UIBC

 

UIBC (ang. Unsaturated Iron Binding Capacity), utajona zdolność wiązania żelaza,   określa rezerwową zdolność wiązania żelaza, czyli tę część pojemności wiązania transferryny, która w momencie badanie  nie jest zajęta jony Fe3+. UIBC można mierzyć bezpośrednio  lub obliczać z wzoru: UIBC = TIBC - żelazo w surowicy, gdzie  TIBC (ang. Total Iron Binding Capacity) oznacza maksymalną ilość żelaza (Fe3+)  potrzebną do wysycenia transferryny. Odwrotnie, oznaczenie UIBC wraz z wyznaczeniem stężenia żelaza w surowicy służy do wyliczenia całkowitej zdolności wiązania żelaza (TIBC).  Badanie wykonywane jest  w diagnostyce zaburzeń gospodarki żelazem, w niedokrwistości mikrocytarnej i ogólnie w ocenie niedożywienia. Transferryna jest białkiem osocza transportującym jony żelaza (Fe3+) do tkanek,  a następnie do wnętrza komórki.  Żelazo transportowane jest przez transferrynę do miejsc magazynowania (siateczka retikuloendoplazmatyczna, wątroba) oraz do  miejsc syntezy związków zawierających żelazo (głównie tkanka erytropoetyczna). Wysycona żelazem transferryna wychwytywana jest przez powierzchniowy receptor na komórkach docelowych. Po internalizacji kompleksu żelazo w komórce jest uwalniane i wiązane z ferrytyną  lub hemosyderyną,  a apotransferyna wraca do krążenia. Prawidłowy stopień wysycenia miejsc wiążących żelazo w transferrynie wynosi ok. 30 do 38%, a UIBC określa ile żelaza jeszcze może być przez transferrynę związane. Stopień wysycenia transferryny zależy od zmian dostępności żelaza i stężenia białka transportującego. W stanach niedoboru żelaza obserwuje się zwiększoną wartość UIBC, gdyż zwiększa się ilość transferryny a spada jej wysycenie i odwrotnie,  UIBC zmniejsza się w stanach nadmiaru żelaza (np. w hemochromatozie) czemu towarzyszy zwiększone wysycenie. Na stężenie transferryny wpływa  wiele czynników, m.in.: stan zapalny (ostra faza), ciąża, terapia estrogenowa, choroby wątroby oraz niedożywienie.

Przyczyny obniżenia wartości: hemochromatoza, zatrucie żelazem, stany zapalne, choroby nowotworowe, przewlekłe choroby wątroby, niedożywienie, zespół nerczycowy, enteropatie z utratą białka; 

Przyczyny wzrostu wartości: niedobór żelaza (w niedokrwistości hipochromicznej mikrocytarnej), ciąża, terapia estrogenowa.