nazwa badania

PSA całkowity

kod oferty

200

kod ICD

I61

kategoria badań

Choroby nowotworowe

Ogólnopolski czas oczekiwania na wynik 1-2 dni. Wybierz placówkę, by zobaczyć czas oczekiwania w Twojej placówce.

PSA całkowity - Krótko o badaniu

PSA całkowity. Marker przerostu prostaty oznaczany we krwi, przydatny w diagnostyce, leczeniu i monitorowaniu przerostu i raka prostaty.

PSA całkowity - Więcej informacji

Pomiar PSA całkowitego we krwi, tPSA, (ang. total PSA), markera przerostu prostaty,  jest przydatny w diagnostyce, leczeniu i monitorowanie  przerostu prostaty raka i raka prostaty, CaP (łac. Carcinoma prostatae). Specyficzny antygen prostaty, PSA (ang. Prostate Specific Antygen)  jest uwalnianym do krwi białkiem, wytwarzanym wyłącznie przez komórki prostaty, co przesądza o jego specyficzności jako biochemicznego markera stanów fizjologicznych i patologicznych prostaty. PSA jest najważniejszym markerem CaP, a jego odkrycie spowodowało znaczny postęp w profilaktyce, diagnostyce oraz monitorowaniu zaawansowania i przebiegu leczenia CaP. Interpretacja wyników pomiaru  PSA wymaga znajomości  wieku badanego,  wywiadu w kierunku chorób układu moczo-płciowego i odniesienia do  stanu klinicznego pacjenta. Wzrost stężenia PSA nie jest swoisty dla CaP, gdyż towarzyszy także łagodnemu rozrostowi prostaty, BPH (ang. benign prostatic hyperplasia),  stanom zapalnym prostaty (prostatitis), zakażeniom układu moczopłciowego, urazom mechanicznym, w tym związanym z badaniem palpacyjnym per rectum, DRE  (ang. Digital Rectal Examination) i punkcją  prostaty. Diagnostycznie optymalne jest śledzenie zmian stężenia tPSA, zachodzących  w czasie (tzw. delta change). Stężenie PSA w krwi rośnie wraz z wiekiem i dlatego zakresy referencyjne przedstawiane są niekiedy w przedziałach wiekowych, najczęściej dekadach, choć optymalne jest odnoszenie stężenia u badanego do ciągłego wykresu zmian w zależności od wieku. Przyjmuje się, że każdy mężczyzna po ukończeniu 50. roku życia powinien raz w roku mieć oznaczane stężenie tPSA w surowicy krwi, połączone z wykonaniem badania per rectum. W interpretacji wyniku istotny jest wywiad rodzinny pod kątem nowotworu prostaty.  Stężenie tPSA 2-10 ng/l – tzw. szara strefa) może stanowić przesłankę dla dalszej diagnostyki w kierunku CaP. Wg zaleceń  European Association of Urology ( Guidelines 2020) weryfikacja oceny ryzyka CaP u bezobjawowych mężczyzn  z poziomem antygenu specyficznego dla prostaty między 2-10 ng / ml i prawidłowym wynikiem DRE  sprowadza się  do wykonania kolejnego badania w surowicy lub moczu (siła zalecenia słaba). W przypadku stężenia tPSA plasującego się pomiędzy 2-10 ng/ml, może zostać wykonane dodatkowy pomiar stężenia wolnego PSA (fPSA) we krwi i wyliczenie stosunku liczbowego stężenie fPSA do PSA całkowitego. Mężczyźni z grupy podwyższonego ryzyka (np. CaP w wywiadzie rodzinnym)  powinni monitorować stężenie tPSA corocznie  już od 40 roku życia. Biochemicznie PSA jest proteazą serynową, o aktywności chymotrypsyno- i trypsyno-podobnej. Powstaje prawie wyłącznie w komórkach nabłonkowych egzokrynnych gronek stercza i przewodów gruczołu prostaty, ale jest znajdowany także w gruczole piersiowym kobiet. PSA jest wydzielany do światła przewodów gruczołu i odgrywa rolę w procesie upłynniana nasienia. PSA występuje głównie w dwóch formach: immunoreaktywnego kompleksu z inhibitorami enzymu: alfa1-antychymotrypsyną (ACT)  i  alfa 2-makroglobuliną  (AMG)  oraz w postaci wolnej fPSA (ang. free PSA).  W większości metod mierzy się  tPSA,  czyli PSA-ACT wraz z fPSA. Porównaj badania: 201, 202, 216, 3700, 3899.
Więcej

Przygotowanie do badania

 

Badanie należy wykonać przed inwazyjnymi lub diagnostycznymi zabiegami na prostacie lub 2-3 tygodni po ich przeprowadzeniu.

Możliwe przyczyny odchyleń od normy

Wzrost stężenia: rak prostaty- CaP, łagodny przerost prostaty-BPH,  biopsja prostaty, USG przezodbytnicze prostaty, badanie per rectum, resekcja przezcewkowa prostaty, radykalna prostatektomia, zapalenie prostaty, ostre zatrzymanie moczu, zapalenie dróg moczowych, aktywność seksualna, znaczna aktywność fizyczna (m.in. jazda na rowerze). Obecność u kobiet: rak piersi, ciąża;

Obniżone stężenie: pozycja leżąca dłużej niż 24 godziny.

Badanie PSA całkowity – co to jest?

Badanie całkowitego stężenia PSA we krwi to test laboratoryjny, który kierowany jest do mężczyzn przede wszystkim po 50 roku życia. Oznaczanie tego parametru jest szczególnie istotne jako element wczesnej diagnostyki wielu chorób prostaty, czyli stercza. Czym jest badanie całkowitego PSA, kiedy należy je wykonać, jakie objawy mogą wskazywać na problemy z prostatą oraz o czym mogą świadczyć nieprawidłowe stężenia PSA całkowitego we krwi?   PSA (ang. Prostate Specific Antygen) czyli swoisty antygen sterczowy to enzym białkowy zaliczany do grupy kalikrein. Pomiar stężeń PSA we krwi żylnej wykorzystywane jest do oceny stanu zdrowia prostaty. Jest to niewielki narząd występujący tylko u mężczyzn, który odgrywa niezwykle istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu płciowego oraz moczowego. Prostata (nazywana także gruczołem krokowym lub sterczem) znajduje się w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego. Odpowiada ona m.in. za produkcję płynu wchodzącego w skład ejakulatu,  który stanowi nośnik dla plemników, czyli męskich komórek rozrodczych. Znacząca większość PSA w ludzkim organizmie obecna jest w wydzielinie prostaty. PSA odgrywa istotną rolę w procesie zapłodnienia, ponieważ wpływa na właściwości ejakulatu po wytrysku, co zapewnia prawidłową ruchliwość plemników, niezbędną do zapewniania właściwej płodności. We krwi PSA obecne jest w niewielkich ilościach, przy czym większość cząsteczek tego enzymu występuje tam w postaci związanej z odpowiednimi białkami transportowymi. Badanie PSA całkowitego polega na pomiarze we krwi zarówno wolnej postaci PSA , fPSA (ang. Free Prostate Specific Antygen), jak i PSA związanego z białkami nośnikowymi. Test ten stanowi jedno z podstawowych badań laboratoryjnych, które powinno być regularnie wykonywane w celach profilaktycznych. Dzięki regularnemu badaniu stężeń PSA we krwi u mężczyzn po 50 roku życia możliwe jest wczesne wykrycie nieprawidłowości, które mogą wskazywać na choroby rozrostowe stercza, w tym rozwój raka stercza. Poziomy PSA w przebiegu tej choroby mogą ulegać podwyższeniu nawet przed pojawieniem się jakichkolwiek dolegliwości klinicznych. Dzięki wczesnemu rozpoznaniu możliwe jest szybkie wdrożenie właściwego leczenia, co znacząco poprawia rokowania w przebiegu tego typu schorzeń.

