
10 powodów, dla których warto zbadać mikrobiom jelit
Mikroorganizmy, czyli w zdecydowanej większości bakterie, ale także archeony, grzyby i pierwotniaki zasiedlające jelita, określane są jako mikrobiota jelit, natomiast zbiór genów tych mikroorganizmów, umożliwiający ich gatunkową identyfikację oraz ocenę ich funkcji metabolicznych, nazywany jest mikrobiomem. Ostatnie lata zaawansowanych badań nad mikrobiotą i mikrobiomem przyniosły w efekcie ogrom wiedzy na temat w głównej mierze pozytywnego wpływu prawidłowego składu bakterii przewodu pokarmowego na zdrowie fizyczne, ale co ciekawe – także psychiczne człowieka. Jakie korzyści dla organizmu wynikają z obecności bakterii w jelitach, kiedy podejrzewać zaburzenia w składzie mikrobioty i dlaczego warto zbadać mikrobiom? Poznaj 10 powodów.

Nanobiome – co to za badanie?
Badanie Nanobiome pozwala na ustalenie składu mikrobioty jelitowej na podstawie analizy genów bakterii zasiedlających jelita, czyli bakteryjnego mikrobiomu. Badanie dedykowane jest osobom dorosłym, w szczególności:
- z dolegliwościami układu pokarmowego, wzdęciami, biegunkami, zaparciami,
- także z nadwagą i otyłością,
- po przebytych antybiotykoterapiach,
- zapadającym na częste infekcje,
- narażonym na duży stres, z gorszym samopoczuciem i obniżonym nastrojem, depresją, stanami lękowymi, także z zaburzenia snu,
- aktywnym fizycznie (nadmierny wysiłek nie jest sprzymierzeńcem mikrobioty),
- osobom chcącym zadbać o zdrowie swoich jelit, wiedząc, że ich stan przekłada się na funkcjonowanie całego organizmu.
Wysoką czułość i dokładność badania Nanobiome zapewnia wykorzystanie nowoczesnej technologii sekwencjonowania nanoporowego oraz metod bioinformatycznych, co pozwala na wykrycie nawet najmniejszych ilości bakterii i ich szczegółową identyfikację. Analiza bakterii odbywa się na poziomie gatunkowym i funkcjonalnym obejmującym bakteryjne wskaźniki tendencji do nadwagi i depresji. Badanie może być wykorzystane do zdiagnozowania dysbiozy jelitowej i ustalenia kierunku leczenia, także do monitorowania zmian w obrębie mikrobioty, śledzenia efektów diety i probiotykoterapii, itp. Wynik badania Nanobiome jest spersonalizowany, uwzględniający zalecenia dotyczące diety i stylu życia, a interpretacja wyników odnosi się do populacji polskiej.
Dlaczego warto wykonać badanie mikrobiomu – Nanobiome?
- Powód 1. Dla lepszej odporności
Choć może to trochę dziwić, bakterie jelitowe są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania i regulowania funkcji układu odpornościowego. Szacuje się, że nawet 80% komórek układu odpornościowego znajduje się w strukturach tkanki limfatycznej układu pokarmowego, a ich „szkolenie” – przydatne do odróżniania własnych komórek organizmu od chorobotwórczych patogenów, polega właśnie na aktywnym współdziałaniu z bakteriami bytującymi w jelitach. Ponadto dobroczynne bakterie jelitowe ograniczają wnikanie do organizmu chorobotwórczych mikroorganizmów, które dostały się do jelit drogą pokarmową.
- Powód 2. Dla prawidłowego trawienia
Prawidłowy, czyli zróżnicowany skład mikrobioty wspomaga trawienie złożonych składników pokarmowych, przemian błonnika oraz przeciwdziała procesom nadmiernej fermentacji, zapobiegając wzdęciom, zaparciom i biegunkom. Brak zaburzeń w składzie mikrobioty to większa pewność komfortu i przekonania, że układ pokarmowy działa bez zarzutów.
