Badania diagnostyczne z kategorii „choroby wątroby” umożliwiają wykrycie zaburzeń funkcjonowania wątroby oraz ustalenie przyczyn chorób tego narządu.
Sprawdź: e-Pakiet badań na wątrobę
Przeprowadzanie tego typu testów diagnostycznych jest szczególnie istotne ze względu na znaczne zdolności kompensacyjne wątroby. Oznacza to, że nawet w przypadku rozległych uszkodzeń miąższu tego narządu, pozostała część jest w stanie skutecznie przejąć jego funkcje, przez co nie występują jakiekolwiek objawy chorobowe odczuwalne przez pacjenta. Prowadzi to do dalszego postępu niezdiagnozowanej choroby i niszczenia coraz większych objętości tkanek. Pierwsze objawy chorób wątroby pojawiają się zazwyczaj w dość zaawansowanych stadiach, podczas których możliwości leczenia są znacząco ograniczone, a rokowania względnie niekorzystne. Objawy, które mogą wskazywać na zaawansowaną postać chorób wątroby to m.in.:
- Ból po prawej stronie nadbrzusza
- Uczucie ciężkości w brzuchu
- Zwiększenie się obwodu brzucha
- Zaburzenia krzepnięcia, przedłużające się krwawienie
- Żółtaczka – zmiana zabarwienia skóry i błon śluzowych na żółtawy kolor
- Zmiana zabarwienia moczu i stolca
- Nudności i wymioty
- Przewlekłe zmęczenie
- Uogólnione osłabienie
- Obrzęki kończyn dolnych
Wątroba pełni liczne, istotne w ludzkim organizmie funkcje. Odpowiada m.in. za detoksykację krwi (usuwanie szkodliwych substancji), produkcję żółci (niezbędnej do prawidłowego zachodzenia procesów trawiennych w układzie pokarmowym) oraz syntezę, magazynowanie i przekształcanie licznych związków organicznych, w tym określonych białek i hormonów.
Do rozwoju chorób wątroby może dojść w wielu, zróżnicowanych mechanizmach. Często za jej uszkodzenia odpowiada długotrwałe nadużywanie alkoholu – dochodzi wówczas do postępującego bliznowacenia tkanek wątroby orz rozwoju marskości tego narządu. Dodatkowo wątroba może być uszkadzana poprzez przyjmowanie innych toksycznych substancji, jak np. określone leki, szczególnie jeżeli stosowane są w nieprawidłowych dawkach. Kolejną, liczną grupą chorób wątroby stanowią wirusowe zapalenia (WZW), które występują w wielu podtypach i odmianach. Zakażenia określonymi rodzajami patogenów zwiększają także ryzyko rozwoju raka wątroby, który w wielu przypadkach może prowadzić do rozwoju przerzutów w innych narządach.
Podstawowe badania wątroby obejmują pomiar stężeń enzymów wątrobowych we krwi. Najczęściej w pierwszej kolejności badane są: GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza), ALT (aminotransferaza alaninowa) oraz AST (aminotransferaza asparginianowa). Dodatkowo, w przypadku występowania u pacjenta żółtaczki może zostać zbadany poziom barwników żółciowych, jak np. bilirubina we krwi lub w moczu. Ze względu na istotną funkcję wątroby związaną z przemianami białek w organizmie do oceny jej funkcji wykonuje się także proteinogram, czyli badanie polegające na pomiarze ilości oraz rodzajów białek obecnych we krwi pacjenta. W przypadku wykrycia nieprawidłowości w wynikach tych badań lekarz może zlecić dodatkowe badania w celu ustalenia ich źródła. W zależności od obrazu klinicznego choroby prezentowanego przez pacjenta oraz jego wywiadu chorobowego lekarz może rozważyć przeprowadzenie testów w kierunku: zakażenia konkretnymi wirusami WZW (najczęściej typ A, B lub C), obecności autoprzeciwciał związanych z chorobami autoimmunizacyjnymi lub też w kierunku chorób genetycznych. Dokładny zakres badań laboratoryjnych oraz dalsze postępowanie uzależnione są od indywidualnej sytuacji zdrowotnej pacjenta – z tego powodu zawsze należy skonsultować się z lekarzem w celu zaplanowania właściwej diagnostyki oraz interpretacji otrzymanych wyników.
