Badania diagnostyczne z kategorii „odporność” służą rozpoznawaniu oraz ocenie zaburzeń w funkcjonowaniu układu immunologicznego. Obejmują one pomiary stężeń obecnych we krwi najważniejszych klas immunoglobulin oraz określonych białek wchodzących w skład układu dopełniacza.

Sprawdź: e-Pakiet badań - odporność

Dodatkowo możliwe jest wykonanie testu w kierunku zakażenia wirusem HIV, który odpowiada za rozwój AIDS, czyli nabytego zespołu niedoboru odporności.

Badania z tej kategorii powinny zostać wykonane, jeżeli u pacjenta występuje podejrzenie chorób związanych z częściowym lub całkowitym upośledzeniem  działania układu immunologicznego. Głównymi objawami zaburzeń odporności są częste, nawrotowe  infekcje oraz ich bardziej nasilony przebieg w stosunku do ogółu populacji. Ponadto, u pacjenta z nieprawidłowo funkcjonującym układem immunologicznym może dochodzić do rozwoju zakażeń wywoływanych przez patogeny oportunistyczne, które zazwyczaj nie są przyczyną chorób u osób z prawidłowym stanem odporności. Dokładny zakres badań w kierunku diagnozowania zaburzeń odpornościowych zależy od obrazu klinicznego prezentowanego przez pacjenta oraz jego historii choroby – z tego powodu przed wykonaniem tego typu testów laboratoryjnych należy skonsultować się z lekarzem.

Immunoglobuliny (przeciwciała) to jedne z podstawowych białek biorących udział w ochronie organizmu przed infekcjami wywoływanymi przez różnego rodzaju drobnoustroje chorobotwórcze. Przeciwciała produkowane są przez pobudzone komórki plazmocytowe układu odpornościowego w odpowiedzi na kontakt z patogenem. Ułatwiają one usuwanie obcych cząsteczek z organizmu oraz aktywację innych mechanizmów odpornościowych, które mają na celu walkę z zakażeniem. Przeciwciała klasy IgA występują głównie w wydzielinach błon śluzowych (np. jamy ustnej, jelit oraz dróg oddechowych), przez co stanowią one pierwszą linię obrony przed zakażeniami. Immunoglobuliny IgG to główny typ przeciwciał biorący udział w odpowiedzi wtórnej, czyli reakcji odpornościowej na ponowny kontakt z danym patogenem. Ich właściwe poziomy gwarantują odporność na choroby, które już występowały u danego pacjenta w przeszłości lub przeciwko którym został on zaczepiony. Klasa IgM z kolei odpowiada przede wszystkim za aktywację dodatkowych mechanizmów odpornościowych, jak np. układ dopełniacza i biorą udział głównie w reakcji pierwotnej, podczas pierwszego kontaktu organizmu z patogenem.

Układ dopełniacza to zbiór białek biorących udział w walce z zakażeniem poprzez niszczenie bakterii chorobotwórczych oraz określonych rodzajów wirusów. Dodatkowo aktywuje on swoiste mechanizmy odporności oraz usuwa wytworzone wcześniej, krążące we krwi kompleksy immunologiczne. Ocena stężeń składowych C-3c oraz C-4 dopełniacza może być wykorzystywana w diagnozowaniu zaburzeń pracy  układu odpornościowego, niedorów odporności oraz innych jak np. toczeń układowy.

Badanie w kierunku zakażenia HIV (Ag/Ab Combo) bada jednocześnie obecność we krwi antygenów tego wirusa oraz specyficznych dla tego zakażenia przeciwciał, produkowanych przez układ odpornościowy pacjenta. Ten rodzaj testu diagnostycznego charakteryzuje się wysoką czułością oraz swoistością i może być skutecznie wykonywany już 3 tygodnie od momentu potencjalnego narażenia na infekcję. Dzięki wczesnej diagnostyce możliwe jest szybkie wdrożenie leczenia antyretrowirusowego oraz innych procedur zapobiegających dalszemu postępowi choroby. Warto pamiętać, że wynik tego badania każdorazowo należy skonsultować z lekarzem m.in. aby zaplanować dodatkowe testy potwierdzające zakażenie wirusem HIV.