Ból pięty - co może oznaczać?

21 grudnia 2023

Przeczytasz w 11 minut

Udostępnij

Spis treści:

Ból pięty – przyczyny
Inne przyczyny bólu pięty
Ból pięty a dna moczanowa
Zapalenie rozcięgna podeszwowego
Złamanie pięty – czy jest możliwe?
Ostroga piętowa – czym jest?
Uciśnięcie (usidlenie) nerwu a ból pięty
Zapalenie ścięgna Achillesa
Deformacja Haglunda
Choroba Haglunda-Severa
Zespół cieśni stępu
Ból pięty – diagnostyka
Ból pięty – leczenie

Ból pięty może pojawić się w nocy lub narastać w ciągu dnia wraz z obciążaniem stopy. Może być zarówno objawem poważnych chorób, jak i błahą dolegliwością. Warto znać jego przyczyny i sposoby zapobiegania.

Ból pięty - co może oznaczać? Kobieta trzyma się za stopę.

Ból pięty – przyczyny

Boląca pięta może być związana z:

Zapaleniem stawów:
- dna moczanowa,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
Infekcjami:
- zapalenie kości i szpiku,
- owrzodzenia w przebiegu cukrzycy,
Neuropatią:
- uszkodzenie korzeni nerwowych odcinka lędźwiowego kręgosłupa,
- nerwiak,
- uciśnięcie nerwu (piszczelowego, podeszwowego),
- zespół cieśni stępu,
Urazem – np. upadek lub skok z dużej wysokości.

Inne przyczyny bólu pięty

Wśród innych przyczyn bólu pięty znajdują się:

zapalenie rozcięgna podeszwowego,
ostroga piętowa,
złamanie przeciążeniowe kości piętowej,
zapalenie ścięgna Achillesa,
deformacja Haglunda,
choroba Haglunda-Severa,
zapalenie ścięgna: mięśnia piszczelowego tylnego, mięśnia strzałkowego, mięśnia zginacza długiego palców, mięśnia zginacza długiego palucha,
guz nowotworowy,
przyczyny naczyniowe.

Ból pięty a dna moczanowa

Objawy bólowe dny moczanowej ze strony stawów spowodowane są odkładaniem się w tkankach kryształów moczanu sodu. Główną przyczyną jest zwiększone stężenie we krwi kwasu moczowego spowodowane jego zwiększoną produkcją lub zmniejszonym wydalaniem. Objawy dny występują tylko u około 20% osób z hiperurykemią.

Zwykle choroba obejmuje staw podstawy palucha stopy chociaż choroba może objąć również inne stawy stopy. Objawia się silnym bólem określonego stawu, np. pięty, obrzękiem, zaczerwienieniem i wzrostem temperatury skóry nad stawem. Często towarzyszą objawy ogólne: gorączka, dreszcze i uczucie ogólnego rozbicia.

Zapalenie rozcięgna podeszwowego

Zapalenie rozcięgna podeszwowego zwane jest również tendinopatią rozcięgna podeszwowego. Wywołuje pulsujący, przeszywający ból pięty od spodu, czyli jej podeszwowej strony (ból piety od wewnątrz), który pojawia się rano po pierwszych ruchach lub po odpoczynku, który nasila się po obciążaniu pięty. Czynniki ryzyka to nadmierna masa ciała, długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, a także zmniejszony zakres zgięcia grzbietowego stopy. Często występuje u biegaczy, ale może też występować u osób prowadzących siedzący tryb życia.

Złamanie pięty – czy jest możliwe?

Złamanie przeciążeniowe kości piętowej spowodowane jest systematycznym nadmiernym obciążaniem pięty w tym również ciężarem własnego ciała, które przekracza jej zdolności do odbudowy i regeneracji. Spotykane jest najczęściej u sportowców i zawodowych żołnierzy. Początkowo ból pięty występuje tylko w czasie chodzenia, później również w czasie odpoczynku. Bólowi pięty towarzyszy obrzęk.

Ostroga piętowa – czym jest?

Ostroga piętowa, to zmiana zwyrodnieniowa pięty w postaci wyrostka kostnego pojawiająca się w miejscu przyczepu rozcięgna podeszwowego. Prowadzi do pojawienia się bólu pięty zlokalizowanego na podeszwie stopy. Ból nasila się przy chodzeniu, początkowo tylko przy dużym wysiłku fizycznym lub przy szczególnie niewygodnych butach, później może pojawiać się już przy minimalnym wysiłku. Powstawaniu ostrogi sprzyja nadmierna masa ciała, nadmierne obciążanie stóp, źle dopasowane obuwie uciskające piętę w tym rejonie, a także wrodzone wady stóp, przebyte urazy stopy i stawu skokowego.

Uciśnięcie (usidlenie) nerwu a ból pięty

Objawy takie jak: pieczenie, mrowienie, drętwienie w obrębie pięty może być związane z przyczyną neurologiczną. Zwykle związane jest z nadmiernym obciążeniem, urazem lub wcześniejszym zabieg chirurgicznym.