Kiedy należy wykonać badanie: PSA całkowity?

Badanie całkowitych stężeń PSA we krwi zalecane jest wszystkim mężczyznom, którzy ukończyli 50 rok życia. Test ten powinien być przeprowadzany regularnie, około raz do roku, przy czym dokładna częstotliwość wykonywania tego badania może ulec zmianie, w zależności od określonych uwarunkowań chorobowych i wyników poprzednich testów diagnostycznych, zgodnie ze wskazaniami specjalisty urologa. W określonych przypadkach korzystne może być wcześniejsze rozpoczęcie profilaktycznych badań PSA – dotyczy to przede wszystkim mężczyzn, w których rodzinie występował rak prostaty. Wówczas korzystne może być rozpoczęcie regularnego badania PSA już po 45 roku życia. Oznaczenie całkowitego PSA wykorzystywane jest także do rozpoznawania ostrych chorób prostaty, jako że marker ten nie jest specyficzny jedynie dla nowotworu gruczołu krokowego. Stężenia PSA we krwi mogą także wzrastać w przebiegu innych schorzeń, takich jak np. zapalenie prostaty, łagodny rozrost gruczołu krokowego, zakażenie układu moczowo-płciowego oraz po zabiegu cewnikowania pęcherza moczowego lub urazach mechanicznych.

Kto powinien wykonać badanie PSA całkowity?

Całkowite stężenia PSA we krwi powinny być regularnie oznaczane przez wszystkich mężczyzn po 50 roku życia, nawet jeżeli nie występują jakiekolwiek dolegliwości chorobowe. Badanie to może także zostać zlecone przez lekarza w przypadku występowania objawów, które mogą wskazywać na rozwój różnego typu chorób stercza. Dolegliwości, które mogą być związane ze schorzeniami omawianego narządu to m.in.:
  • Zwiększona częstość oddawania moczu,
  • Uczucie parcia na mocz,
  • Potrzeba wielokrotnego oddawania moczu w nocy,
  • Ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
  • Problemy z rozpoczęciem mikcji,
  • Osłabienie strumienia moczu,
  • Zmiana zabarwienia moczu,
  • Przewlekłe zaparcia,
  • Ból w podbrzuszu oraz w lędźwiowym odcinku kręgosłupa,
  • Zaburzenia erekcji,
  • Gorączka i stan podgorączkowy,
  • Utrata masy ciała.
W przypadku nagłego pojawienia się znaczących problemów z oddawaniem moczu należy jak najszybciej uzyskać pomoc lekarską, jako że zatrzymanie moczu w krótkim czasie może prowadzić do rozwoju wielu, niezwykle groźnych dla zdrowia powikłań. Stan ten wymaga jak najszybszego rozpoznania oraz wdrożenia właściwego leczenia, które ma na celu ponowne przywrócenie właściwego odpływu z pęcherza moczowego. Badanie całkowitego PSA podczas procesu diagnostycznego może zostać poszerzone o dodatkowe testy laboratoryjne oraz badania obrazowe, takie jak np. USG (ultrasonografia). Dokładny zakres diagnostyki zależny jest od podejrzewanego schorzenia, objawów prezentowanych przez pacjenta oraz jego dodatkowych uwarunkowań chorobowych. Z tego powodu przed wykonaniem badania należy skonsultować się z lekarzem, który będzie w stanie zaplanować odpowiednią dla danej osoby diagnostykę oraz w sposób kompleksowy zinterpretować otrzymane rezultaty.

