Krótko o badaniu

Kliniczna ocena stanu czynnościowego tarczycy - diagnostyka i monitorowanie leczenia chorób tarczycy.

Więcej informacji

Oznaczenie stężenia tyroksyny  krążącej  w surowicy (T4). Badanie służy do diagnostyki i monitorowania leczenia schorzeń tarczycy.T4 jest głównym hormonem tarczycy krążącym w organizmie przeważnie w połączeniu z białkami transportującymi  (TBG – globuliną wiążącą tyroksynę, albuminami i prealubuminami). Całkowita tyroksyna (TT4) jest sumą stężeń T4 i jej wolnej frakcji (FT4). T4 nie wykazuje większej aktywności biologicznej. W tkankach obwodowych przekształcana jest w trijodotyroninę (T3) i jej aktywną biologicznie wolną frakcja (FT3) lub nieczynną rT3. Poziom T4 stanowi  wskaźnik  stanu tarczycy jedynie przy prawidłowym poziomie białek transportujących w surowicy – wtedy wzrost stężenia T4 świadczy o nadczynności (hipertyreozie), a spadek o niedoczynności tarczycy (hipoetyreozie). Poziom białek transportujących zależy od zmian fizjologicznych i patologicznych, przyjmowanych środków farmakologicznych i mechanizmów genetycznych. Wzrost stężenia T4 towarzyszy wysokiemu stężeniu TBG  w ciąży, ostrej porfirii, hyperpoteinemii, wrodzonemu podwyższeniu TBG, w wyniku terapii estrogenowej i doustnej antykoncepcji. Poziom T4 może być obniżony przy niskim TBG w niewydolności nerek, chorobach wątroby i jelit, w chorobach nowotworowych, akromegalii,  hypoproteinemii, wrodzonym deficycie TBG, terapii androgenowej, leczenia anabolikami sterydowymi i testosteronem. Również substancje współzawodniczące z T4 o miejsca wiążące na TBG, jak duże dawki salicylanów, difenylhydantoina i sól sodowa L- tyroksyny obniżają wyniki oznaczenia T4 niezależnie od stanu tarczycy. W przypadkach subklinicznej (bezobjawowej) nadczynności/niedoczynności tarczycy stężenie T4 pozostaje w granicach normy i wyłącznie poziom TSH wskazuje na zaburzenie stanu czynnościowego. Wydzielanie i synteza hormonów tarczycy pozostają pod kontrolą TSH.

Rola hormonów tarczycy
Wydzielanie i synteza hormonów tarczycy pozostaje pod kontrolą TSH. Hormony tarczycy pobudzają w tkankach procesy fosforylacji oksydacyjnej, wpływają na transport błonowy, modulują syntezę białek, wpływają na działanie innych hormonów. Biorą udział w kontroli funkcjonowania wielu narządów i układów: krążenia, nerwowego (kluczowe w okresie płodowym), pokarmowego, rozrodczego, nerek. Regulują metabolizm lipidów i węglowodanów. 

Przygotowanie do badania

U chorych z ostrymi chorobami nie-tarczycowymi oznaczenie wykonywać łącznie z oznaczeniem TSH. Ostrożnie interpretować wyniki u osób leczonych lekami wpływającymi na białka transportujące T4 i T4.

Rytm dobowy

Zmienność dobowa; zachowywać porę pobrania

Czynniki mogące mieć wpływ na wynik badania

Możliwe przyczyny odchyleń od normy