Badania krwi po tatuażu - jakie warto wykonać?
Chociaż tatuaże cieszą się obecnie dużą popularnością, niewiele osób jest świadomych, że stanowią one jedną z najstarszych form sztuki. Odkryte we Francji, Portugalii czy Skandynawii narzędzia datowane na co najmniej dwanaście tysięcy lat, niezbicie dowodzą, że prehistoryczni ludzie znali tatuaże i wykorzystywali je do ozdabiania ciała. Czy tatuaże zagrażają naszemu zdrowiu i czy warto wykonać badania po wykonanym zabiegu?
Tatuaże – od kiedy służą zdobieniu ciała?
Ciekawostki…
Odkrycie dwóch niemieckich turystów, którzy pewnego jesiennego dnia 1991 roku, wędrując po Alpach w pobliżu granicy włosko-austriackiej natknęli się na coś, co początkowo uważali za zamarznięte w lodzie współczesne ludzkie zwłoki. Badania wykonane po wydobyciu ciała przez lokalne władze wykazały, że ciało spoczywało w lodzie przez około 5300 lat. Mumię nazwano Ötzi od doliny, w której została znaleziona. Analiza szczątków wykazała, że Ötzi zmarł w wieku od 30 do 45 lat i miał około 160 cm wzrostu. Choć upływ setek lat zatarł dokładne okoliczności śmierci Ötziego, dowody dostarczone przez współczesną medycynę sądową wskazują na brutalny przebieg jego śmierci. Nie jest jednak to jedyny sekret, jaki skrywa Ötzi. Na ciele Ötziego wytatuowano ponad pięćdziesiąt linii i krzyży stanowiących najstarszy zachowany dowód ozdabiania ciała tatuażami. Większość z tatuaży Ötziego znajduje się na kręgosłupie, stawach kolanowych i skokowych. Choć Ötzi zginął około 2000 lat przed najstarszymi zachowanymi dowodami potwierdzającymi stosowanie akupunktury daleko na zachód od Chin, lokalizacje wielu tatuaży są zgodne z tradycyjnymi chińskimi punktami akupunktury, szczególnie stosowanymi w leczeniu bólu pleców i rozstroju żołądka.
Tatuaże wykonywały plemiona germańskie i celtyckie. Odnajdywane są także na mumiach egipskich i pochodzących z syberyjskiego Pazyryku (datowanych na koniec II tysiąclecia p. n. e.). Dowody te potwierdzają powszechne ozdabianie ciała tatuażami na całym świecie od tysięcy lat, a w zależności od kultury, ich forma i przekaz niosły istotne przesłanie religijne, kulturowe czy też społeczne.
Obecnie tatuaże stanowią raczej formę zamanifestowania i wyrażenia siebie i swego sposobu postrzegania świata. Powszechność wykonywania tatuaży we współczesnych społeczeństwach potwierdziły m. in. badania przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych, według których około 29% uczestników miało co najmniej jeden tatuaż. W Polsce tę formę ozdobienia ciała wybrało około 10% społeczeństwa.
Tatuaże – konsekwencje zabiegu
Wykonanie tatuażu niejednokrotnie związane jest z wystąpieniem niepożądanych odczynów skórnych, które jednak zaopatrzone maściami łagodzącymi, zwykle ustępują do trzech tygodni. Większość osób postrzega to jako niewielką cenę za wykonanie idealnego tatuażu, który pozwoli w pełni wyrazić siebie i podkreślić swój styl. Niestety czasami powikłania związane z wykonaniem tatuażu mogą być poważne i znacznie wykraczać poza podrażnienie skóry.
Podczas wykonywania tatuażu igła maszynki nakłuwa skórę nawet do kilkunastu razy na sekundę, każdorazowo wprowadzając tusz na głębokość około 0,5 mm. Powstałe mikrouszkodzenia naruszają ciągłość skóry stanowiącej naturalną barierę dla patogenów, przez co w przypadku niezachowania należytych warunków higienicznych, można zarazić się patogenami przenoszonymi przez krew, które mogą spowodować poważne i długotrwałe problemy zdrowotne. Należy jednak podkreślić, że profesjonalni Artyści (przez „duże” A) przechodzą szkolenia, podczas których uczą się jak maksymalnie zmniejszyć ryzyko infekcji.
