AthletiSIGN – badanie genetyczne pozwalające zwiększyć szanse na sportowy sukces

Zawodowe uprawianie sportu to jedna z trudniejszych ścieżek kariery. Intensywne treningi, częste wyjazdy, narażenie na urazy i kontuzje, presja psychiczna i stres, to tylko niektóre z kosztów jakie ponoszą sportowcy, którzy zdecydowali się na profesjonalne uprawianie swojej dyscypliny. Dla osiągnięcia sukcesu w sporcie konieczna jest nie tylko ciężka praca i regularne treningi, ale także zdrowy styl życia i współpraca ze specjalistami fizjoterapii, psychologii i medycyny sportowej. Dzięki osiągnięciom nowoczesnej medycyny możliwe staje się m.in. sprawdzenie, w której z dyscyplin dany zawodnik wypadnie najlepiej, a także opracowanie spersonalizowanej diety i treningu, maksymalizującego szanse na sukces w kolejnym etapie kariery. O tym jaką rolę w tym procesie pełnią badania genetyczne i kiedy najlepiej jest je wykonać, piszemy w artykule poniżej.

Czynniki genetyczne czy ciężka praca – co w większym stopniu wpływa na sukces w sporcie?

Zarówno trenerzy, jak i zawodnicy zastanawiają się nieraz, czy na wyniki sportowe w większym sposób wpływa posiadany talent, czy raczej to ile pracy dany zawodnik włożył w swój rozwój. Wyniki badań naukowych są w tej kwestii dość jednoznaczne. Wskazują, że w kształtowaniu sukcesu sportowego, bez względu na dyscyplinę, czynniki genetyczne są odpowiedzialne w ok. 66%. 

Cechy takie jak wydolność tlenowa (mierzona za pomocą wskaźnika VO₂ max), wzrost, podatność na urazy, budowa i wynikająca z niej siła mięśni oraz efektywna produkcja energii w mięśniach podczas ekstremalnego wysiłku są kształtowane przede wszystkim przez czynniki genetyczne. Czy oznacza to zatem, że to właśnie one są czynnikiem decydującym o przebiegu czyjejś kariery sportowej? Co ciekawe, wcale nie musi tak być! Wiedza o predyspozycjach genetycznych może być wykorzystana jako przewodnik pozwalający opracować spersonalizowany plan treningowy, wzbogacony o odpowiednią suplementację i prewencję urazów, „uszyty” pod konkretnego zawodnika. Tak, aby wydobyć z niego to, co najlepsze i istotnie zwiększyć jego szanse na sukces.

Dlaczego sportowcy powinni znać swoje predyspozycje genetyczne?

Sportowcy, którzy zastanawiają się nad przejściem na profesjonalny poziom gry doskonale zdają sobie sprawę, że w obecnych czasach na finalny wynik zawodnika pracuje cały sztab ludzi. Wykorzystują oni najnowsze zdobycze nauki i techniki w programie treningowym. Obecnie, gdy o wyniku wyścigu albo meczu mogą decydować setne części sekundy, każda możliwość poprawienia cech fizycznych i psychicznych jest na wagę złota.

Badania genetyczne, wykonywane przed treningiem, pozwalają przewidzieć potencjał młodego sportowca z większą dokładnością niż szeroko stosowane testy motoryczne, oceniające fizyczną stronę przyszłego zawodnika. 

Analiza tzw. polimorfizmów genetycznych pozwala zaklasyfikować młodych sportowców do grup o predyspozycjach do uprawiania określonego rodzaju sportu, a także zindywidualizować trening pod kątem wrodzonych uwarunkowań. 

Badanie dwóch najbardziej znanych genów decydujących o sportowych talentach, takich jak ACTN3 i ACE, wykazało, że ludzką populację da się podzielić m.in. pod kątem:

• budowy mięśni poprzecznie prążkowanych (in. mięśni szkieletowych), 
• przyrostu siły mięśni jako efektu treningu wytrzymałościowego, 
• odporności na uszkodzenia mięśni na skutek treningu ekscentrycznego,
• zaopatrzenia i wykorzystania tlenu w warunkach jego niedoboru.

