie wartości anty-TG we krwi obserwowane są nawet u 70% pacjentów cierpiących na to schorzenie. Wzrost poziomu przeciwciał anty-TG może występować także m.in. u osób cierpiących na idiopatyczną niedoczynność tarczycy lub chorobę Gravesa-Basedowa.

Ze względu na skomplikowany mechanizm regulacji procesów hormonalnych związanych z pracą tarczycy badania diagnostyczne nakierunkowane na rozpoznawanie jej schorzeń nigdy nie powinny być wykonywane pojedynczo. Ważne jest, aby jednocześnie oznaczyć wiele parametrów związanych z funkcjonowaniem tego narządu, takich jak m.in. stężenie wolnych hormonów tarczycowych we krwi (fT3 oraz fT4), stężenie tyreotropiny (TSH) oraz poziom przeciwciał skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO). Dokładny zakres panelu diagnostycznego uzależniony jest od wyników poprzednich badań oraz innych wskaźników klinicznych. W celu zaplanowania właściwej diagnostyki najlepiej skonsultować się z lekarzem endokrynologiem, który będzie w stanie dobrać odpowiednie badania oraz zinterpretować ich rezultaty.

Tarczyca (gruczoł tarczowy) to niewielki narząd zlokalizowany z przodu szyi. Wytwarza hormony hormony tarczycowe, czyli trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4). Hormony te odpowiadają za regulację intensywności procesów metabolicznych zachodzących w całym organizmie. Poprzez oddziaływanie na tkanki pobudzają one przebieg procesów biochemicznych oraz warunkują zachowanie właściwej intensywności metabolizmu.

Badanie anty-TG może zostać zlecone przez lekarza w celu wyjaśnienia przyczyn wykrytych zaburzeń pracy tarczycy. Ze względu na ich mechanizm schorzenia te dzieli się na dwie główne grupy – choroby przebiegające z nadczynnością tarczycy oraz z jej niedoczynnością.

W przypadku nadczynności tarczycy dochodzi do zbyt intensywnej produkcji oraz uwalniania do krwi hormonów tarczycowych. Skutkuje to nadmiernym pobudzeniem metabolizmu w całym organizmie oraz wystąpieniu szeregu objawów z tym związanych. Przykładem choroby autoimmunologicznej, która może prowadzić do wystąpienia nadczynności tarczycy jest choroba Gravesa-Basedowa.

Niedoczynność tarczycy jest stanem poniekąd odwrotnym do nadczynności tego narządu. W przypadku niedoczynności tarczycy obserwuje się zbyt niski poziom hormonów tarczycowych we krwi. W wyniku tego zjawiska tkanki organizmu są niedostatecznie stymulowane przez T3 oraz T4, co prowadzi do nadmiernego spadku intensywności procesów metabolicznych oraz wystąpienia związanych z tym objawów chorobowych. Jedną z najczęstszych przyczyn niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto. Schorzenie to w większości przypadków dotyczy kobiet po 45 roku życia, choć może pojawiać się także u osób młodszych.

Wykonanie badania stężeń przeciwciał anty-TG we krwi zaleca się osobom, które doświadczają objawów mogących wskazywać na nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Istotne jest, aby badanie to zostało wykonane jednoczasowo z oznaczeniami innych, podstawowych parametrów tarczycowych, takich jak fT3, fT4 lub też TSH.

Dolegliwości związane z nieprawidłową pracą tarczycy mogą występować z różnym nasileniem oraz rozwijać się przez długi okres w sposób trudny do zauważenia. W przypadku niedoczynności tarczycy (np. w przebiegu choroby Hashimoto) objawy wynikają ze zbytniego spowolnienia metabolizmu. Zazwyczaj dochodzi do pojawienia się dolegliwości takich jak:

• Przewlekłe zmęczenie,
• Uogólnione pogorszenie samopoczucia,
• Bóle mięśni i stawów,
• Zaparcia,
• Wzrost masy ciała bez zmiany nawyków dietetycznych,
• Nadmierna suchość oraz pogrubienie skóry,
• Pogorszenie się kondycji włosów i paznokci,
• Nadwrażliwość na zimno, ciągłe uczucie chłodu,
• Spowolnienie rytmu serca,
• Wzrost masy ciała,
• Ospałość w ciągu dnia,
• Problemy z koncentracją oraz pamięcią,
• Zwiększona męczliwość,
• Występowanie obrzęków,
• Zaburzenia emocjonalne o charakterze depresyjnym,
• Zaburzenia libido,
• U kobiet – zaburzenia miesiączkowania.

• Drżenia mięśniowe,
• Bezsenność,
• Zwiększona drażliwość,
• Przewlekłe uczucie gorąca,
• Nadmierne pocenie się,
• Biegunki,
• Utrata masy ciała,
• Wypadanie włosów,
• Tachykardia (przyspieszenie rytmu serca),
• Szybkie męczenie się, nawet przy niewielkim wysiłku,
• Zaburzenia koncentracji,
• Zaburzenia emocjonalne o charakterze lękowym,
• U kobiet – zaburzenia cyklu miesiączkowego.

Ze względu na możliwe powikłania zaburzeń pracy tarczycy, w przypadku zauważania wymienionych powyżej objawów należy skonsultować się z lekarzem, który na podstawie historii choroby oraz obrazu klinicznego będzie w stanie zaplanować odpowiednią diagnostykę oraz wdrożyć właściwe leczenie.

Każde laboratorium diagnostyczne może korzystać z różnych  metod analitycznych. Sytuacja ta może skutkować nieznacznie różniącymi się zakresami norm dla określonych parametrów diagnostycznych. Z tego powodu wyniki badania anty-TG (oraz innych testów laboratoryjnych) każdorazowo powinny być porównane z wartościami referencyjnymi, które umieszczane są na dokumentacji wydawanej osobie badanej. Dodatkowo niezwykle istotna jest także kompleksowa ocena parametrów tarczycy. Wyniki badania anty-TG nigdy nie powinny być interpretowane osobno – w każdym przypadku należy zestawić je z innymi wskaźnikami laboratoryjnymi stanu zdrowia tarczycy. Optymalnie, długotrwałe monitorowanie stężenia anty-TG (i innych parametrów tarczycowych powinno być dokonywane jedną metodą w jednym laboratorium.

Niskie stężenia anty-TG we krwi uznawane są za fizjologiczną normę, choć nie wykluczają występowania chorób tarczycy. Podwyższone wartości przeciwciał anty-TG, w połączeniu z typowymi objawami niedoczynności lub nadczynności tarczycy oraz charakterystycznymi nieprawidłowościami w wynikach innych badań krwi pozwalają na rozpoznanie poszczególnych jednostek chorobach, takich jak np. choroba Hashimoto lub choroba Gravesa-Basedowa. Warto jednak mieć na uwadze, że przeciwciała anty-TG mogą być obecne we krwi osób zdrowych, które nie cierpią na jakiekolwiek zaburzenia pracy tarczycy. Z tego powodu każdorazowo należy konsultować rezultaty badania anty-TG z lekarzem.