Wykonując tatuaż, jesteśmy narażeni na zakażenie wirusowe lub bakteryjne. Wywołane przez te patogeny choroby mogą być wyniszczające dla organizmu, trudne do wyleczenia, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do śmierci pacjenta. Istnieje wiele patogenów przenoszonych przez krew, jednak największe zagrożenie związane z wykonywaniem tatuażu dotyczy zakażenia trzema wirusami:
- HIV (ludzki wirus niedoboru odporności),
- WZW B (wirusowe zapalenie wątroby typu B),
- WZW C (wirusowe zapalenie wątroby typu C).
Ludzki wirus niedoboru odporności
HIV, czyli ludzki wirus upośledzenia odporności jest wirusem osłabiającym układ odpornościowy. Nieleczone zakażenie wirusem HIV może prowadzić do rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności, choroby lepiej zakorzenionej w społecznej świadomości jako AIDS, która może spowodować śmierć pacjenta w ciągu zaledwie kilku lat.
Od 1983 roku, kiedy to na łamach prestiżowego czasopisma naukowego Science ukazał się artykuł wiążący zakażenie wirusem HIV z rozwojem AIDS, postęp medycyny doprowadził do opracowania leków przeciwwirusowych, stosowanych w leczeniu pacjentów zakażonych HIV. Osoby te mogą korzystać z terapii antyretrowirusowej, która umożliwia korzystanie z pełni życia przy jednoczesnej stosunkowo niewielkiej liczbie objawów choroby. Symptomy zakażenia mogą różnić się indywidualnie, jednak osoby zakażone wirusem HIV często doznają objawów „grypopodobnych” w ciągu dwóch do czterech tygodni od zakażenia. W przypadku ich zaobserwowania po wykonaniu tatuażu należy skontaktować się z lekarzem i wykonać test w kierunku obecności wirusa.
Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B
Zakażenie wirusem WZW typu B niejednokrotnie nawet przez kilka lat może przebiegać bezobjawowo. Nieleczone wirusowe zapalenie wątroby typu B może prowadzić do rozwoju niewydolności wątroby oraz jednego z najbardziej złośliwych raków; raka wątrobokomórkowego. Jednym z objawów zakażenia związanym z postępującą niewydolnością wątroby jest żółtaczka, w przebiegu której skóra, błony śluzowe i gałki oczne przybierają żółty odcień. Inne objawy obejmują utratę apetytu, ból brzucha i ciemne zabarwienie moczu. Wirusowemu zapaleniu wątroby typu B można zapobiegać poprzez szczepienia ochronne. W Polsce szczepienia przeciw WZW typu B znajdują się w obowiązkowym kalendarzu szczepień. Zalecane są także przed planowanym zabiegiem operacyjnym.
Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C
W przebiegu zakażenia WZW typu C, wirus również atakuje wątrobę, powodując rozwój stanów zapalnych i uszkodzeń wątroby, w tym jej marskość. Choroba może bezobjawowo postępować przez kilka lat. Pierwsze objawy są podobne do zapalenia wątroby typu B, a także mogą obejmować: powstawanie sińców, obrzęk i opuchnięcie nóg.
Po ostrej fazie, która rozpoczyna się kilka miesięcy po ekspozycji, wirusowe zapalenie wątroby typu C może przejść w postać przewlekłą. Wczesne wykrycie choroby umożliwia wdrożenie farmakoterapii.
Jakie badania po tatuażu?
Wykonany tatuaż pozostanie z nami nawet do końca życia. Dobrze jednak by był on jedyną pamiątką wizyty w salonie tatuażu. Dla własnego bezpieczeństwa i uchronienia się przed odległymi, niekorzystnymi konsekwencjami zdrowotnymi, warto wykonać badania krwi, pozwalające wykryć potencjalną infekcję wirusową oraz ocenić stan wątroby.
Lista badań
- Serologiczne badanie przesiewowe w kierunku zakażenia wirusem HIV,
- Oznaczenie przeciwciał anty-HBs w surowicy krwi,
- Oznaczenie przeciwciał anty-HCV w surowicy krwi,
- Morfologię krwi,
- Oznaczenie aminotranferazy alaninowej (ALT),
- Oznaczenie aminotranferazy asparaginowej (AspAT),
- Oznaczenie stężenia bilirubiny,
- Oznaczenie stężenia gamma-glutamylotranspeptydazy.
Autor: Dr n. o zdrowiu Piotr Choręza
Bibliografia:
- Connor Jenessa. 5 Things You Didn’t Know About Tattoos and Your Health. link: https://www.mensjournal.com/health-fitness/5-things-you-didnt-know-about-tattoos-and-your-health-w496778, dostęp: 21.08.2023