W zależności od posiadanego polimorfizmu genetycznego dany zawodnik może charakteryzować się dużo większym potencjałem do uprawiania dyscyplin wymagających szybkości lub krótkotrwałego, dużego przyrostu siły mięśni, bądź też do zawodowego uprawiania sportów długodystansowych. 

Znajomość swoich uwarunkowań genetycznych może pomóc młodym sportowcom wybrać dyscyplinę, w której mają największą szansę na sukces, uchronić się przez nieskutecznym programem treningowym i zmniejszyć ryzyko kontuzji.

e-Pakiet AthletiSIGN – badanie pozwalające na określenie predyspozycji genetycznych u sportowców

e-Pakiet AthletiSIGN, dostępny w ofercie Diagnostyki, jest badaniem genetycznym przeznaczonym dla sportowców, jak również osób, które dopiero chcą rozpocząć swoją przygodę ze sportem. 

Badanie AthletiSIGN pozwala na szczegółowe profilowanie genetycznego potencjału badanej osoby do uprawiania określonych dyscyplin sportowych. Wszystko dzięki analizie wybranych markerów genetycznych, determinujących cechy takie jak:

• posiadanie większej lub mniejszej liczby włókien szybko kurczących się mięśni poprzecznie prążkowanych, decydujących o szybkości motorycznej zawodnika;
• predyspozycje do krótkotrwałego lub długotrwałego wysiłku fizycznego;
• zaopatrzenie mięśni w tlen w warunkach jego niedoboru;
• efektywność produkcji energii w mięśniach podczas wysiłku fizycznego;
• odporność mięśni poprzecznie prążkowanych na mikrouszkodzenia, będące przyczyną występowania tzw. syndromu opóźnionej bolesności mięśni (DOMS);
• podatność na bezkontaktowe kontuzje tkanek miękkich;
• usuwanie kwasu mlekowego z krwi po wysiłku beztlenowym;
• produkcję erytrocytów i unaczynienie mięśni;
• poziom dopaminy, wpływający m.in. na zdolność do przetwarzania informacji i podejmowania decyzji w warunkach silnego stresu.

Pakiet AthletiSIGN jest rekomendowany jako:

• badanie genetyczne przed treningiem u osób początkujących oraz kandydatów na zawodowych sportowców poniżej 15 r.ż., u których cechy fizyczne nie są jeszcze w pełni wykształcone, a tym samym trudne do oceny przy pomocy standardowych testów motorycznych;
• badanie genetyczne dla sportowców, którzy chcą poprawić skuteczność swoich treningów, zwiększyć efektywność współpracy z trenerami, fizjoterapeutami i dietetykami, ograniczyć ryzyko kontuzji oraz poprawić uzyskiwane wyniki sportowe.

Czy badanie genetyczne dla sportowców można wykonać samodzielnie?

e-Pakiet AthletiSIGN – profilowanie genetyczne dla sportowców jest dostępny zarówno jako badanie stacjonarne, wykonywane w jednym z Punktów Pobrań Diagnostyki, jak również jako badanie wysyłkowe. W ramach opcji wysyłkowej pacjent samodzielnie pobiera materiał do badań, którym jest wymaz z policzka. Warto przy tym pamiętać, że pobranie wymazu z policzka jest procedurą szybką, prostą i całkowicie bezbolesną. Bez problemu można wykonać pobranie wymazu w warunkach domowych.

Wynik badania wysyłkowego AthletiSIGN, który trafia do rąk pacjenta, składa się z dwóch części:

• wyniku badania genetycznego analizującego 10 wybranych genów, wydawanego przez laboratorium Diagnostyka S.A.;
• szczegółowego raportu opisowego, opracowanego z wykorzystaniem algorytmu sztucznej inteligencji do interpretacji wyników profilowania genetycznego. 

Wyniki badania genetycznego dla sportowców są analizowane przez zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji. Pozwala to na tworzenie profili genetycznych szczegółowo opisujących predyspozycje i ograniczenia sportowca. 

Raport z badania AthletiSIGN zawiera informacje o rekomendowanych dyscyplinach sportowych, motoryce treningu, ryzyku wystąpienia bezkontaktowych urazów tkanek miękkich, zalecanych środkach treningowych oraz suplementach diety.