15 maja 2023 - Przeczytasz w 5 min

Opryszczka w nosie – jak dochodzi do zakażenia? Jakie są objawy?

Opryszczka to powszechnie występująca przypadłość, która rozwinąć się może w każdym wieku, a szczególnie narażone są na nią osoby z niedoborami odporności. Najczęstszą lokalizacją zmian są usta, choć nierzadko opryszczki rozwijają się w nosie lub na jego zewnętrznej stronie. Sprawdź, jakie są przyczyny powstania opryszczki w nosie oraz jakie objawy towarzyszą tej przypadłości.

opryszczka w nosie

Opryszczka w nosie – przyczyny

Opryszczkę w nosie wywołuje wirus opryszczki pospolitej typu 1 (HSV-1). Jest on jednym z wirusów najczęściej atakujących człowieka. Występuje na skalę masową – szacuje się, że jego nosicielem jest nawet 90% ludności. Wirus opryszczki pospolitej należy do szczególnie zaraźliwych. Przenosi się w ludzkich płynach ustrojowych – wydzielinach z narządów rodnych i układu moczowego, ślinie, łzach. Do zakażenia dochodzi przeważnie drogą kropelkową (podczas korzystania z tych samych akcesoriów, co osoba chora, np. ręczników, zabawek, sztućców). Możliwa jest również transmisja wirusa poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym (np. podczas pocałunku, współżycia płciowego).

Opryszczka w nosie – czynniki wyzwalające

Wirus odpowiadający za opryszczkę w nosie może latami pozostawać w organizmie w formie utajonej (latentnej). Lokuje się w zwoju nerwu trójdzielnego, który stanowi element mózgu i biegnie po łuku żuchwowym. Nawet po wyleczeniu infekcji pierwotnej wirus pozostaje w organizmie do końca życia i może dać o sobie znać pod wpływem pewnych czynników aktywujących. Wymienia się wśród nich przede wszystkim:

Lokalizacja opryszczki nosa

Opryszczka nosa może mieć różną lokalizację. Zmiany rozwijają się zarówno na błonie śluzowej wyścielającej wnętrze jamy nosowej, jak i od strony zewnętrznej. Opryszczka może zatem umiejscowić się wewnątrz nozdrzy, ale i:

  • pod nosem,
  • na środku (czubku) nosa,
  • koło nosa.

Objawy rozprzestrzeniają się w niekontrolowany sposób. Nie ma naukowego wyjaśnienia, dlaczego zmiana lokuje się w danym miejscu.

Opryszczka w nosie – objawy chorobowe

Opryszczka w nosie to nieprzyjemna przypadłość. W zależności od stopnia natężenia (wielkości zajętej powierzchni okolicy nosa) chorzy doświadczają różnej skali dolegliwości bólowych. W przebiegu choroby błona śluzowa staje się obrzęknięta. Kiedy problem jest mocno nasilony, pojawiają się trudności w oddychaniu. Chorobie towarzyszy uciążliwe swędzenie, pieczenie oraz mrowienie nozdrzy. Jako kolejne dochodzą zmiany dermatologiczne.

Objawami typowymi dla opryszczki w nosie są pęcherze wypełnione płynem surowiczym, który stanowi środowisko namnażania się patogenu. W ciągu kilku dni pęcherze pękają i powstają z nich nadżerki. Te, w czasie kolejnych kilku dni ustępują, pozostawiając strupy. Można je rozdrapać podczas pocierania nosa palcem czy wydmuchiwania nosa. Konsekwencją jest wydłużenie procesu gojenia, ale i ryzyko przeniesienia zakażenia na inne okolice ciała czy inne osoby. Niekiedy liczba lub wielkość strupów dodatkowo upośledza prawidłowe oddychanie. Poza tym opryszczka w nosie to problem natury estetycznej. U dzieci opryszczka może roznieść się po całej buzi (obejmując powiekę, łuk brwiowy, a nawet ucho).