Zapalenie ścięgna Achillesa

Spowodowane jest bieganiem, noszeniem butów na wysokim obcasie. Ból pięty związany z zapaleniem ścięgna Achillesa jest najczęściej łagodny, nasila się w czasie aktywności lub ucisku na piętę np. przez niewygodne obuwie.

Deformacja Haglunda

Ból pięty w tym przypadku związany jest z zapaleniem kaletki maziowej ścięgna Achillesa, której przyczyną jest wyrośl kości piętowej. Częściej występuje u kobiet między 20 a 30 r.ż., bólowi towarzyszy obrzęk i zaczerwienienie.

Choroba Haglunda-Severa

Choroba Haglunda-Severazwana jest inaczej jałową martwicą kości piętowej. Jest główną przyczyną bólu pięty u dzieci i nastolatków, zwykle występuje między 5 a 11 r.ż. Związana jest z intensywnym wzrostem. Gdy kości rosną szybciej niż ścięgna, w trakcie aktywności fizycznej dzieci dochodzi do powstawania mikrourazów w miejscu przyczepu ścięgna Achillesa do kości. Może wystąpić u dzieci i młodzieży uprawiających biegi lub skoki. Objawia się bólem tylnej części pięty, nasilającym się po wysiłku fizycznym, najczęściej występuje obustronnie choć nie zawsze jednoczasowo.

Zespół cieśni stępu

W tej jednostce chorobowej dochodzi do ucisku nerwu piszczelowego i pojawieniu się objawów neurologicznych pod postacią mrowienia kostki i pięty oraz bólu, nasilającego się w czasie stania, chodzenia i biegania, a zmniejszającego się w czasie odpoczynku.

Ból pięty – diagnostyka

Podstawowe badania, od których lekarz może rozpocząć diagnostykę to badania laboratoryjne, głównie stężenie kwasu moczowego. W niektórych schorzeniach do postawienia rozpoznania wystarcza dokładny wywiad lekarski i badanie kliniczne. Niezwykle istotne są badania obrazowe RTG, USG, rezonans magnetyczny, dzięki którym lekarz może określić charakter, umiejscowienie zmian.

Ból pięty – leczenie

W zależności od rodzaju schorzenia wywołującego ból pięty, stosuje się różne strategie lecznicze. Ich rodzaj zależy również od stopnia dolegliwości i od nasilenia zmian:

Modyfikacja aktywności fizycznej, ćwiczenia wzmacniające, rozciągające – ponieważ wiele przyczyn bólu ma swoje podłoże w nadmiernym obciążaniu stóp, konieczne jest unikanie przeciążeń, np. biegania po twardym podłożu, chodzenia boso po twardej powierzchni. Stosuje się również ćwiczenia rozciągające i wzmacniające stopę oraz staw skokowy;
Odpowiednie obuwie, wkładki ortopedyczne. W wielu przypadkach źródłem problemów okazuje się być zbyt ciasne, niedopasowane obuwie lub noszenie butów na wysokim obcasie. Oprócz więc noszenia wygodnego, nieuciskającego obuwia celowe jest również noszenie odpowiednio dopasowanych wkładek do butów lub wkładek ortopedycznych odciążających bolący obszar;
Fizjoterapia, masaż lodem;
Plastrowanie (taping) – ma za zadanie ustabilizowanie konkretnego obszaru np. łuku stopy, stawu skokowego, pięty;
Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne stosowane doustnie lub miejscowo w postaci maści – jako terapia wspomagająca, niekiedy są również stosowane sterydy w formie wstrzyknięć w miejsce objęte dolegliwościami;
Terapia falą uderzeniową – zmniejsza napięcie mięśniowe i dolegliwości bólowe;
Krioterapia, laseroterapia, leczenie ultradźwiękami;
Leczenie chirurgiczne.

Zapobieganie bólowi pięty:

Noszenie odpowiedniego obuwia – wygodnego, nieuciskającego pięty, najlepiej nie na obcasie;
Normalizacja masy ciała – dodatkowe kilogramy są obciążeniem dla naszych ścięgien, kości i stawów stóp;
Odpowiednio zaplanowane treningi – prawidłowo zrównoważony wysiłek fizyczny, uwzględniający czas na odpoczynek i regenerację organizmu,
Unikanie chodzenia i biegania po twardym podłożu – chodzenie boso lub bieganie po asfalcie jest obciążeniem dla układu kostno-stawowego, dlatego warto wybierać raczej nieutwardzone ścieżki lub zaopatrzyć się w odpowiednio dobrane obuwie amortyzujące kontakt z podłożem,
Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające – mają za zadanie wzmocnienie i uelastycznienie mięśni, więzadeł i ścięgien kończyn dolnych.

Mgr Renata Grzelik

Bibliografia: