Dławica Prinzmetala – objawy, przyczyny, leczenie

Dławica Prinzmetala jest schorzeniem charakteryzującym się dusznością, bólem spoczynkowym w klatce piersiowej, którym często towarzyszy uniesienie odcinka ST w zapisie EKG. Objawy wywołuje skurcz tętnicy wieńcowej. Leczenie choroby opiera się na farmakoterapii oraz modyfikacji stylu życia. Rokowania związane z dławicą Prinzmetala zwykle są korzystne.

Dławica Prinzmetala – co to jest?

Dławica Prinzmetala (łac. angina vasospastica,. angina Prinzmetali), zwana inaczej anginą Prinzmetala, dławicą naczynioskurczową lub odmienną, to choroba układu sercowo-naczyniowego. Jest jedną z postaci klinicznych dławicy piersiowej, rzadkim typem choroby niedokrwiennej serca, w przebiegu której, na skutek samoistnego skurczu tętnicy wieńcowej nasierdziowej, pojawia się ból dławicowy. Skurcz częściej dotyczy prawej tętnicy wieńcowej i może dotyczyć:

• naczynia prawidłowego angiograficznie,
• naczynia zmienionego miażdżycowo (czyli takiego w którym stwierdza się obecność blaszek miażdżycowych) – zwężenie tętnic wieńcowych stwierdza się u większości osób cierpiących na dławicę Prinzmetala.

Nazwa choroby pochodzi od nazwiska Myrona Prinzmetala, który w 1959 roku wraz ze swoimi współpracownikami po raz pierwszy przedstawił opis kliniczny schorzenia.

Dławica odmienna należy do chorób rzadkich – w naszym kraju diagnozuje się ją u mniej niż 1% osób z objawami dławicowymi. W przeciwieństwie do klasycznej postaci dławicy piersiowej, dławica Prinzmetala dotyczy młodszej populacji osób. Schorzenie może mieć charakter ogniskowy, wieloogniskowy lub rozlany.

Dławica Prinzmetala – przyczyny

Jak wspomniano wcześniej, bezpośrednią przyczyną dławicy Prinzmetala jest skurcz dużej tętnicy wieńcowej. Choć głównym czynnikiem ryzyka pojawienia się skurczu jest palenie tytoniu, to może on wystąpić również na skutek silnego stresu, hiperwentylacji, narażenia na działanie niskiej temperatury, w wyniku zaburzeń elektrolitowych (potasu, magnezu) czy w przebiegu niektórych chorób autoimmunologicznych.

Przyjmowanie substancji psychoaktywnych (kokainy lub amfetaminy) oraz niektórych leków (fluorouracylu lub cyklofosfamidu) także może przyczynić się do wystąpienia skurczu tętnicy wieńcowej.

Schorzenie częściej występuje u osób cierpiących na nadciśnienie tętnicze krwi, arytmię serca czy astmę aspirynową. Czynnikami predysponującymi do wystąpienia objawów dławicy odmiennej są również: nieodpowiednia dieta oraz brak aktywności fizycznej.

Dławica Prinzmetala – objawy

Skurcz naczyń wieńcowych występujący w przebiegu dławicy Prinzmetala wywołuje samoistne i ustępujące niedokrwienie mięśnia sercowego skutkujące dusznością dławicową. Podstawowym i charakterystycznym dla dławicy odmiennej symptomem jest silny, piekący, niesprowokowany ból/ucisk w obrębie klatki piersiowej (za mostkiem). Dolegliwość bólowa może promieniować w okolice szyi, lewego barku, niekiedy do górnej części brzucha i w rejon łopatek. Zwykle pojawia się w trakcie nocnego spoczynku pomiędzy godziną 24:00 a 6:00 i ma charakter nawracających epizodów, które najczęściej trwają około 30-60 minut. Niekiedy do pojawienia się objawów może dochodzić również w ciągu dnia na skutek wcześniej wymienionych czynników (np. ekspozycji na niską temperaturę, w wyniku aktywności fizycznej, stresu, hiperwentylacji czy przyjęcia niektórych leków lub substancji psychoaktywnych).

Warto przeczytać: https://diag.pl/pacjent/artykuly/plytki-oddech-jak-go-rozpoznac-jakie-moga-byc-jego-przyczyny/

Czasami u osób cierpiących na dławicę Prinzmetala występują bóle migrenowe oraz objaw Raynauda (zaburzenie naczynioruchowe objawiające się zblednięciem, zasinieniem, a następnie zaczerwieniem skóry palców rąk i/lub stóp pod wpływem działania niskiej temperatury otoczenia).