Opryszczka nosa utrzymuje się średnio 10–12 dni. Czas trwania choroby determinowany jest przez wiele czynników, w tym zwłaszcza:

  • skalę zakażenia,
  • indywidualne predyspozycje,
  • poziom odporności organizmu,
  • zastosowane leczenie.

Opryszczka to nie tylko HSV

Opryszczka w nosie jest jednym z najbardziej uciążliwych i powszechnych schorzeń skóry i błon śluzowych. Opryszczka nosa i okolicy wargowej rozwija się po przebyciu COVID-19. Znane są również przypadki opryszczki po przyjęciu szczepionki na koronawirusa. Pacjenci często zastanawiają się, czy możliwa jest opryszczka nosa od kataru. Za nieżyt nosa odpowiadają inne patogeny (np. adenowirusy, rhinowirusy), rany i strupy w nozdrzach są zaś efektem wielokrotnego wycierania nosa. Nie wiążą się z zakażeniem HSV-1, a z mechanicznym drażnieniem skóry. Możliwe, jednak, że klasyczna opryszczka związana z infekcją HSV  rozwinie się jako powikłanie obniżonej odporności w wyniku nieżytu nosa o etiologii wirusowej, tak jak w przypadku niektórych infekcji SARS-CoV-2.

Zmiany towarzyszące opryszczce nosa powinny być różnicowane z takimi przypadłościami, jak:

  • czyrak przedsionka nosa,
  • róża,
  • zapalenie ochrzęstnej,
  • ropień przegrody nosa.

Opryszczka w nosie w ciąży

Opryszczka pod nosem w ciąży nie stanowi zagrożenia dla samej ciężarnej. Jednak jest źródłem niepokoju z uwagi na płód. Możliwe jest bowiem przekazanie mu wirusa przez łożysko lub zakażenie dziecka podczas porodu. Ryzykowne są przypadki pierwotnych infekcji u matki, w których dochodzi do intensywnego namnażania się wirusa. Krótkotrwała obecność wirusa także we krwi kobiety i przekazanie go dziecku przed 20. tygodniem ciąży wiąże się z ryzykiem wad rozwojowych, porodu przedwczesnego, a nawet poronienia. W przypadku nawracającej opryszczki w ciąży ryzyko transmisji na dziecko i skutków ubocznych jest znacznie mniejsze. Pozornie niewinna opryszczka w nosie wymaga zatem leczenia, aby ograniczyć skalę jej negatywnych konsekwencji.

Jak radzić sobie z opryszczką nosa?

Opryszczka nosa ma tendencję do samoustępowania, choć wskazane jest podjęcie leczenia, aby ograniczyć ryzyko szerzenia się zakażenia. Jest to szczególnie ważne u osób o obniżonej odporności, dzieci, kobiet w ciąży, w przypadku trudnego gojenia się zmian, częstych nawrotów choroby, bardzo uciążliwych objawów, przeniesienia się zakażenia na inne części ciała, nietypowego przebiegu.

Podstawą terapii są leki przeciwwirusowe (acyklowir, denotywir, dokozanol, tromantadyna). U kobiet w ciąży stosuje się acyklowir, uważany za lek bezpieczny dla płodu. Lek ten hamuje namnażanie się patogenu, ale i łagodzi objawy i przyspiesza gojenie się nadżerek, skracając tym samym czas choroby. W przypadku zmian o niewielkim nasileniu, środki przeciwwirusowe stosowane są miejscowo (np. maści, kremy, płyny, plastry), a dodatkowo warto sięgnąć po preparaty wysuszające zmiany skórne (popularna jest pasta cynkowa). W razie potrzeby podawane są doustne leki przeciwwirusowe i leki łagodzące objawy towarzyszące o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Istotne w leczeniu jest opanowanie chęci drapania i przebijania powstałej zmiany oraz zachowanie higieny osobistej.

