Ból w mostku między piersiami – co może oznaczać?

Ból w mostku między piersiami często kojarzony jest z zawałem serca. Prawda jednak jest taka, że objaw ten może być zwiastunem kłopotów nie tylko z mięśniem sercowym, ale również bywa symptomem chorób układu pokarmowego, oddechowego, nerwowego czy mięśniowo-szkieletowego. Natomiast nie ulega wątpliwości, że każdy ból w klatce piersiowej o nieznanej etiologii powinien być pilnie skonsultowany z lekarzem.

Ból w mostku – co oznacza?

Bardzo ciężko jest odpowiedzieć na pytanie, co jest przyczyną bólu w mostku pomiędzy piersiami. Postawienie właściwej diagnozy nie zawsze jest proste i często wymaga przeprowadzenia specjalistycznych badań. Objaw ten może mieć różny charakter (np. piekący, kłujący, duszący) i natężenie (od łagodnego bólu sprawiającego lekki dyskomfort, aż po bardzo silny, uniemożliwiający funkcjonowanie). Ból w mostku bywa również jednorazowym epizodem, jak i stanem przewlekłym.

Pojawienie się tego symptomu zawsze wymaga konsultacji z lekarzem – wystąpienie dodatkowych objawów, takich jak np. problemy z oddychaniem, utrata przytomności, silne pocenie się czy gorączka, wymaga natychmiastowego wezwania pomocy medycznej.

Ból w mostku między piersiami a choroby układu sercowo-naczyniowego

Ból w klatce piersiowej między piersiami jest jednym z objawów zaburzeń pracy układu krążenia. Taki symptom może zwiastować między innymi:

• zawał mięśnia sercowego – stan niedokrwienia mięśnia sercowego, którego skutkiem może być jego martwica. Bywa, że pojawia się w trakcie wysiłku fizycznego, jednak objawy zawału mogą wystąpić również podczas spoczynku. Ból w klatce piersiowej zwykle charakteryzuje się dużym nasileniem (ból ściskający, piekący), najczęściej trwa dłużej niż 20 minut i promieniuje do ramienia (głównie lewego), a nawet szczęki. Bólowi w mostku mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak np.: intensywne pocenie się, bladość, duszność, omdlenie, zawroty głowy, dławienie w przełyku czy mdłości;

• dławicę piersiową – objaw wywołany niedokrwieniem serca (najczęściej w wyniku zaawansowanych zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych) lub silnym stresem. Ból w mostku pomiędzy piersiami może promieniować na całą klatkę piersiową, a nawet do szyi i rąk. Zwykle jest silniejszy w trakcie aktywności fizycznej, ustępuje zazwyczaj w trakcie odpoczynku;

• zapalenie osierdzia – stan zapalny osierdzia, który może być wywołany wirusami, bakteriami, grzybami, a nawet pasożytami. W tym przypadku ból jest ostry (stały lub przerywany), zwykle jest silniejszy przy oddychaniu, połykaniu pokarmów, skręcaniu tułowia oraz w pozycji leżącej. Często towarzyszy mu kaszel oraz duszność. Ból zmniejsza się w pozycji siedzącej przy jednoczesnym pochyleniu tułowia ku przodowi;

• zapalenie mięśnia sercowego – to stan, który może być wywołany wieloma czynnikami, choć najczęściej spowodowany jest zakażeniem wirusowym. Bywa, że przebiega bezobjawowo. Pojawiające się symptomy to głównie ból w klatce piersiowej, kołatanie serca, duszność, obrzęki kostek i ogólne zmęczenie;

• rozwarstwienie aorty – najczęściej powstaje na skutek miejscowego uszkodzenia lub przerwania ściany aorty po jej wewnętrznej stronie. W takiej sytuacji mamy do czynienia z nagłym, bardzo silnym bólem, który promieniuje aż do pleców. Wraz z upływem czasu, ból może objąć również ramiona, szyję, żuchwę, a nawet biodra i brzuch. Dodatkowo chory zwykle skarży się na poty, nudności, problemy z oddychaniem. Nierzadko dochodzi do zasłabnięcia.

