17 tydzień ciąży - co warto wiedzieć? Ciąża tydzień po tygodniu.

Siedemnasty tydzień po zapłodnieniu może być liczony jako 19 tydzień ciąży liczonej przez lekarza. Różnica ta wynika z trudności z określeniem dokładnego momentu owulacji na początku ciąży i z liczeniem wieku ciąży od pierwszego dnia ostatniej miesiączki – występującej zazwyczaj dwa tygodnie przed owulacją i zapłodnieniem. Dokładny sposób liczenia czasu ciąży został opisany w pierwszym artykule.

Czas ciąży dzielony jest na trzy trymestry. Pierwszy trymestr obejmuje tygodnie od 1-13, drugi trymestr od 14-27 tygodnia ciąży oraz trzeci trymestr od 28 do 40 tygodnia ciąży lub jej wcześniejszego rozwiązania. 17 tydzień ciąży po zapłodnieniu, a 19 tydzień ciąży liczony przez lekarza należy do drugiego trymestru ciąży, a do daty porodu pozostaje 21 tygodni.

17 tydzień ciąży który to miesiąc?

17 tydzień ciąży po zapłodnieniu, a 19 tydzień ciąży liczonej przez lekarza to piąty miesiąc ciąży.

W drugim trymestrze ciąży ciąży termin porodu określa się na podstawie badania USG za pomocą pomiaru CRL- czyli długości ciemieniowo- siedzeniowej płodu. W przypadku rozbieżności przekraczającej 5 dni pomiędzy szacowaną datą porodu, a wynikiem pomiaru CRL wiek ciąży jest korygowany.

Jak przebiega siedemnasty tydzień ciąży po zapłodnieniu? Rozwój płodu w siedemnastym tygodniu ciąży po zapłodnieniu. Jak wygląda dziecko?

Dziecko w 17 tygodniu ciąży przypomina wielkością owoc mango! Płód mierzy teraz około 15,3 centymetrów długości i waży 240 gram.

Do kolejnych etapów rozwojowych płodu tego okresu należy pokrycie się dziecka specjalną mazią z łaciny Vernix caseosa. Vernix caseosa to kremowy biofilm, który chroni delikatną skórę płodu przed płynem owodniowym, nawilżając skórę nienarodzonego dziecka, dzięki czemu nie będzie się ona marszczyć ani pękać. Przy porodzie skóra niemowlęcia pokryta jest niewielką ilością tej mazi, zwłaszcza jeśli przybywa ono na świat przed terminem.

Szybko rozwijają się również obszary mózgu odpowiedzialne za zmysły — dotykowy, smakowy, węchowy, wzrokowy i słuchowy. U 19-tygodniowego płodu rozwija się również układ rozrodczy. W przypadku dziewczynek: macica, pochwa i jajowody są już na swoim miejscu, a jajniki zawierają miliony pierwotnych komórek jajowych. W przypadku chłopców, genitalia wciąż rosną, a ich jądra są już ukształtowane.

Objawy ciąży w siedemnastym tygodniu. 17 tydzień po zapłodnieniu – jakie można zaobserwować zmiany, czy widać już ciążowy brzuch? Ciało matki w siedemnastym tygodniu ciąży od zapłodnienia.

Ciążowy brzuszek w 19 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza

Kształt i rozmiar brzuszka w 17 tygodniu ciąży mogą się różnić, w zależności od kobiety. Kobiety, które są w ciąży po raz pierwszy mogą mieć mniej widoczne brzuszki, natomiast kobiety, które były wcześniej w ciąży prezentują zazwyczaj większy brzuszek. Różnica ta wynika z faktu podatności mięśni brzucha na rozciąganie i jest kwestią osobniczą – dlatego niezależnie od wielkości brzuszka, jeśli lekarz nie stwierdza inaczej, wszystko jest w porządku.

Ta sama zasada dotyczy odczuwania ruchów dziecka. Chociaż niektóre kobiety mogą w tym momencie ciąży wyraźnie wyczuwać już ruchy dziecka, w dużej mierze zależy to jego od pozycji w macicy. Jeśli dziecko jest zwrócone w stronę ciała ciężarnej, może być trudniej wyczuć jej kopnięcia. W innych przypadkach ruchy płodu mogą być tak subtelne, że można je pomylić z gazami jelitowymi. Jeśli jednak ruchy dziecka są wyraźnie wyczuwalne przez większość czasu, a nagle zupełnie ustają lub wyraźnie zmieniają charakter warto skonsultować to z lekarzem.

