Niedojrzałe granulocyty IG – co oznaczają i jak się je bada?

Badanie morfologii krwi jest jednym z najczęściej wykonywanych testów diagnostycznych, umożliwiających ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz wykrycie wielu nieprawidłowości hematologicznych. Jednym z parametrów, który może pojawić się w rozszerzonym wyniku morfologii, są tzw. niedojrzałe granulocyty, oznaczane skrótem IG (ang. immature granulocytes). Ich obecność w krwi obwodowej może dostarczyć cennych informacji diagnostycznych. Warto więc wiedzieć, czym dokładnie są niedojrzałe granulocyty, kiedy pojawiają się w krążeniu i co oznaczają nieprawidłowe wyniki.

Czym są niedojrzałe granulocyty?

Granulocyty to rodzaj białych krwinek (leukocytów), które odgrywają kluczową rolę w odpowiedzi immunologicznej organizmu. Wyróżniamy trzy główne typy granulocytów: neutrofile, eozynofile i bazofile. Ich wspólną cechą jest obecność ziarnistości w cytoplazmie, zawierających enzymy uczestniczące w zwalczaniu patogenów. Wszystkie granulocyty powstają w szpiku kostnym, gdzie przechodzą kolejne etapy dojrzewania. W prawidłowych warunkach do krwi obwodowej trafiają jedynie formy dojrzałe.

📌 Sprawdź, co oznacza eozynofilia.

Niedojrzałe granulocyty (IG) to komórki, które znajdują się na wcześniejszych etapach rozwoju. Do tej grupy zaliczają się metamielocyty, mielocyty oraz promielocyty. U zdrowego człowieka niedojrzałe granulocyty występują wyłącznie w szpiku kostnym i nie są obecne w krwiobiegu. Ich pojawienie się w morfologii może wskazywać na zwiększoną aktywność szpiku, wywołaną jakimś nieprawidłowym stanem.

Jak oznacza się IG w morfologii?

Obecność niedojrzałych granulocytów wykrywa się za pomocą automatycznych analizatorów hematologicznych, które są w stanie różnicować komórki krwi na podstawie ich cech morfologicznych. Wynik IG może być podany jako wartość bezwzględna (w liczbie komórek na mikrolitr (μl) krwi) lub jako wartość procentowa w stosunku do całkowitej liczby białych krwinek.

📌 Krwinki pod obserwacją – przeczytaj artykuł na temat rozmazu krwi.

Jaki poziom IG jest niepokojący?

U zdrowych osób dorosłych wartość IG w morfologii zazwyczaj wynosi 0 lub jest śladowa. Norma IG:

• wartość procentowa: 0,0–0,5%;
• wartość bezwzględna: 0–50/μl (czyli 0–0,05 × 10³/μl).

Te wartości mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium i stosowanego analizatora hematologicznego. Dlatego zawsze należy odnieść się do zakresu referencyjnego podanego na wydruku wyniku. Za niepokojący poziom niedojrzałych granulocytów w morfologii uznaje się zwykle wartość przekraczającą 0,5% lub 50 komórek/μl (0,05 x10³/μl) we krwi obwodowej dorosłego człowieka [1].

Kiedy należy zwrócić uwagę na podwyższone IG?

Podwyższony poziom niedojrzałych granulocytów w morfologii zawsze wymaga interpretacji w kontekście całego obrazu klinicznego pacjenta oraz innych parametrów laboratoryjnych. Najczęstsze sytuacje, w których dochodzi do wzrostu IG, to:

Ostre infekcje bakteryjne

Jednym z głównych mechanizmów zwiększenia IG jest reakcja szpiku na zakażenie. W przebiegu ostrej infekcji bakteryjnej organizm potrzebuje większej liczby neutrofili do zwalczania patogenów, dlatego szpik uruchamia tzw. odpowiedź stresową, polegającą na przyspieszeniu produkcji granulocytów. W efekcie do krwi obwodowej przedostają się również ich niedojrzałe formy. Wzrost IG towarzyszy często podwyższeniu liczby leukocytów (leukocytozie) oraz przesunięciu obrazu leukocytów w lewo, czyli zwiększeniu liczby pałeczkowatych neutrofili.