Domowe sposoby na opryszczkę w nosie, takie jak smarowanie czosnkiem czy cebulą, są niewskazane, bo nie zostały zweryfikowane naukowo. Naturalne rozwiązania na opryszczkę w nosie, które uzupełnią leczenie, to m.in.:

  • okłady z wykorzystaniem ekstraktów z melisy, mięty, rumianku, szałwii;
  • smarowanie aloesem (po przełamaniu liścia) lub olejkiem z drzewa herbacianego;
  • dieta bogata w cynk i witaminy z grupy B.

Autor: dr n. o zdr. Olga Dąbska

Weryfikacja merytoryczna: lek. Agnieszka Żędzian

Bibliografia:

  1. A. Karowicz-Bilińska, E. Kurowska, E. Nowak-Markwitz i wsp., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w przypadku zakażenia wirusem HSV w położnictwie, „Ginekologia Polska” 2015, nr 86, s. 715–717.
  2. A. Lesiak, J. Narbutt, Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej, „Forum Dermatologicum” 2017, t. 3, nr 4, s. 147–151.
  3. M. Marczyńska, Opryszczka u dzieci, „Pediatria po Dyplomie” 2012, nr 2, s. 44–49.

Podobne artykuły

Powiązane pakiety

E-PAKIET PROFILAKTYCZNY PODSTAWOWY
W pakiecie uwzględniono morfologię krwi - podstawowe badanie oceniające ogólną kondycję organizmu. Badanie wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności organizmu, chorób przewlekłych, możliwych niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii, toczących się infekcji o różnej etiologii czy poważnych chorób hematologicznych. Pomiar stężenia glukozy i poszczególnych składowych lipidogramu pomoże w ocenie Twojego metabolizmu, czyli procesu przemian węglowodanów i lipidów. W ocenie gospodarki węglowodanowej kluczowy jest pomiar stężenia glukozy. Wysokie stężenie glukozy na czczo najczęściej jest wynikiem choroby metabolicznej – cukrzycy, uznanego czynnika ryzyka udaru mózgu. Cukrzyca (szczególnie typu II) jest chorobą podstępną, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić w tym czasie do groźnych, najczęściej naczyniowych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu. Pomiar stężenia poszczególnych składowych lipidogramu to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia, w tym udaru mózgu. Cennym uzupełnieniem pakietu jest badanie stężenia CRP. Podwyższone stężenie CRP wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo – naczyniowych, np. miażdżycy której konsekwencją może być udar mózgu. Ponadto CRP to niespecyficzny wskaźnik stanu zapalnego, którego stężenie wzrasta najczęściej w przebiegu infekcji bakteryjnej, po urazach, ale także w przebiegu przewlekłych chorób zapalnych jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalne choroby jelit oraz w chorobach nowotworowych. Doskonałym uzupełnieniem Pakietu profilaktycznego podstawowego są badania umożliwiające: określenie przyczyny anemii (żelazo, ferrytyna, witamina B12, kwas foliowy) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie zaburzeń układu odpornościowego (witamina D, IgG) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie, monitorowanie przebiegu i leczenia chorób metabolicznych (hemoglobina glikowana, Apo B, lipoproteina a) - zestaw uzupełniający dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj wykrycie niedoboru witamin i minerałów - pakiet dostępny w obniżonej cenie - sprawdź tutaj   Czas oczekiwania na wyniki e-pakietu w większości laboratoriów wynosi 1 dzień roboczy.* *Czas prezentowany jest w dniach roboczych i może ulec zmianie ze względu na uwarunkowania laboratoryjne i nie stanowi zobowiązania do realizacji usługi w tym czasie. Informację o przewidywanym czasie wykonania wszystkich badań objętych pakietem, zależnie od wybranego punktu pobrań, można sprawdzić na podstronach poszczególnych badań, wybierając placówkę realizacji lub kontaktując się z infolinią.   Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.