Jakie objawy są obecne w 19 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza? Objawy ciąży w jej 17 tygodniu od zapłodnienia

Niektóre z najczęstszych objawów ciąży 19-tygodniowej:

• Skurcze i bolesność okolicy brzucha

Wraz z szybkim wzrostem i rozwojem płodu, struktury podtrzymujące i otaczające macicę muszą się równie szybko przystosować i rozciągać. Rozciąganie więzadeł i mięśni otaczających macicę może powodować ból brzucha i dolnej części pleców. Jeśli jednak odczuwalne są intensywne skurcze, lub ból brzucha należy skonsultować się z lekarzem.

• Uczucie zatkanego nosa

Hormony ciążowe zwiększają przepływ krwi w naczyniach jamy nosowej, powodując przekrwienie błony śluzowej nosa i uczucie jego zatkania. W związku z powyższym błony śluzowe w okresie ciąży są bardziej kruche, co może również powodować delikatne krwawienia z nosa.

• Skurcze i bolesność nóg

Mięśnie kończyn dolnych są teraz obarczone noszeniem dodatkowego ciężaru w postaci ciążowego brzuszka i jego zawartości. Bolesne skurcze nóg, szczególnie pod koniec dnia mogą być spowodowane tym dodatkowym obciążeniem oraz utrudnionym krążeniem krwi w kończynach dolnych spowodowanym naciskiem macicy i płodu na naczynia krwionośne.

• Zwiększony apetyt

W drugim trymestrze następuje zdecydowany przyrost masy ciała dziecka i zwiększa się jego zapotrzebowanie na składniki odżywcze, co może skutkować zwiększonym apetytem u przyszłej mamy. Należy jednak pamiętać, że zasada aby „jeść za dwoje” podczas ciąży należy do nieaktualnych ! Kobieta ciężarna aby przybierać w sposób prawidłowy na masie ciała powinna spożywać około 350 kcal dziennie więcej niż normalnie.

Jakie badania wykonać w 17 tygodniu od zapłodnienia? Badanie USG i wizyta lekarska w 19 tygodniu ciąży liczonym przez lekarza.

Okres pomiędzy 18, a 22 tygodniem ciąży, a dokładnie pomiędzy 18 tyg +0 dni, a 22 tyg + 6 dniem liczonymi przez lekarza jest określany jako moment na drugie obowiązkowe badanie USG okresu prenatalnego. Ponieważ jest to USG przypadające mniej więcej na połowę ciąży jest to tak zwane USG połówkowe lub inaczej: USG genetyczne II trymestru, USG referencyjne, USG 18.-22. tygodnia, USG anatomiczne płodu.

W badaniu USG połówkowym oceniana jest całą budowa ciała dziecka oraz dokonywane są standardowe pomiary obejmujące:

• BPD, z ang. biparietal diameter: wymiar dwuciemieniowy,
• HC z ang. head circumference — obwód główki płodu,
• TCD z ang. transcerebellar diameter – szerokość móżdżka,
• CM z ang. cisterna magna – zbiornik wielki mózgu
• NF z ang. nuchal fold —fałd karkowy, jeden z markerów wystąpienia zespołu Downa
• AC z ang. abdominal circumference — obwód brzuszka płodu,
• FL z ang. femur length – długość kości udowej płodu,
• HL z ang. humerus length – długość kości ramiennej płodu.

Podczas badania USG połówkowego oceniania jest również anatomia płodu pod kątem ewentualnych anomalii. Ocenie podlegają:

