Nieinwazyjna ocena ryzyka raka prostaty - badanie 4K

Rak prostaty jest drugim pod względem częstości występowania nowotworem złośliwym u mężczyzn, a liczba diagnozowanych corocznie przypadków tej choroby stale rośnie. W profilaktyce raka stercza najważniejszą rolę pełnią badania profilaktyczne, dzięki którym możliwe jest wykrycie choroby we wczesnym stadium, kiedy jest ona jeszcze całkowicie wyleczalna. Oprócz standardowego badania per rectum i oznaczania poziomu PSA, istnieje możliwość poszerzenia profilaktyki o nowoczesne, nieinwazyjne badanie 4K, które wykazuje większą czułość niż standardowe badania przesiewowe oraz umożliwia ocenę ryzyka zachorowania w perspektywie do 20 lat, u wszystkich mężczyzn powyżej 40 r.ż. W przypadku chorych diagnozowanych w kierunku raka prostaty badanie 4K może być także wykorzystane do oceny zasadności wykonywania tradycyjnej biopsji- wynik badania może uchronić pacjenta przed koniecznością biopsji gruboigłowej. W ramach badania 4K w próbce krwi, pobranej od pacjenta mierzony jest poziom czterech różnych białek, tzw. kalikrein, pochodzących z prostaty:

• całkowitego stężenia PSA (tPSA),
• stężenia wolnego PSA (fPSA),
• nienaruszonego PSA (iPSA),
• ludzkiej peptydazy, związanej z kalikreiną 2 (hK2).

Uzyskane wyniki są wprowadzane do algorytmu obliczeniowego, uwzgledniającego również dodatkowe parametry: wiek badanego, wynik badania per rectum (nieobowiązkowo) i informacje o wcześniej przebytej biopsji prostaty, o ile była odnotowana w historii choroby. Za pomocą algorytmu wyliczane jest ryzyko wystąpienia inwazyjnej formy raka prostaty w przyszłości, określane w skali procentowej. Ocena ta może być wykorzystana podczas konsultacji z lekarzem, do ustalenia dalszego postępowania oraz ewentualnego leczenia. Badanie jest rekomendowane przede wszystkim dla:

• każdego mężczyzny po 40 roku życia, jako przesiewowe badanie profilaktyczne,
• mężczyzn, u których w rodzinie występował rak prostaty,
• mężczyzn rozpatrujących wykonanie pierwszej lub kolejnej biopsji prostaty,
• mężczyzn, którzy zaobserwowali u siebie którykolwiek z objawów, wskazujących na rozrost prostaty: częstsze oddawanie moczu, osłabienie lub przerywanie strumienia moczu, uczucie parcia na mocz,
• mężczyzn, u których stwierdzono podwyższone stężenie PSA we krwi lub nieprawidłowy wynik badań obrazowych lub badania palpacyjnego prostaty.