Zapalenie pęcherza u dzieci – objawy

Zapalenie pęcherza moczowego to powszechna infekcja występująca we wszystkich grupach wiekowych, także w populacji dziecięcej, w której stanowi istotne wyzwanie diagnostyczne oraz terapeutyczne. Związane jest to głównie z trudnościami w rozpoznaniu schorzenia we wczesnym dzieciństwie, ze względu na brak specyficznych objawów chorobowych, a także problemem z prawidłowym pobraniem moczu do badań laboratoryjnych. Jakie są przyczyny zapalenia pęcherza? Na jakie objawy rodzice powinni zwrócić szczególną uwagę?

Zapalenie pęcherza u dzieci – przyczyny

Zapalenie pęcherza u dzieci może być wywołane poprzez różnorodne czynniki, w tym zakażenia bakteryjne, zaburzania anatomiczne oraz funkcjonalne, a także nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny. Zapalenie błony śluzowej pęcherza najczęściej jest spowodowane infekcją bakteryjną rozwijającą się w wyniku przedostania się drobnoustrojów w głąb fizjologicznie jałowych dróg moczowych. Niektóre formy zapalenia pęcherza u dzieci mogą mieć także etiologię niezakaźną. Wśród głównych przyczyny wyróżnia się:

• Zakażenia bakteryjne – za zdecydowaną większość przypadków zapalenia pęcherza moczowego u dzieci odpowiada infekcja pałeczką okrężnicy (Escherichia coli), która stanowi naturalną florę mikrobiologiczną jelit. Rzadziej czynnikami etiologicznymi zakażenia są m.in: Proteus, Klebsiella, czy Enterobacter;

• Zakażenia wirusowe oraz grzybicze – w rozwoju zapalenia pęcherza możliwy jest udział innych patogenów, jednak występują one zdecydowanie rzadziej niż zakażenia bakteryjne;

• Nieprawidłowa higiena – niedostateczne mycie okolic intymnych może doprowadzić do przeniesienia bakterii z okolic odbytu do ujścia cewki moczowej;

• Zaburzenia anatomiczne – wrodzone wady anatomiczne układu moczowego;

• Zaburzenia funkcjonalne – niepełne opróżnianie pęcherza moczowego może doprowadzić do zalegania moczu w pęcherzu moczowym i generować sprzyjające warunki do namnażania się bakterii;

• Zaparcia – zalegające masy kałowe mogą wywierać nacisk na pęcherz, utrudniając tym samym jego całkowite opróżnianie oraz zwiększając ryzyko infekcji;

• Niedostateczne nawodnienie organizmu – niewystarczająca ilość płynów przyjmowanych w ciągu dnia może być przyczyną rzadkiego oddawania moczu, co także stwarza dogodne warunki do namnażania się bakterii wewnątrz pęcherza moczowego;

• Podrażnienia chemiczne – stosowanie środków do kąpieli o działaniu drażniącym lub mydeł perfumowanych może podrażniać cewkę moczową i sprzyjać infekcjom bakteryjnym.

Potocznym określeniem „przeziębionego pęcherza” określa się zapalenie narządu wynikające z narażenia ciała dziecka na zimno, wilgoć lub długotrwałe przebywanie
w chłodnym środowisku. U dzieci stan ten może wystąpić na skutek siedzenia na zimnej powierzchni, chodzenia boso lub niewłaściwego ubioru. Przeziębiony pęcherz u dziecka to nic innego jak niemedyczne określenie zapalenia układu moczowego wywołanego zwykle zakażeniem bakteryjnym.

Sprawdź również: https://diag.pl/pacjent/artykuly/srodmiazszowe-zapalenie-pecherza-moczowego/

Zapalenie pęcherza u dzieci – objawy

Zapaleniu pęcherza moczowego u dzieci towarzyszy szereg objawów chorobowych, które mogą różnić się w zależności od wieku, lokalizacji oraz stopnia nasilenia toczącej się infekcji. U najmłodszych pacjentów obserwuje się nieswoiste objawy kliniczne o różnym nasileniu, przez co rozpoznanie zapalenia pęcherza u noworodków i małych dzieci jest znacząco utrudnione. Objawy zwykle sugerują inne problemy zdrowotne.

Do najczęstszych nieswoistych objawów chorobowych występujących u małych dzieci oraz niemowląt zalicza się:

• Gorączkę – niespecyficzny wzrost temperatury ciała to często jedyny objaw u bardzo małych dzieci;

• Drażliwość – nadmierna płaczliwość i rozdrażnienie występujące bez wyraźnie określonej przyczyny;

• Zmianę zachowania – senność, złe samopoczucie oraz zmniejszona aktywność. Dziecko może wydawać się nadmiernie zmęczone oraz osłabione;

• Zmniejszony apetyt – odmowa jedzenia oraz picia;

• Wymioty oraz biegunkę – mogą wystąpić jako niespecyficzne objawy infekcji;

• Brak przyrostu masy ciała – występuje głównie u niemowląt.

