Gastropatia rumieniowa – przyczyny, objawy i wpływ diety

Gastropatia rumieniowa to zapalenie błony śluzowej żołądka. Dla tego stanu typowe jest nadmierne przekrwienie śluzówki żołądka. Większość zachorowań związana jest z długotrwałym stosowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych lub zakażeniem Helicobacter pylori. Sprawdź, jakie są objawy gastropatii rumieniowej i na podstawie jakich badań lekarz stawia rozpoznanie.

Czym jest gastropatia rumieniowa?

Gastropatia rumieniowa jest uważana za najczęstszą postać stanu zapalnego śluzówki żołądka. Jest też wiele innych form tej przypadłości, które każdego roku rozpoznaje się u 1-2% ludzi dorosłych. Gastropatia rumieniowa to z reguły łagodne zapalenie żołądka, któremu nie towarzyszą inne patologiczne zmiany na śluzówce. Jednak choroba ta nie powinna być bagatelizowana. Nieleczona gastropatia rumieniowa wiąże się z ryzykiem rozwoju choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Sprawdź, czym jest zespół złego wchłaniania. Poznaj kluczowe informacje na temat tej choroby.

Gastropatia rumieniowa – przyczyny

Do powstania gastropatii rumieniowej przyczynić się może wiele czynników. Choroba rozwija się m.in. jako skutek uboczny chemioterapii czy radioterapii. Sprzyjają jej m.in.: 

• zaburzenia motoryki żołądka, 
• niewłaściwy sposób odżywiania, 
• nadużywanie alkoholu, 
• choroba refluksowa.

Wśród przyczyn gastropatii rumieniowej wymienia się również drażniące działanie kwasu solnego na błonę śluzową żołądka czy nadmierne wydzielanie kwasu solnego i pepsyny (np. podczas narażenia na silny stres). Gastropatia rumieniowa może być efektem niepożądanym niektórych leków, w tym m.in. długotrwałego przyjmowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, glikokortykosteroidów. Występuje u osób, które są genetycznie predysponowane. Jednak najczęściej gastropatia rumieniowa jest wynikiem różnego rodzaju infekcji, a szczególnie zakażenia Helicobacter pylori.

Poznaj możliwe przyczyny polipów układu pokarmowego i dowiedz się, jakie objawy mogą wskazywać na to schorzenie.

Objawy gastropatii rumieniowej

Objawy towarzyszące gastropatii rumieniowej są dość mało charakterystyczne i pojawić się mogą w przebiegu szeregu innych chorób układu pokarmowego. Częstszymi dolegliwościami, które mogą pojawić się u chorego na gastropatię rumieniową, są:

• ból nadbrzusza,
• częste odbijanie się,
• brak łaknienia,
• spadek masy ciała,
• zgaga,
• nudności, wymioty,
• szybkie uczucie sytości po posiłku, a nawet podczas jedzenia,
• krwawienia z przewodu pokarmowego, objawiające się krwistymi wymiotami i czarnym stolcem,
• zmiana w konsystencji stolca – zbyt luźny lub twardy.

W przypadku gdy powyższym objawom towarzyszy nadmierne wydzielanie śluzu, należy podejrzewać gastropatię rumieniowo-wysiękową.

Jak rozpoznaje się gastropatię rumieniową?

Z dolegliwościami ze strony układu pokarmowego należy zgłosić się do lekarza rodzinnego czy internisty, którzy na podstawie wstępnego rozpoznania skierują do gastrologa. Można też bezpośrednio udać się do tego specjalisty. Diagnostyka gastropatii rumieniowej, jak w przypadku każdego innego schorzenia, rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego. Lekarz zapyta przede wszystkim o doświadczane dolegliwości (rodzaj, intensywność, czas trwania, częstotliwość pojawiania się, czynniki je łagodzące i nasilające), prowadzony styl życia, stosowane leki, przebyte i trwające choroby. Następnie przechodzi do badania przedmiotowego, zwanego też fizykalnym. Badania te nie pozwalają jednak na postawienie rozpoznania. Są traktowane wyłącznie jako wstęp do dalszej diagnostyki. 

Pacjent kierowany jest na badania laboratoryjne – poza podstawowymi badaniami z krwi zlecone zostają m.in.: badanie kału (w tym pod kątem zakażenia Helicobacter pylori), badanie Helicobacter pyroli z krwi na obecność przeciwciał przeciwko tej bakterii, test ureazowy (moczowy lub oddechowy). 

Ostateczne rozpoznanie zapewniają badania endoskopowe. Przeprowadzana jest gastroskopia, czyli ocena górnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie to polega na wprowadzeniu niewielkiej średnicy rurki przez jamę ustną do żołądka. Badanie przeprowadza się na czczo lub co najmniej z 6-godzinną przerwą w jedzeniu. Pacjent musi wyjąć ruchome protezy zębowe, po znieczuleniu miejscowym i włożeniu ustnika wprowadzony zostaje wziernik. Dzięki temu badaniu możliwa jest dokładna obserwacja stanu błony śluzowej żołądka. 

W przypadku gastropatii rumieniowej, z uwagi na przekrwienie śluzówki, obraz może być trudny do zinterpretowania. Wówczas konieczne może być badanie histopatologiczne – pobranie próbki i poddanie jej ocenie mikroskopowej. Jeśli wymienione wyżej badania nie pozwolą na ustalenie przyczyny gastropatii rumieniowej, lekarz rozszerza diagnostykę o dodatkowe badania, w zależności od podejrzewanego podłoża schorzenia. 

Dieta przy gastropatii rumieniowej

Leczenie gastropatii rumieniowej zależy od przyczyny jej powstania. Jednak wspomagającą rolę w każdym przypadku tej choroby odgrywa sposób odżywiania. Dieta przy gastropatii rumieniowej opierać się powinna przede wszystkim na:

• unikaniu używek – alkoholu, kawy, tytoniu;
• ograniczeniu spożycia białego cukru, ostrych przypraw;
• unikaniu bardzo tłustych posiłków, surowych warzyw i owoców, napojów gazowanych;
• regularnym posilaniu się;
• zwiększeniu liczby posiłków, a zmniejszeniu ich objętości;
• dokładnym przeżuwaniu;
• wybieraniu lekkostrawnych produktów białkowych, tłuszczów zawierających kwasy Omega-3, przetworzonych (np. gotowanych na wodzie/na parze, pieczonych) warzyw i owoców.

Ważnym elementem diety są zioła. W łagodzeniu objawów gastropatii rumieniowej pomocne są m.in.: siemię lniane, aloes, rumianek, nagietek, melisa, prawoślaz, pięciornik. Z opracowaniem diety pacjent powinien zgłosić się do dietetyka, aby zaspokoić swoje indywidualne potrzeby.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian