Ugryzienie meszki – co zrobić? Jakie badanie wykonać?

Pogryzienie przez meszki to częsty problem zwłaszcza w sezonie od kwietnia do września. Dla człowieka groźne są samice, ponieważ to one żywią się ludzką krwią. Trudno je odpędzić, bo atakują chmarami – wpadają do gardła, uszu, nosa. Ich ślina jest toksyczna i choć w większości przypadków ugryzienie meszki jedynie swędzi i pozostawia zaczerwienienie na skórze, w sytuacji uczulenia może powodować silne reakcje alergiczne.

W Polsce występuje około 50 gatunków meszek. To małe, zwykle ciemno ubarwione owady, które najczęściej masowo zasiedlają tereny w pobliżu zbiorników wodnych, czyli okolice jezior, rzek, strumieni, rowów melioracyjnych. Występują w każdej strefie klimatycznej. Atakują od świtu do zmierzchu w ogrodzie, w parkach, a nawet w domu. Samice to pasożyty, które żywią się między innymi ludzką krwią. Choć najczęściej nie powodują silnych reakcji alergicznych, lepiej ich nie ignorować.

Ugryzienie meszki powoduje różne reakcje – od łagodnych, takich jak zaczerwienienie, lekkie pieczenie, swędzenie, po poważniejsze – opuchliznę, ból, wysypkę, rumień i inne wykwity skórne. Uczulenie na jad owadów może prowadzić również do trudności w oddychaniu, nudności, wymiotów, a w skrajnych przypadkach do wstrząsu anafilaktycznego.

Test alergiczny na jad meszki

Skąd dowiedzieć się, czy jest się uczulonym na jad meszek? Można wykorzystać do tego panel badań na jady owadów. Badanie jest bardzo skuteczne w diagnostyce i rozróżnianiu alergii na jady takich owadów, jak meszki, ale także owadów błonkoskrzydłych:  osy, pszczoły, szerszenie oraz komary (należące do muchówek) oraz, co bardzo istotne, bezpieczne. Pacjentowi pobiera się niewielką próbkę krwi, która następnie jest badana pod kątem przeciwciał IgE specyficznych dla określonego jadu ze zbioru jadów uwzględnionych w panelu.

Jak wygląda miejsce po ugryzieniu meszki?

Samice meszek wyposażone są w aparat gębowy kłująco-ssący, przez co są idealnie przystosowane do pobierania krwi z ofiary. Początkowo owad przekłuwa skórę, następnie poszerza ranę i wykonując obrotowe ruchy szczękami, pobiera krew. Ślina meszki zawiera substancje znieczulające, dlatego w trakcie pobierania żywiciel nic nie odczuwa. Chwilowy moment ukłucia czuje się tylko w chwili poszerzania rany. Pogryzienie przez meszki pozostawia zazwyczaj niewielki obrzęk – lekko zaczerwieniony i swędzący. Czasem dodatkowo pojawia się pieczenie i ból w miejscu ugryzienia owada. Ze względu na to, że rana mocno swędzi, poprzez intensywne drapanie obrzęk może powiększyć się, a skóra ulec dalszemu podrażnieniu. Niekiedy pojawiają się również pęcherze lub krostki. Skórę w miejscach ukąszeń najlepiej umyć wodą z mydłem i dokładnie osuszyć.

Jak uniknąć ugryzienia?

Meszki żerują stadami i trudno się od nich opędzić. Zachowując niektóre środki ostrożności, można jednak trochę zminimalizować ryzyko pogryzienia. Co warto zrobić?

• W miejscach, gdzie występuje dużo owadów, można założyć spodnie z długimi nogawkami i koszulę z długim rękawem.
• Na odkryte partie ciała należy stosować środki odstraszające owady, np. spray na bazie olejku lawendowego.
• Lepiej unikać jaskrawych ubrań oraz silnych zapachów perfum i kosmetyków, które mogą przyciągnąć owady.
• Podczas posiłku na dworze najlepiej przykrywać słodkie napoje, aby nie wabić meszek.
• W pomieszczeniu warto rozpylać olejki eteryczne. W przypadku meszek odstraszająco działa olejek lawendowy, miętowy i waniliowy.

Jak wygląda rumień po ukąszeniu meszki?

Substancje zawarte w ślinie owadów mogą wywołać reakcję nadwrażliwości. Reakcje alergiczne na ukąszenie są bardzo różne. Jedną z nich jest rumień. Po ugryzieniu przez meszkę przypomina grudkę – jest wypukły, czerwony i mocno swędzi. W kilka godzin po ukąszeniu mogą dodatkowo pojawić się obrzęk skóry, silne zaczerwienienie, czasem krostki. Rumień po ugryzieniu meszki może mieć zarówno wyraźny, okrągły zarys, jak i przybrać mniej regularną postać. Z uwagi na intensywny świąd w miejscu ukąszenia i ciągłe rozdrapywanie rany istnieje ryzyko wniknięcia w jej głąb chorobotwórczych drobnoustrojów. Z tego względu bardzo ważne jest, aby starać się nie drapać podrażnionego miejsca, przestrzegać higieny i korzystać z leków lub kosmetyków o działaniu łagodzącym.

Czy po ugryzieniu meszki trzeba iść do lekarza?

Zmiany skórne, jakie powoduje ugryzienie meszki, są zazwyczaj łagodne i nie wymagają wizyty u lekarza. W przypadku gdy po ukąszeniu pojawi się rumień, należy obserwować, czy obrzęk znacząco się nie powiększa. Powodem do niepokoju są dodatkowe objawy, takie jak: ogólne osłabienie, gorączka, wymioty, zawroty głowy, uczucie duszności, silna wysypka. Wówczas najlepiej niezwłocznie zgłosić się do lekarza bądź na oddział ratunkowy. Obrzęk gardła, trudności z oddychaniem i nagłe osłabienie mogą świadczyć o wstrząsie anafilaktycznym, który bezpośrednio zagraża nie tylko zdrowiu, ale przede wszystkim życiu człowieka. Konieczne jest wówczas wezwanie pomocy pod numerem telefonu 999 lub 112.

Na lekkie podrażnienia można zastosować domowy okład z werbeny, szałwii lub rumianku bądź zadziałać miejscowo, np. maścią, aerozolem czy żelem przeciwhistaminowym. Przy większym obrzęku zazwyczaj stosuje się kremy na bazie kortykosteroidów. Gdy dojdzie do nadkażenia bakteryjnego, może zajść konieczność leczenia antybiotykiem.

Ile trwa opuchlizna po ugryzieniu meszki?

Ślady po ugryzieniu meszki mogą utrzymywać się od kilku godzin do kilku dni. To zależy od predyspozycji organizmu do reakcji alergicznych. Jeśli nie pojawiają się niepokojące objawy, takie jak bóle głowy, wysoka temperatura, złe samopoczucie, osłabienie organizmu czy zawroty głowy, wówczas wystarczy zastosować na podrażnione miejsce zimne okłady czy leki przeciwhistaminowe, które skutecznie łagodzą takie dolegliwości, jak swędzenie, zaczerwienienie, pieczenie. Należy liczyć się z możliwością nasilenia reakcji alergicznych na jad meszki w kolejnych sezonach.