Czy poranne mdłości to zawsze objaw ciąży?

Poranne mdłości to bez wątpienia najbardziej znana z ciążowych dolegliwości. Nie pojawia się u każdej przyszłej mamy, lecz zmaga się z nią zdecydowana większość ciężarnych. Przyczyną porannych mdłości nie jest wyłącznie ciąża. Objaw ten świadczyć może o chorobie lokomocyjnej bądź niestrawności. Bywa też silną reakcją na stres.

Imbir, woda z cytryną czy lekkostrawna dieta to znane naturalne sposoby na poranne mdłości w ciąży. Dowiedz się, jakim innym stanom towarzyszyć może ten objaw oraz w jaki sposób łagodzić poranne mdłości, jeśli nie są związane z ciążą.

Poranne mdłości a ciąża

Poranne mdłości w ciąży to bez wątpienia jedna z częstszych dolegliwości, z jakimi mają do czynienia kobiety spodziewające się dziecka. Szacuje się, że dotyka ona około połowy przyszłych mam. Specjaliści podkreślają, że za pojawienie się porannych mdłości w ciąży odpowiedzialne są substancje wydzielane przez trofoblast. To błona płodowa, która jest wczesnym stadium zarodka, wytwarzająca m.in. gonadotropinę kosmówkową i estradiol. Substancje te wykazują działanie silnie rozkurczowe przede wszystkim na macicę, ale i inne narządy, w tym m.in. przełyk i żołądek. W konsekwencji tego u ciężarnej pojawić się mogą problemy z utrzymywaniem zawartości żołądka we właściwym miejscu. Sprzyja to rozwojowi zgagi, porannych mdłości czy wymiotów.

Do kiedy utrzymują się poranne mdłości? Największe stężenie wspomnianych substancji notuje się w 10 tygodniu ciąży. Wówczas też mdłości poranne są najbardziej uciążliwe. Dolegliwości te pojawić się mogą w 5–6 tygodniu ciąży i trwać przez kilka tygodni. Po 12 tygodniu ciąży zaczynają z reguły ustępować. Choć zdarzają się przypadki, gdy poranne mdłości utrzymują się znacznie dłużej.

Sposób na poranne nudności w ciąży

Poranne mdłości w ciąży mogą znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. W łagodzeniu tej dolegliwości pomocne okazać się mogą następujące sposoby:

• imbir – najlepiej sięgać po naturalny, nieprzetworzony korzeń tej rośliny, który można dodać do herbaty lub wody mineralnej albo ssać plasterek. Imbir znaleźć można również w składzie gotowych herbat i napojów, a także w kapsułkach;
• częstsze spożywanie posiłków, ale w mniejszych porcjach, unikanie ciężkostrawnych dań, bardzo słodkich produktów, pikantnych przypraw i produktów wzdymających;
• dbałość o nawadnianie organizmu – najlepsza będzie niegazowana woda mineralna lub ziołowe napary (rodzaj ziół skonsultować trzeba z ginekologiem, bo niektóre są przeciwwskazane w ciąży);
• zapachy cytrusowe (łagodzą poranne mdłości) – warto dodać do wody plasterek świeżo pokrojonej cytryny, limonki czy pomarańczy albo aromatyzować powietrze cytrusowymi olejkami eterycznymi. Fiolkę olejku do wąchania warto mieć ze sobą wychodząc z domu; ;
• unikanie intensywnych zapachów – poranne mdłości wywołać mogą zwłaszcza zapachy mięsa, ryb, ciężkich potraw, czosnku, kawy, cebuli, mocnych przypraw. Podczas gotowania koniecznie powinno się korzystać z wyciągu lub otwierać okno w kuchni.

