Eozynofilia – co to jest? Poznaj jej rodzaje, objawy i przyczyny

Eozynofilia to zwiększona liczba we krwi granulocytów kwasochłonnych, czyli rodzaju krwinek białych. Przyczyną mogą być choroby alergiczne lub infestacje pasożytnicze, ale także choroby autoimmunizacyjne, nowotworowe, stany zapalne dróg oddechowych i inne. Zaobserwowanie wzrostu liczby eozynofilii w badaniu morfologii krwi wymaga zinterpretowania wyniku przez lekarza i przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki.

Eozynofila bezwzględna – badanie 

Eozynofilia – co to jest?

Eozynofile czyli granulocyty kwasochłonne to rodzaj białych krwinek. Są elementem układu odpornościowego (wrodzonego), odpowiedzialnym przede wszystkim za zwalczanie infekcji pasożytniczych (ich pierwotne „zastosowanie” ewolucyjne) i udział w reakcjach alergicznych, ale uczestniczą także w procesach odpowiedzi immunologicznej na choroby bakteryjne czy wirusowe. Ich prawidłowa liczba we krwi obwodowej jest zależna od wieku, a wartości podaje się w liczbach bezwzględnych oraz odsetkach. U osób dorosłych prawidłowa liczba eozynofili we krwi wynosi 50-500/uL, co powinno stanowić około 2-4% białych krwinek krwi obwodowej. Wartości referencyjne mogą nieznacznie się różnić w różnych laboratoriach.

Eozynofilią nazywamy wzrost liczby eozynofili we krwi obwodowej powyżej wartości uznanej za normę. Łagodna eozynofilia to zwiększenie bezwzględnej liczby eozynofili od 500 do 1500/uL. Umiarkowana eozynofilia – bezwględna liczba eozynofili wynosi 1500-5000/uL. Jeśli eozynofili we krwi obwodowej jest wyjątkowo dużo (>5000/uL) mówimy o ciężkiej eozynofilii.

Eozynofilia powyżej 1500/uL lub występowanie nacieków enzynofilowych w tkankach określane są mianem hipereozynofilii.

Eozynofile podwyższone – przyczyny mogą być różne

Przyczyny zwiększonej ilości granulocytów kwasochłonnych mogą być rozmaite.

Eozynofilia – przyczyny:

• inwazje pasożytnicze (np. glistnica, tęgoryjec dwunastnicy),
• reakcje i choroby alergiczne (np. astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa, reakcje polekowe),
• nowotwory mieloproliferacyjne (np. przewlekła białaczka eozynofilowa, mastocytoza),
• eozynofilie płucne (np. alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna, przewlekłe eozynofilowe zapalenie płuc),
• chłoniaki,
• nowotwory lite,
• histiocytoza z komórek Langerhansa,
• choroby zakaźne,
• przewlekłe choroby zapalne (np. nieswoiste choroby zapalne jelit),
• układowe choroby tkanki łącznej (np. układowe zapalenia naczyń),
• choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi,
• zespół idiopatycznej hipereozynofilii
• i inne.

W praktyce, najczęściej spotyka się wzrost eozynofili w odpowiedzi na choroby pasożytnicze oraz alergiczne. Eozynofile podwyższone u dziecka również często mają związek z reakcjami alergicznymi i inwazją pasożytniczą (np. owsicą, która zwykle dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym). Eozynofilia pojawia się także, tak jak u dorosłych, w innych sytuacjach – np. zapalnych chorobach jelit, chorobie Hodgkina czy przy niektórych infekcjach. Pamiętaj, że eozynofile u dziecka mają nieco inne wartości referencyjne.

Eozynofilia – objawy

Objawy związane z eozynofilią będą zależne od przyczyny problemu. Inne symptomy będą Ci dokuczać w przypadku alergii, inne przy zakażeniach pasożytniczych, a jeszcze inne przy rozwoju choroby nowotworowej.

Sama w sobie eozynofilia, jeśli jest szczególnie duża (>5000/uL), może natomiast prowadzić do uszkodzeń narządowych. Uwalniane przez eozynofile cytokiny, mogą powodować zmęczenie, gorączki, poty, spadek apetytu i wagi. Nacieki eozynofilowe w płucach mogą manifestować się przewlekłym kaszlem i dusznością. Objawy skórne obejmują obrzęk naczynioruchowy, zaczerwienienia, pokrzywkę czy świąd. Mogą pojawić się także symptomy z układu krążenia, z przewodu pokarmowego, objawy neurologiczne i inne. Niemniej jednak, w chwili rozpoznania eozynofilii, pacjenci nie mają zwykle żadnych dolegliwości z nią związanych.

Eozynofilia – diagnostyka

Morfologia krwi jest jednym z najbardziej podstawowych i powszechnie wykonywanych badań, z najróżniejszych powodów. To właśnie z morfologii dowiesz się o podwyższonej liczby eozynofili. Taki wynik będzie wymagał konsultacji lekarskiej, przeprowadzenia pełnego wywiadu i badania fizykalnego. Być może lekarz zdecyduje o wykonaniu kolejnej morfologii krwi obwodowej. Inne badania, które przydadzą się u każdego pacjenta z eozynofilią to: OB, CRP, badania biochemiczne oceniające funkcję wątroby i nerek, LDH czy witamina B12. Podejrzenie tła alergicznego, w zależności od rodzaju alergii, może wymagać oceny swoistych IgE w surowicy krwi, wykonania testów skórnych czy prób prowokacyjnych. Badanie mikroskopowe stolca lub wymazu z okolicy okołoodbytniczej będzie pomocne w poszukiwaniu ewentualnych pasożytów. Przy podejrzeniu nowotworu układu krwiotwórczego, konieczne będą badania szpiku kostnego.

Warto wiedzieć, że krew obwodowa nie jest jedynym materiałem, w którym można ocenić ilość granulocytów kwasochłonnych. W tym celu, używa się także wydzieliny z nosa (np. w alergicznym nieżycie nosa), plwociny czy popłuczyn z drzewa oskrzelowego (np. w ostrym eozynofilowym zapaleniu płuc).

Eozynofilia – jak ją leczyć?

Zaobserwowanie eozynofilii wymaga przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki, bowiem rozpoznanie źródła problemu pozwoli zastosować odpowiednie leczenie przyczynowe.

Pamiętaj, że masywna eozynofilia (>5000/uL) zawsze niesie ryzyko poważnych powikłań narządowych, niezależnie od przyczyny. Może wówczas wymagać szybkiej cytoredukcji, zwykle za pomocą glikokortykosteroidów.

Wszelkie badania laboratoryjne związane z diagnostyką eozynofilii możesz wykonać w DIAGNOSTYCE.

Bibliografia:

• Interna Szczeklika – P. Gajewski, A. Szczeklik
• Eozynofile we krwi obwodowej i wydzielinach (badanie)” – G. Durska