- Powód 3. Dla równowagi w gospodarce witamin i minerałów
Jednym z zadań bakterii jelitowych jest synteza witamin – z grupy B (np. B12, kwasu foliowego – kluczowych dla funkcjonowania układu nerwowego i krwiotwórczego) oraz witaminy K (kluczowej w procesie krzepnięcia krwi). Bakterie jelitowe uczestniczą także w gospodarce minerałami (magnezem, wapniem, żelazem). Nieprawidłowy skład mikrobioty może stać za zaburzeniami wynikającymi z niedoborów mineralno-witaminowych, np. za anemią.
- Powód 4. Dla kontroli nad masą ciała
Okazuje się, że u osób z nadwagą lub otyłością zwykle obserwuje się zaburzony skład mikrobioty. Ponieważ niektóre bakterie (m.in. Akkermansia muciniphila, Faecalibacterium prausnitzii, Bifidobacterium spp., Christensenella minuta, Lactobacillus gasseri i plantarum, Roseburia spp., Bacteroides thetaiotaomicron, Alistipes spp., Prevotella spp.) wpływają na tempo przemiany materii i gospodarkę energetyczną organizmu, nieprawidłowy skład mikrobioty może utrudniać redukcję masy ciała i utrzymanie zdrowej sylwetki.
- Powód 5. Dla zmniejszenia ryzyka – alergii i chorób autoimmunologicznych
Dotychczas udowodniono, że osoby z prawidłową mikrobiotę mają mniejsze ryzyko zachorowania na alergię, atopowe zapalenie skóry, astmę i choroby autoimmunologiczne np. niedoczynność tarczycy – chorobę Hashimoto i celiakię.
- Powód 6. Dla ustalenia przyczyn stanu zapalnego
Prawidłowy skład mikrobioty to także zachowana równowaga cytokinowa. Co to oznacza? Cytokiny to związki chemiczne regulujące odpowiedź immunologiczną – mogą mieć zarówno działanie aktywujące, jak i wyciszające stan zapalny. Równowaga cytokinowa oznacza odpowiednie proporcje między dwiema grupami cytokin – pro- i przeciwzapalnymi, co zmniejsza ryzyko rozwoju stanów zapalnych – nie tylko w jelitach, ale również w całym organizmie. Zaburzenia w mikrobiocie, tym samym zaburzenia równowagi cytokinowej odpowiedzialne są za zwiększone ryzyko rozwoju chorób przewlekłych – cukrzycy typu 2, miażdżycy, także nowotworów.
- Powód 7. Dla zdrowej i pięknej skóry
W wielu publikacjach medycznych udowodniono związek prawidłowego składu mikrobioty jelit ze stanem skóry. Do badania składu mikrobioty powinny w szczególności skłonić takie dolegliwości jak trądzik, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca czy stany zapalne skóry o etiologii trudnej do ustalenia. Odpowiednia suplementacja probiotyków dobrana na podstawie uzyskanego wyniku badania Nanobiome może w znaczący sposób przełożyć się na poprawę stanu skóry.
- Powód 8. Dla prawidłowego metabolizmu
Bakterie jelitowe biorą udział w metabolizmie tłuszczów, węglowodanów i białek, wpływając pośrednio na ich stężenie we krwi. Odpowiedni skład mikrobioty zmniejsza tym samym szanse na rozwój zaburzeń w metabolizmie węglowodanów (stanu przedcukrzycowego i cukrzycy) i tłuszczów (dyslipidemii), co z kolei ma istotne znaczenie w profilaktyce i zapobieganiu chorób metabolicznych.
- Powód 9. Dla zrównoważonych emocji
Podobnie jak w przypadku powiązania funkcji mikrobioty jelit i skóry, udowodniono istotny wpływ mikrobioty na funkcjonowanie mózgu. Bakterie jelitowe odpowiadają w pewnym stopniu za syntezę neuroprzekaźników, takich jak serotonina czy GABA (kwas gamma-aminomasłowy), a te z kolei regulują nasz nastrój, sen i odporność na stres. Zaburzony skład mikrobioty może przekładać się na drażliwość, niepokój czy wahania nastroju.