Poranne nudności – przyczyny, które nie są związane z ciążą

Poranne mdłości mogą się pojawić nie tylko podczas ciąży. Nieprzyjemne, subiektywne odczucie silnej potrzeby zwymiotowania może być skutkiem ubocznym stosowania niektórych leków. Przykładowo poranne nudności to jedno z działań niepożądanych środków wykorzystywanych w chemioterapii nowotworowej. Poranne mdłości mogą być również powikłaniem działania promieniowania jonizującego czy przedawkowania używek. W codziennym życiu zaobserwować je można po spożyciu kawy na czczo. Część badaczy jest zdania, że kawa stymuluje produkcję soku żołądkowego, a przez to spożycie jej na pusty żołądek działa drażniąco i sprzyja pojawieniu się nudności, zgagi, niestrawności, a w ciężkich przypadkach nawet wrzodów.

Wielu nieprzyjemnych somatycznych doznań dostarcza ekspozycja na czynnik stresowy. Poranne mdłości ze stresu nie należą do rzadkości. Osoby wrażliwe na stres, które nie umieją radzić sobie z silnymi emocjami, mogą doświadczać mdłości z rana w związku z jakąś ważną, nieprzyjemną sytuacją, która je czeka. Poza porannymi mdłościami pojawić może się u nich nadciśnienie tętnicze, szczękościsk, rozdrażnienie, zaburzenie koncentracji, nadmierna potliwość czy kołatanie serca. Co na poranne mdłości ze stresu? Istnieje wiele metod radzenia sobie ze stresem, ale znalezienie tej skutecznej może okazać się trudne. Warto spróbować jogi, medytacji, ćwiczeń oddechowych, wizualizacji i muzykoterapii.

Mdłości poranne – inne możliwe przyczyny

Poranne mdłości to w rzeczywistości objaw mało charakterystyczny, który towarzyszyć może wielu przypadłościom. Jest częstym objawem chorób układu pokarmowego, takich jak zatrucie pokarmowe, nadwrażliwość pokarmowa, niestrawność, nieżyt żołądkowo-jelitowy na tle infekcyjnym. Poranne mdłości towarzyszą alergiom pokarmowym i stanom zapalnym jamy brzusznej, np. wyrostka robaczkowego.

Mdłości z rana mogą towarzyszyć schorzeniom przewlekłym:

• mocznicy – przewlekłej chorobie nerek, związanej z zaburzeniami ich wydolności, co prowadzi do magazynowania w organizmie toksyn mocznicowych;
• chorobie Addisona – pierwotnej niedoczynności kory nadnerczy, w której nie produkują one wystarczającej ilości hormonów;
• chorobie tarczycy i przytarczyc;
• zawałowi ściany dolnej mięśnia sercowego;
• zaburzeniu pracy wątroby.

Zwalczanie nudności w wymienionych wyżej przypadkach ma charakter przyczynowy, czyli skupia się na leczeniu choroby odpowiedzialnej za ich powstanie.

Poranne mdłości to typowy objaw choroby lokomocyjnej. W początkowym etapie chory nie ma apetytu i czuje się zmęczony, z czasem pojawiają się zawroty i bóle głowy, nadmierne poty, suchość w ustach lub ślinotok, nudności i wymioty. Przyczyną choroby lokomocyjnej jest zaburzenie odczuwania ruchu ciała przez różne zmysły (dotyku, wzroku, równowagi, słuchu). Objawy tego schorzenia można łagodzić farmakologicznie, używając opasek uciskowych na nadgarstek czy specjalnych okularów. Warto zadbać też o higienę podróżowania. Należy:

• siadać przodem do kierunku jazdy,
• wybierać miejsce jak najdalej od osi kół podczas jazdy autobusem, a w samolocie – miejsca położone nad skrzydłem, od strony okna,
• przed podróżą wypocząć, zjeść lekki posiłek i nie pić gazowanych napojów,
• wietrzyć pojazd i robić krótkie przerwy podczas drugich tras,
• patrzeć na horyzont – stabilny punkt w krajobrazie.

Jeśli jest to możliwe, warto podróżować w pozycji półleżącej ze stabilnym podparciem głowy.

Autor: Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

1. F. Kokot, A. Bilikiewicz, Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
2. A. Szczeklik, P. Gajewski, Interna Szczeklika 2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2018.
3. T. Yamada, Podręcznik gastroenterologii, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2006.