Wyniki badania PSA całkowity – interpretacja

W celu poprawnej interpretacji otrzymanych rezultatów badania całkowitego stężenia PSA we krwi należy zestawić wyniki z wartościami referencyjnymi, które zamieszczone są w dokumentacji wydawanej pacjentowi. W przypadku mężczyzn w wieku powyżej 50 lat, wynik stężenia PSA powinien być konsultowany z urologiem, gdyż pełna ocena stanu prostaty wymaga badania palpacyjnego per rectum i niekiedy badania USG. Właściwa interpretacja wyników testów laboratoryjnych wymaga zestawienia tych danych ze stanem klinicznym osoby badanej, dodatkowymi uwarunkowaniami chorobowymi oraz innymi czynnikami. Należy pamiętać, że wzrost stężenia PSA całkowitego we krwi nie zawsze wskazuje na rozwój choroby nowotworowej. Parametr ten może także ulegać podwyższeniu w przebiegu innych schorzeń gruczołu krokowego, a także po określonych zabiegach i badaniach diagnostycznych (jak np. badanie per rectum). Postępowanie lecznicze po wykryciu wysokich wartości PSA zależne jest od wielu czynników, w tym m.in. stanu ogólnego pacjenta, jego wieku oraz przyczyn odpowiedzialnych za wzrost wartości tego markera. Leczenie każdorazowo dobierane jest indywidualnie przez lekarza w sposób, który jak najlepiej będzie odpowiadał potrzebom zdrowotnym danej osoby.

Badanie znajdziesz w e-PAKIECIE DLA MĘŻCZYZN za 313.65 zł

Badanie znajdziesz w e-PAKIECIE DLA MĘŻCZYZN, który dostępny jest w obniżonej cenie. Pakiet znajdziesz tutaj.

PSA całkowity - Znajdź badania powiązane

Nazwa badania
Cena w punkcie
Cena on-line

Badanie dostępne w pakietach

Z kodem RODZINA15 pakiet w cenie 313.65 zł

e-PAKIET DLA MĘŻCZYZN

Suma badań z pakietu w Poznaniu:

549.00 PLN
369.00 PLN
WIĘCEJ

Najniższa cena z 30 dni w e-Sklepie: 369.00 PLN

e-PAKIET ONKOLOGICZNY MĘSKI

Suma badań z pakietu w Poznaniu:

244.00 PLN
178.00 PLN
WIĘCEJ

Najniższa cena z 30 dni w e-Sklepie: 178.00 PLN

e-PAKIET PODARUNKOWY DLA MĘŻCZYZN

Suma badań z pakietu w Poznaniu:

337.00 PLN
199.00 PLN
WIĘCEJ

e-PAKIET UZUPEŁNIAJĄCY BADANIA DLA SENIORA - MĘŻCZYZNA

Suma badań z pakietu w Poznaniu:

135.00 PLN
109.00 PLN
WIĘCEJ

Najniższa cena z 30 dni w e-Sklepie: 109.00 PLN

Artykuły powiązane z badaniem: PSA całkowity

Profilaktyczne badania prostaty (PSA) CZYTAJ WIĘCEJ
Markery nowotworowe - Znaczenie diagnostyczne i przygotowanie do badania CZYTAJ WIĘCEJ
Choroby gruczołu krokowego – przyczyny, objawy, leczenie CZYTAJ WIĘCEJ
Andropauza - co to jest? Objawy oraz skutki. CZYTAJ WIĘCEJ

Badanie dostępne w pakietach

e-PAKIET DLA MĘŻCZYZN

549.00 PLN 369.00 PLN

e-PAKIET ONKOLOGICZNY MĘSKI

244.00 PLN 178.00 PLN

e-PAKIET PODARUNKOWY DLA MĘŻCZYZN

337.00 PLN 199.00 PLN

e-PAKIET UZUPEŁNIAJĄCY BADANIA DLA SENIORA - MĘŻCZYZNA

135.00 PLN 109.00 PLN

Produkt PSA całkowity został dodany do koszyka.

Zobacz koszyk

Newsletter

Zapisz się do naszego newslettera, a bezpośrednio na Twoją skrzynkę będą trafiać informacje dotyczące usług i nowości w ofercie badań, nt. akcji profilaktycznych w zakresie ochrony zdrowia oraz nowo otwieranych placówek w Twojej okolicy.

Wystąpił błąd przy zapisie do newslettera
Newsletter