W przypadku dzieci poniżej 2 r.ż., u których gorączka (temperatura ciała > 38°C)
o nieznanym pochodzeniu, utrzymuje się dłużej niż 48 godzin, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem oraz wykonać ogólne badanie moczu.

Objawy związane z trudnościami i dyskomfortem podczas oddawania moczu występują zwykle u starszych dzieci, którą potrafią już precyzyjnie określić swoje dolegliwości. Zalicza się do nich:

• Ból i pieczenie przy oddawaniu moczu – dyskomfort podczas oddawania moczu;

• Częstomocz – parcie na pęcherz wraz z potrzebą częstego oddawania moczu zwykle
  w małych ilościach, a także trudności w jego utrzymaniu;

• Ból w podbrzuszu i dolnej części pleców – występuje najczęściej w okolicach pęcherza moczowego;

• Zmiany w wyglądzie i zapachu moczu – oddany mocz może być mętny, posiadać ciemną barwę lub nawet zawierać śladowe ilości krwi. Niekiedy ma on nieprzyjemny zapach, przypominający amoniak;

• Nocne oddawanie moczu – zmiany w nawykach oddawania moczu oraz znacząco zwiększona potrzeba oddawania go w godzinach nocnych.

Zapalenie pęcherza moczowego – diagnoza oraz niezbędne badania

Diagnoza zapalenia pęcherza moczowego u dzieci wymaga dokładnej oceny objawów klinicznych oraz przeprowadzenia niezbędnych badań laboratoryjnych. Wczesne rozpoznanie
i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapobiegania powikłaniom oraz ponownym nawrotom choroby. W pierwszej kolejności pediatra zbiera odpowiednie informacje dotyczące objawów, a następnie przeprowadza podstawowe badania fizykalne dziecka. Najczęściej zleca on również wykonanie badań takich jak:

• Badanie ogólne moczu – analiza ta ma na celu sprawdzenie obecności leukocytów, erytrocytów, białka, glukozy oraz bakterii w moczu dziecka.

• Posiew moczu wraz z antybiogramem – umożliwia identyfikację bakterii, a także określenie ich wrażliwości na antybiotyki.

Pomocniczo można wykonać również:

• Morfologię krwi – w celu oceny ogólnego stanu zdrowia dziecka i wykrycia ewentualnych infekcji lub stanów zapalnych;

• Markery stanu zapalnego – ocena stężenia białka C-reaktywnego (CRP) pozwala na określenie stopnia nasilenia toczącego się w organizmie stanu zapalnego. Dodatkowo można wykonać również OB.

Zapalenie pęcherza u dziecka – leczenie

Leczenie zapalenia pęcherza moczowego u dzieci koncentruje się na przywróceniu jałowości dróg moczowych, złagodzeniu objawów oraz zapobieganiu nawrotom choroby. W pierwszej kolejności w celu eliminacji bakterii stosuje się antybiotykoterapię, która zostaje odpowiednio dobrana na podstawie wyników posiewu moczu oraz antybiogramu określającego wrażliwość wyizolowanego drobnoustroju na poszczególne leki. Istotnym jest, aby leczenie było odpowiednio długie i przeprowadzone zgodnie z zaleceniami, tak aby zapobiec nawrotom choroby oraz ewentualnym powikłaniom. Wybór antybiotyku zależy przede wszystkim od czynnika wywołującego zakażenie, od wieku dziecka, ciężkości objawów oraz historii choroby, a standardowy czas leczenia wynosi zwykle od 3 do 5 dni.

Może on jednak ulec zmianie w zależności od nasilenia infekcji oraz odpowiedzi organizmu dziecka na leczenie. Dzieci poniżej 6 miesiąca życia z objawami zapalenia pęcherza leczone są w warunkach szpitalnych w związku z koniecznością antybiotykoterapii dożylnej. W razie potrzeby stosuje się również leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub ibuprofen, aby złagodzić ból i obniżyć gorączkę. Poza leczeniem farmakologicznym zaleca się stosowanie środków wspomagających, takich jak odpowiednie nawadnianie dziecka, dbanie o odpowiednią higienę miejsc intymnych oraz unikanie czynników sprzyjających nawrotom zakażenia. Po zakończonym leczeniu antybiotykami należy przeprowadzić badanie kontrolne moczu w celu upewnienia się, że infekcja została całkowicie wyleczona.