Choroby zapalne i autoimmunologiczne

Podobny mechanizm może zachodzić w przebiegu intensywnych reakcji zapalnych, np. w reumatoidalnym zapaleniu stawów, toczniu rumieniowatym układowym czy w nieswoistych zapaleniach jelit. Przewlekłe pobudzenie układu odpornościowego skutkuje nie tylko wzrostem liczby leukocytów, ale również pojawieniem się IG.

Stany pourazowe i zabiegi chirurgiczne

Poważne urazy, rozległe oparzenia, operacje oraz inne stany związane z dużym stresem dla organizmu również prowadzą do wzrostu IG w morfologii. Wynika to z ogólnej aktywacji szpiku i intensyfikacji produkcji komórek odpornościowych.

Nowotwory układu krwiotwórczego

W niektórych przypadkach obecność niedojrzałych granulocytów jest objawem poważnych schorzeń hematologicznych, takich jak białaczki, zespoły mielodysplastyczne czy inne nowotwory szpiku kostnego. Wówczas w morfologii mogą być widoczne także inne nieprawidłowości: niedokrwistość, trombocytopenia (spadek liczby płytek krwi), znaczna leukocytoza lub leukopenia. Diagnostyka w takich sytuacjach wymaga dokładniejszych badań, w tym rozmazu krwi obwodowej oraz badania szpiku.

Ciąża i okres noworodkowy

U kobiet w ciąży może występować fizjologiczny wzrost poziomu IG, co wiąże się z adaptacyjnymi zmianami w układzie odpornościowym i hematologicznym. Podobnie u noworodków i niemowląt niedojrzałe granulocyty pojawiają się przejściowo w krwi obwodowej i niekoniecznie świadczą o patologii. W takich przypadkach decyzję o ewentualnej dalszej diagnostyce podejmuje lekarz pediatra lub ginekolog.

Co oznacza obniżony poziom IG?

Ponieważ fizjologicznie IG powinno wynosić 0 lub być bardzo niskie, jego „obniżony” poziom nie ma znaczenia diagnostycznego. Wartość 0% w badaniu nie jest powodem do niepokoju i wskazuje na prawidłową dojrzałość krwinek białych w krwiobiegu. U osób z upośledzoną funkcją szpiku, np. po chemioterapii lub radioterapii, IG może pozostawać na bardzo niskim poziomie z powodu ograniczonej zdolności szpiku do produkcji komórek krwi.

Interpretacja IG w kontekście innych parametrów

Aby właściwie ocenić znaczenie obecności niedojrzałych granulocytów w morfologii, należy analizować wynik IG w kontekście całkowitej liczby leukocytów, obecności objawów klinicznych oraz innych badań laboratoryjnych, takich jak stężenia CRP i prokalcytoniny, OB czy rozmaz krwi. Wzrost IG przy jednoczesnym podwyższeniu CRP i leukocytozie może wskazywać na ostrą infekcję bakteryjną. Z kolei IG podwyższone bez istotnych objawów infekcyjnych może sugerować konieczność dalszej diagnostyki hematologicznej.

📌 Dowiedz się, czym jest agranulocytoza.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Podwyższony poziom niedojrzałych granulocytów w pojedynczym badaniu nie musi oznaczać ciężkiej choroby, jednak nie powinien być lekceważony – zwłaszcza jeśli towarzyszą mu inne niepokojące objawy, takie jak: gorączka, utrata masy ciała, osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych czy nawracające infekcje. W takiej sytuacji warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który może zlecić dodatkowe badania lub skierować do specjalisty hematologa, lub internisty.

Podsumowanie

Niedojrzałe granulocyty to komórki prekursorskie neutrofili, które w normalnych warunkach występują wyłącznie w szpiku kostnym. Ich obecność w krwi obwodowej może świadczyć o nasilonej reakcji zapalnej, infekcji, zaburzeniach hematologicznych lub stresie fizjologicznym. Choć sam wynik IG nie stanowi jednoznacznej diagnozy, jest istotnym sygnałem, który w połączeniu z innymi parametrami może pomóc lekarzowi w rozpoznaniu przyczyny dolegliwości. Regularne wykonywanie morfologii krwi oraz świadoma interpretacja wyników we współpracy z lekarzem pozwala na wczesne wykrycie wielu chorób i szybsze rozpoczęcie leczenia.

Opracowanie: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Konsultacja merytoryczna: lek. Wiktor Trela