• Głowa dziecka – budowa twarzy, wygląd profilu, budowa struktur mózgowia (ich symetryczność i prawidłowe ukształtowanie, ilość płynu mózgowo– rdzeniowego)
• Szyja dziecka – m.in. pod kątem obecności wola tarczycowego
• Klatka piersiowa – z oceną budowy serca pod kątem anatomicznym i funkcjonalnym (poszukuje się m.in. wad zastawek)
• Budowa płuc – pomimo braku pełnego ich wykształcenia, wady płuc są możliwe do wyłapania już na tym etapie
• Jama brzuszna – budowa i wielkość żołądka pod kątem np. atrezji przełyku, niedrożności dwunastnicy lub dalszej części przewodu pokarmowego. Ocenie podlega również budowa nerek oraz pęcherza moczowego
• Pępowina – jej wejście do brzucha, ewentualna obecność przepuklin i jej budowa anatomiczna (ilość i rodzaj naczyń- prawidłowo dwie tętnice i jedna żyła) 
• Ocena narządów rodnych –  pod kątem zróżnicowania, lub nieprawidłowości, dodatkowo jeśli sobie tego życzą, rodzice mogą usłyszeć potwierdzenie płci dziecka
• Kończyny górne i dolne – z oceną kości, paliczków u dłoni i stóp oraz ich ruchomości
• Kręgosłup – pod kątem stosunkowo częstej wady jaką jest rozszczep kręgosłupa.

Dodatkowo podczas badania ocenia się grupę markerów wad genetycznych do których m.in. należą: długość kości nosowej, grubość fałdu karkowego, szerokość miedniczek nerkowych, długość kości udowych, echogeniczność jelit, czy torbiele splotów naczyniówkowych. Markery te są pomocne w ocenie ryzyka wystąpienia wad chromosomalnych takich jak np. Zespół Downa, jednak posiadają niższą czułość i mniejszą specyficzność niż markery oceniane podczas pierwszego obowiązkowego badania USG między 11, a 13+6 tygodniem ciąży. 

Podczas wizyt ginekologicznych u pacjentek ciężarnych pomiędzy 15-20 tygodniem ciąży wykonywane są również: badanie fizykalne i ginekologiczne, pomiar ciśnienia tętniczego, oraz pomiary masy ciała. W tym czasie natomiast zalecane jest wykonanie przez ciężarną badań laboratoryjnych takich jak: morfologia krwi oraz badanie ogólne moczu.

Na tym etapie ciąży możliwe jest również wykonanie badań NIPT czyli nieinwazyjnych badań prenatalnych, które są zupełnie bezpieczne dla dziecka i przyszłej mamy. Wykonuje się je z wolnego płodowego DNA, a ich czułość ocenia się na wyższą niż innych przesiewowych badań prenatalnych. Testy NIPT mogą pomóc wykryć choroby genetyczne, takie jak zespół Downa, zespół Edwardsa czy Patau. Za pomocą testów NIPT można również określić płeć płodu. Testy genetyczne takie jak Sanco lub Harmony dostępne do wykonania w Nowej Genetyce.

Jak zadbać o siebie w 17 tygodniu ciąży po zapłodnieniu? Styl życia w 19 tygodniu ciąży liczonej przez lekarza

• Poszukanie szkoły rodzenia

Drugi trymestr to dobry moment aby zacząć myśleć o zajęciach w szkole rodzenia: zwykle odbywają się one w okolicach trzeciego trymestru, jednak już teraz można poszukać renomowanych i polecanych miejsc niedaleko miejsca zamieszkania. Niektóre z zajęć tego typu cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem i może się nawet okazać, że trzeba zapisać się na listę oczekujących.

• Zdrowe odżywianie i regularne ćwiczenia

W tym okresie ciąży u większości kobiet wzrasta apetyt, dlatego ważne jest, aby pozyskiwać kalorie ze możliwie jak najzdrowszej żywności. Dieta w 17 tygodniu ciąży powinna zawierać dużo chudego białka, świeżych owoców, warzyw, węglowodanów złożonych i pasteryzowanego nabiału. Odpowiednie ćwiczenia są korzystne dla przyszłej mamy i rozwijającego się dziecka. Należy jednak pamiętać o odpowiednich środkach ostrożności w ciąży, które obejmują unikanie sportów kontaktowych lub sportów, które wiążą się z dużym ryzykiem upadku (takich jak jazda konna). Natomiast pływanie, pilates, joga i szybkie spacery to świetne opcje dla przyszłych mam.

Autor: Lek. med. Katarzyna Lizak

Bibliografia:

1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2 – Grzegorz H. Bręborowicz 2020.
2. ACOG. 2021. How your fetus grows during pregnancy.                                                               American College of Obstetricians and Gynecologists. https://www.acog.org/womens-health/faqs/how-your-fetus-grows-during-pregnancy
3. Merck Manual. 2022. Stages of Development of the Fetus.
4. MedlinePlus (ADAM). 2021. Fetal development.