Wyszukaj badanie lub pakiet
Skorzystaj z wyszukiwarki lub wybierz interesującą Cię kategorię
Nazwa badania:
DHEA-SO4
Kod oferty: | 121 |
Kod ICD: | K27 |
Kategoria badań: | HORMONY PŁCIOWE I INNE BADANIA GINEKOLOGICZNE |
Cena badania:
Twoja placówka
Krótko o badaniu
Diagnostyka wydzielania androgennych hormonów nadnerczowych. Diagnostyka chorób nadnerczy. Rozpoznawanie przyczyn hirsutyzmu i zaburzeń dojrzewania.
Więcej informacji
Badanie polega na pomiarze stężenia siarczanu dehydroepiandrosteronu (DHEA-SO4) w surowicy.
Dehydroepiandrosteron (DHEA) i powstający w wyniku jego sulfatacji siarczan dehydroepiandrosteronu DHEA-SO4 są najważniejszymi androgenami wytwarzanymi przez nadnercza. Zmniejszenie ich wydzielania jest głównym powodem procesu starzenia się organizmu. DHEA jest hormonem steroidowym występującym w najwyższym stężeniu w surowicy człowieka, a ponad 99% wszystkich jego cząstek zawiera grupę sulfonową, występując jako DHEA-SO4. DHEA/ DHEA-SO4 jest słabo androgennym androgenem nadnerczowym, ale może być metabolizowany do silnych androgenów: androstendionu i testosteronu. Dzięki temu jest wykorzystywany w diagnostyce przyczyn i skutków nadmiernego poziomu androgenów (np. hirsutyzm). DHEA-SO4 jest wydzielany do krwioobiegu nieznacznie szybciej niż DHEA, lecz dzięki dłuższemu okresowi półtrwania jego poziom jest prawie tysiąckrotnie wyższy niż DHEA. DHEA-SO4 nie wiążę się z SHBG (jak testosteron), toteż jego stężenie jest niezależne od poziomu białka nośnikowego. Nie wykazuje znaczących wahań dobowych (jak kortyzol) i zmienności z dnia na dzień. Stabilne i wysokie stężenie DHEA-SO4 (100-500 razy większe od stężenia testosteronu) powoduje, że jest dobrym wskaźnikiem wydzielania androgennych hormonów nadnerczowych. Pomiar DHEA-SO4 równocześnie z wolnym testosteronem, stanowi przesiewowe badanie w kierunku hiperandrogenizmu, jako przyczyny wirylizacji, hirsutyzmu i alopecii (łysienie) u kobiet oraz przedwczesnego i opóźnionego dojrzewania chłopców.
Nadnercza są najważniejszym źródłem DHEA/ DHEA-SO4, jednak jedynie około 50% DHEA znajdującego się w osoczu jest pochodzenia nadnerczowego. Poza nadnerczami, źródłem obu form są jądra (5% DHEA-SO4 i 10-25% DHEA ) oraz ośrodkowy układ nerwowy. Biologicznie nieaktywny DHEA-SO4 powstaje w nadnerczach i innych tkankach w wyniku szybkiej sulfatacji DHEA. Stanowi rezerwę osoczową dla DHEA, a jego reaktywacja następuje wyniku usunięciu grupy SO4. Hydrofilny DHEA-SO4 jest główną formą krążącą we krwi, DHEA natomiast jest formą, wewnątrzkomórkowo metabolizowaną do androgenów i estrogenów. Nasilenie sulfatacji/ desulfatacji w poszczególnych tkankach determinuje w nich proporcję DHEA do DHEA-SO4, a po wydzieleniu DHEA-SO4 do krwi – miejscową aktywność DHEA. DHEA/ DHEA-SO4 są prekursorami testosteronu, dihydrotestosteronu (DHT) i androstendionu u mężczyzn oraz estradiolu u kobiet. DHEA-SO4 produkowany przez jądra jest odpowiedzialny za nasilające się po 15 roku życia różnice pomiędzy osobnikami różnej płci. Poziom DHEA-SO4 w krwi wzrasta od 6-8 roku życia, po czym zaczyna się obniżać od 30. roku życia i około 70. roku osiąga poziom wieku dziecięcego. Ciąża i doustna antykoncepcja powodują niewielki spadek DHEA-SO4. Podwyższone stężenia DHEA-SO4 w surowicy u mężczyzn mogą być niezauważone, u kobiet natomiast wywołują zaburzenia miesiączkowania, wirylizacji i hirsutyzmu. Jeżeli wzrost stężenia wystąpi u dzieci przed okresem dojrzewania, u chłopców może wywołać przedwczesne dojrzewanie, a u dziewczynek – cechy wirylizacji (u noworodka płci żeńskiej występują obojnacze narządy płciowe).
Przygotowanie do badania
Brak szczególnych wskazań.

Rytm dobowy
Zmienność dobowa; zachowywać porę pobrania
Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania
Przeciwciała heterofilne, HAMA.
Możliwe przyczyny odchyleń od normy
Przyczyny wzrostu stężenia: jatrogenna przyczyna (steroidoterapia), choroba Cushinga – zależna od ACTH nadczynność nadnerczy (mikrogruczolaki przysadki wydzielające ACTH), ektopowe wydzielanie ACTH w nowotworach nieendokrynnych np. płuc, jelit; zespół Cushinga –niezależny od ACTH (gruczolak nadnerczy, rak nadnerczy, przerost nadnerczy wrodzony i ujawniający się u dorosłych, gruczolakowatość wewnątrzwydzielnicza), otyłość, stres (urazy, choroby o ostrym przebiegu), zespół policystycznych jajników (PCOS).
Przyczyny obniżenia stężenia: choroba Addisona: infekcje: grzybicze, wirusowe (CMV, HIV), bakteryjne (gruźlica); choroby autoimmunologiczne; nacieki nowotworowe; adrenoleukodystrofia; wrodzona hipoplazja nadnerczy; krwotok do nadnerczy w wyniku infekcji: meningokoki, Pseudomonas; napromienianie; oporność na ACTH; obustronne usunięcie nadnerczy; niedoczynność przysadki, niedoczynność podwzgórza, niedoczynność tarczycy, choroby przewlekłe, fizjologiczne: u dzieci i ludzi starszych.
Znajdź badania powiązane
Nazwa badania | Kod oferty | Kod ICD | |
---|---|---|---|
Androstendion | 123 | I31 | |
Testosteron | 124 | O41 | |
Testosteron wolny | 125 | O41 | |
17-hydroksyprogesteron | 127 | L79 | |
ACTH | 170 | L63 |
Badania znajdziesz w pakietach
Cena badania:
Twoja placówka