Pakiet profilaktyka kobieta
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Uzupełnieniem morfologii jest pomiar stężenia żelaza, czyli pierwiastka istotnego w procesie produkcji krwinek czerwonych, którego niedobory u kobiet wynikają najczęściej z przedłużających się i obfitych krwawień miesięcznych. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, ważny element diagnostyki osteoporozy, rozwijającej się w następstwie wygaszania czynności hormonalnej jajników (menopauzy).

Pakiet profilaktyka mężczyzna
Pakiet zawiera zestaw badań pomocnych w ocenie funkcjonowania wielu narządów i układów. Wynik morfologii wnosi wiele istotnych informacji na temat odporności, możliwych chorób przewlekłych, niedoborów pierwiastków lub witamin będących przyczyną anemii i nieprawidłowości w układzie krwionośnym. Badanie stężenia CRP potwierdza lub wyklucza obecność toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Za pośrednictwem badań – glukozy i cholesterolu – kontrolowany jest metabolizm węglowodanów i lipidów (tłuszczy). Pomiar stężenia glukozy jest kluczowy w ocenie gospodarki węglowodanowej i diagnostyce podstępnej choroby metabolicznej – cukrzycy. To choroba, która wiele lat może przebiegać bezobjawowo i niepostrzeżenie prowadzić do groźnych, naczyniowych, neurologicznych i okulistycznych powikłań. Pomiar stężenia cholesterolu całkowitego to element diagnostyki zaburzeń lipidowych, które nadal stanowią najbardziej rozpowszechniony czynnik ryzyka chorób układu krążenia takich jak choroba niedokrwienna serca, udar mózgu lub choroby tętnic obwodowych. W ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych przydatne jest także badanie stężenia kwasu moczowego. Pomiar tego metabolitu stosuje się ponadto w diagnostyce dny moczanowej, będącej częstą przyczyną bólu stawów. Kolejne badanie, aktywność enzymu ALT służy ocenie funkcjonowania wątroby, czyli organu, który pełni równocześnie około 200 różnych funkcji, a wśród nich najważniejsze jest produkowanie glukozy, magazynowanie witamin i produkcja czynników krzepnięcia oraz usuwanie groźnych dla życia toksyn. Za pośrednictwem badania stężenia kreatyniny, kontrolowana jest praca nerek. Cennym uzupełnieniem pakietu jest pomiar stężenia TSH, czyli hormonu przysadkowego regulującego pracę tarczycy. Ten niewielki gruczoł zlokalizowany na przedniej części szyi, odpowiada m.in. za tempo metabolizmu, temperaturę i stabilność masy ciała, płodność, ale także psychiczne aspekty zdrowia, a pomiar stężenia TSH stanowi ważny element diagnostyki niedoczynności lub nadczynności tarczycy. Witamina D to parametr coraz częściej oznaczany w diagnostyce zaburzeń odporności i schorzeń o podłożu zapalnym lub autoimmunizacyjnym. To również uznany wskaźnik gospodarki wapniowo - fosforanowej i obrotu kostnego, czyli ważny element diagnostyki osteoporozy. To zestaw badań profilaktycznych dobrany przez lekarzy i diagnostów.
Powiązane badania

Herpes simplex virus (HSV-1 / 2) IgG
Herpes simplex virus (HSV-1/2) IgG. Jakościowe oznaczenie przeciwciał IgG specyficznych dla antygenów wirusa opryszczki zwykłej, HSV obu typów, w surowicy krwi, przydatne w diagnostyce serologicznej zakażenia wirusem opryszczki.

HPV DNA 18 typów, genotypowanie: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 6 / 11, 42, 43, 44 met. PCR jakościowo
HPV DNA 18 typów, genotypowanie: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 6/11, 42, 43, 44, met. Real time PCR, jakościowo. Test  pozwalający na różnicowanie wysoko i niskoonkogennych typów HPV.

Podobne artykuły