- Powód 10. Dla zdrowia psychicznego
Prawidłowa mikrobiota to nie tylko równowaga emocjonalna, to także zrównoważone działanie całego układu nerwowego. Wiele publikacji naukowych łączy zaburzenia składu mikrobioty jelitowej z rozwojem depresji, zespołem przewlekłego zmęczenia, także z chorobami neurodegeneracyjnymi, a poprawa składu mikrobioty przez właściwą suplementację odpowiednich szczepów bakterii może polepszyć funkcjonowanie układu nerwowego.
Jak przygotować się do badania Nanobiome?
Badanie Nanobiome jest badaniem, które wymaga pobrania próbki kału. Żeby wynik w sposób najpewniejszy opisywał stan Twojej mikrobioty, badanie powinno zostać wykonane w trakcie standardowej, niezmienionej w ostatnim czasie diety. Ponieważ znaczący wpływ na wynik badania wywiera antybiotykoterapia, badanie powinno zostać wykonane przynajmniej po okresie 2 miesięcy od jej zakończenia. Jeśli stosujesz probiotyki, koniecznie taką informację uwzględnij na wypełnianej do badania ankiety. Żeby nie zanieczyścić próbki kału krwią, nie powinno pobierać się jej podczas krwawienia miesięcznego lub krwawienia z hemoroidów.
Co zrobić z wynikiem badania Nanobiome?
- W przypadku badań – Nanobiome premium konsultacja ze specjalistą z Instytutu Mikroekologii wliczona jest w cenę zakupu badania.
- W przypadku innych ofert badania Nanobiome wynik należy skonsultować z wybranym lekarzem lub dietetykiem klinicznym.
Nanobiome w ofercie sieci laboratoriów Diagnostyka:
- NANOBIOME – badanie genetyczne mikroflory jelit
- e-Pakiet wysyłkowy – NANOBIOME – badanie genetyczne mikroflory jelit
- e-Pakiet NANOBIOME PREMIUM – badanie genetyczne mikroflory jelit z konsultacją
- e-Pakiet wysyłkowy NANOBIOME PREMIUM – badanie mikroflory jelit z konsultacją
Słowem podsumowania
Poznanie składu mikrobioty jelit może być kluczowym krokiem do zrozumienia objawów i poznania przyczyn dolegliwości – nie tylko ze strony układu pokarmowego. Wynik badania Nanobiome stanowi solidne podstawy do spersonalizowanego podejścia i zmiany sposobu odżywiania, stylu życia, a nawet procesu leczenia wielu – fizycznych, ale także psychicznych zaburzeń.
Dr n.med. Beata Skowron
Bibliografia
Cryan, J. F., O'Riordan, K. J., Sandhu, K. V., Peterson, V., Bastiaanssen, T. F. S., Moloney, G. M., ... & Dinan, T. G. (2022). The microbiota–gut–brain axis. Physiological Reviews, 102(1), 59–137. https://doi.org/10.1152/physrev.00018.2021.
Kho, Z. Y., & Lal, S. K. (2023). The human gut microbiome – A new frontier in health and disease. Frontiers in Microbiology, 14, 1122942. https://doi.org/10.3389/fmicb.2023.1122942.
Shreiner, A. B., Kao, J. Y., & Young, V. B. (2023). The gut microbiome in health and in disease. Current Opinion in Gastroenterology, 39(1), 1–6. https://doi.org/10.1097/MOG.0000000000000867
Valdes, A. M., Walter, J., Segal, E., & Spector, T. D. (2018). Role of the gut microbiota in nutrition and health. BMJ, 361, k2179. https://doi.org/10.1136/bmj.k2179.
Sonnenburg, J. L., & Bäckhed, F. (2024). Diet–microbiota interactions as moderators of human metabolism. Nature Reviews Endocrinology, 20, 175–188. https://doi.org/10.1038/s41574-024-00980-2.