W pierwszych 12. miesiącach choroby nasilenie symptomów jest największe. Charakterystyczne dla przebiegu schorzenia są okresy zaostrzeń oraz remisji.

Dławica Prinzmetala – powikłania

Choć wielokrotne epizody niedokrwienne wywołane dławicą Prinzmetala zwykle nie prowadzą do martwicy mięśnia sercowego i zawału serca, to w literaturze medycznej istnieją doniesienia wskazujące na możliwość wystąpienia takich powikłań na skutek długotrwałych i często powtarzających się skurczów naczyń wieńcowych.

Dławica Prinzmetala – diagnostyka

Pojawienie się niesprowokowanego bólu dławicowego daje podstawę do wstępnego rozpoznania dławicy Prinzmetala. W przypadku podejrzenia rozwoju schorzenia, lekarz może zlecić badanie EKG klasyczne, jak również EKG metodą Holtera – w typowej postaci, dławica odmienna charakteryzuje się przejściowym uniesieniem odcinka ST w badaniu EKG (wynik badania sugeruje zmiany charakterystyczne dla niedokrwienia mięśnia sercowego w rejonie zaopatrywanym przez tętnicę, która uległa skurczowi). U części osób cierpiących na dławicę Prinzmetala może jednak występować obniżenie odcinków ST, u niektórych nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości w badaniu EKG.

Lekarz może zlecić również koronarografię w celu dokonania oceny kondycji naczyń wieńcowych oraz w trakcie której dowieńcowo podaje substancje prowokujące skurcz naczynia. Innym testem prowokacyjnym stosowanym w diagnostyce schorzenia jest test hiperwentylacji czy ekspozycji na zimno.

Przeczytaj także: Jak rozpoznać zawał serca?

Dławica Prinzmetala – leczenie

Pojawienie się objawów dławicy Prinzmetala wymaga wezwania pogotowia ratunkowego. Podstawą terapii schorzenia jest leczenie farmakologiczne oparte na podaniu choremu np. blokerów kanału wapniowego (leków zmniejszających dopływ wapnia do mięśni gładkich, co skutkuje poszerzeniem naczyń krwionośnych) czy długo działającego azotanu. W przypadku dławicy Prinzmetala, beta-blokery (leki stosowane w leczeniu choroby niedokrwiennej serca) są bezwzględnie przeciwwskazane, ponieważ mogą wywołać skurcz tętnicy wieńcowej.

Niekiedy lekarz może zadecydować o przeprowadzeniu zabiegu, polegającego na wprowadzenie stentu w miejsce blaszki miażdżycowej, która wywołuje skurcz tętnicy. Niestety tego rodzaju terapia bywa nieskuteczna, ponieważ skurcz tętnicy może nawracać w innym miejscu. Niekiedy lekarz decyduje o implantacji stymulatora lub kardiowertera-defibrylatora.

W profilaktyce nawrotów epizodów dławicy Prinzmetala konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie palenia tytoniu oraz przyjmowania wspomnianych wcześniej substancji psychoaktywnych. Z lekarzem należy omówić kwestię konieczności zażywania leków wywołujących skurcz tętnicy wieńcowej. Warto postawić na dietę opartą na zdrowych zasadach żywienia.

Dławica Prinzmetala – rokowania

Rokowania związane z dławica Prinzmetala zwykle są dobre – około 95% chorych leczonych przeżywa 5 lat. Zależą one między innymi od:

• obecności blaszek miażdżycowych w tętnicach oraz choroby niedokrwiennej serca i stopnia jej zaawansowania;
• obszaru serca narażonego na niedokrwienie podczas epizodu skurczu;
• częstotliwości i długości trwania epizodów skurczu naczynia wieńcowego;
• występowania zaburzeń rytmu i przewodzenia w trakcie epizodu niedokrwienia.

Nieco gorsze rokowania obserwuje się u chorych cierpiących jednocześnie na zmiany miażdżycowe w tętnicach wieńcowych oraz u osób, u których w przeszłości wystąpiło migotanie komór w czasie skurczu tętnicy. Rokowania pogarsza również postać ogniskowa dławicy Prinzmetala, której skutkiem jest zamknięcie naczynia wieńcowego.