Zapalenie pęcherza u dziecka – domowe sposoby

Domowe sposoby na zapalenie pęcherza u dzieci mogą pomóc w walce z dokuczliwymi objawami i wspierać leczenie, lecz nigdy nie zastąpią one wizyty u lekarza. Ważne jest, aby przed rozpoczęciem domowej terapii zasięgnąć porady specjalisty i stosować się do jego zaleceń. Oto kilka sprawdzonych metod:

• Zwiększenie podaży płynów – zachęcanie dziecka do picia dużej ilości wody wspomaga wypłukiwanie bakterii z układu moczowego;

• Ciepłe okłady – umieszczenie ciepłego kompresu w dolnej części brzucha łagodzi ból oraz dyskomfort;

• Odpowiednia higiena osobista – regularne mycie ciepłą wodą bez dodatku drażniących środków higieny osobistej pomaga w utrzymaniu czystości okolic intymnych. Należy zwrócić szczególną uwagę na sposób prawidłowego wycierania się po wypróżnieniu, aby zapobiec przenoszeniu się bakterii z okolic odbytu do cewki moczowej. U małych dzieci częsta zmiana pieluch pomaga utrzymać suchą i czystą skórę;

• Kąpiele w naparach ziołowych – tzw. nasiadówki w naparach ziołowych działają łagodząco i przeciwzapalnie;

• Regularne opróżnianie pęcherza – zachęcanie dziecka do regularnej mikcji pomaga w pozbyciu się zalegającego w pęcherzu moczu, a tym samym namnażających się bakterii;

• Odpowiedni ubiór – zakładanie przewiewnych oraz luźnych ubrań zapewnia lepszą cyrkulację powietrza i pomaga w zapobieganiu infekcjom;

Jakie są najczęstsze objawy zapalenia pęcherza u dziecka?

Najczęstsze objawy zapalenia pęcherza moczowego różnią się w zależności od wieku dziecka. U niemowląt oraz małych dzieci zwykle obserwuje się: gorączkę, drażliwość, zmniejszony apetyt, wymioty, biegunkę oraz zmianę koloru oraz zapachu moczu. Starsze dzieci prezentują klasyczne objawy dyzuryczne takie jak: ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, bezwiedne moczenie się, czy parcie na pęcherz.

Czy ból pęcherza u dziecka zawsze oznacza zapalenie pęcherza?

Ból pęcherza nie zawsze będzie oznaczał jego zapalenie. Istnieje wiele przyczyn, które mogą powodować ból w okolicy pęcherza moczowego. Konieczne jest dokładne zbadanie dziecka przez lekarza, aby ustalić konkretną przyczynę bólu.

O czym świadczy nawracające zapalenie pęcherza u dziecka?

Nawracające zapalenie pęcherza u dziecka może świadczyć o niewłaściwych nawykach higienicznych lub rzadkim oddawaniu moczu, które sprzyjają namnażaniu się bakterii. Dodatkowo może również wskazywać na problemy anatomiczne układu moczowego lub zaburzenia immunologiczne, obniżające odporność dziecka na infekcje. Warto skonsultować się z lekarzem w celu dokładnej diagnostyki i wykluczenia poważniejszych przyczyn.

Pytania i odpowiedzi

Co powoduje zapalenie pęcherza u rocznego dziecka i jak je leczyć?

Zapalenie pęcherza u rocznego dziecka najczęściej wywołane jest przez infekcję bakteryjną. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków przepisanych na podstawie wyniku badania mikrobiologicznego moczu. Ważne jest, aby zapewnić dziecku odpowiednią higienę okolic intymnych oraz nawodnienie organizmu.

Jakie są najczęstsze objawy zapalenia pęcherza u dziecka?

Przy zapaleniu pęcherza u dziecka objawami są: ból i pieczenie przy oddawaniu moczu, częstomocz, ból w podbrzuszu i dolnej części pleców, zmiany w wyglądzie i zapachu moczu, nocne oddawanie moczu. 

Czy ból pęcherza u dziecka zawsze oznacza zapalenie pęcherza?

Ból pęcherza nie zawsze będzie oznaczał jego zapalenie. Istnieje wiele przyczyn, które mogą powodować ból w okolicy pęcherza moczowego. Konieczne jest dokładne zbadanie dziecka przez lekarza, aby ustalić konkretną przyczynę bólu.

O czym świadczy nawracające zapalenie pęcherza u dziecka?

Nawracające zapalenie pęcherza u dziecka może świadczyć o niewłaściwych nawykach higienicznych lub rzadkim oddawaniu moczu, wadach anatomicznych układu moczowego, a także obniżonej odporności.  

Jakie domowe sposoby na przeziębiony pęcherz u dziecka stosować?

Domowe sposoby, które wspomagają leczenie to zwiększenie podaży płynów, ciepłe okłady dolnej części brzucha, odpowiednia higiena okolic intymnych, kąpiele w naparach ziołowych – tzw. nasiadówki oraz regularne opróżnianie pęcherza.