Ból w mostku między piersiami a choroby układu pokarmowego

Schorzenia układu pokarmowego mogą wywoływać ból w nadbrzuszu pod mostkiem, a nierzadko ból w samym mostku pomiędzy piersiami. Objaw taki mogą wywołać następujące schorzenia:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy – ból pojawia się głównie na czczo (wrzody dwunastnicy) lub podczas spożywania posiłków (wrzody żołądka), zmniejsza się zwykle po zjedzeniu posiłku. Ból o piekącym charakterze zlokalizowany jest głównie w nadbrzuszu, bywa, że promieniuje aż do mostka i pleców. Towarzyszą mu często nudności, wymioty oraz uczucie pełności po spożyciu pokarmu;

• przepuklina rozworu przełykowego przepony – sytuacja, kiedy w przestrzeń klatki piersiowej przez przeponę przechodzi żołądek powodując nieprzyjemny, piekący ucisk w mostku, zwiększający się po posiłku,

• refluks żołądkowo-przełykowy – występuje, kiedy kwas żołądkowy przedostaje się z żołądka do przełyku drażniąc oraz niszcząc jego błonę śluzową. Oprócz zgagi, nieprzyjemnego smaku w ustach czy pieczenia w gardle, chory może odczuwać piekący ból w mostku pomiędzy piersiami;

• zapalenie błony śluzowej przełyku – ostre lub przewlekłe schorzenie zapalne, którego efektem jest uszkodzenie błony śluzowej przełyku. Wówczas chory odczuwa piekący ból w klatce piersiowej, ma problemy z przełykaniem, niesmakiem w ustach czy zgagą;

• pęknięcie przełyku – sytuacja, która najczęściej spowodowana jest gwałtownymi wymiotami. Objawy są podobne do tych, które daje zawał serca: pojawia się silny ból w klatce piersiowej;

• kamica żółciowa – na skutek zbyt dużego rozdęcia pęcherzyka żółciowego (wywołanego zatkaniem przewodu pęcherzykowego przez kamień) pojawia się ostry ból w nadbrzuszu, który może promieniować do mostka i okolic prawej łopatki.

Ból w mostku między piersiami a choroby układu oddechowego

Ból w klatce piersiowej może być wywołany również schorzeniami układu oddechowego, do których zaliczamy między innymi zapalenie opłucnej – oprócz bólu w mostku (nasilającego się podczas oddychania i kaszlu), u pacjenta pojawia się zwykle gorączka, uczucie zmęczenia i rozbicia.

Podobne dolegliwości bólowe w okolicy mostka mogą również wywoływać: zapalenie oskrzeli (zapalenie wyściółki oskrzeli) i znacznie poważniejsza choroba układu oddechowego, jaką jest zapalenie płuc (zapalenie pęcherzyków powietrza w płucach). Pacjent może się skarżyć wówczas na duszności, ciężkie napady kaszlu, świszczący oddech, wymioty i utratę apetytu. Ból w klatce piersiowej może być również spowodowany przez odmę czy zatorowość płucną.

Ból w mostku między piersiami a choroby układu nerwowego

Ból w klatce piersiowej między piersiami często jest efektem silnego stresu, wywołującego charakterystyczny skurcz, któremu może towarzyszy problem ze złapaniem oddechu. To również typowy objaw różnego rodzaju nerwic – wówczas oprócz bólu w mostku, pacjent może odczuwać kołatanie serca, stany lękowe, niepokój i duszności.

Wszelkiego rodzaju nerwobóle w obrębie klatki piersiowej mogą być również spowodowane takimi chorobami jak np. półpasiec, borelioza czy stwardnienie rozsiane.

Ból w mostku między piersiami a choroby układu mięśniowo-szkieletowego

Zapalenie chrząstek żebrowych to stan zapalny chrząstek znajdujących się pomiędzy żebrami a mostkiem. Ból pojawia się głównie w momencie naciskania boków mostka, podczas kaszlu, kichania  i głębokiego wdechu. Schorzenie może być efektem infekcji dróg oddechowych, urazu czy nadmiernego obciążenia fizycznego.

Ból w klatce piersiowej pomiędzy piersiami może być również skutkiem urazu żeber lub mostka (stłuczenie, pęknięcie, złamanie). Wówczas chory odczuwa dotkliwy ból w momencie dotyku żeber/mostka, a nawet podczas spoczynku czy oddychania.

Ból w mostku pomiędzy piersiami może wynikać również z nadmiernego naciągnięcia mięśni klatki piersiowej. Dzieje się tak w momencie wykonania nagłego, niewłaściwego ruchu lub na skutek nadmiernej, powtarzalnej czynności, która za bardzo naciąga mięśnie klatki piersiowej. Ból zazwyczaj ma charakter ostry i zwykle mija po odpoczynku.

Ból w mostku między piersiami – diagnostyka

Ból w mostku może być objawem świadczącym o zagrożeniu zdrowia i życia, dlatego nie wolno go bagatelizować. Gdy jest silny i/lub towarzyszą mu inne objawy, należy niezwłocznie skorzystać z pomocy medycznej.

Ból w klatce piersiowej między piersiami może mieć różne przyczyny, dlatego pacjent zgłaszający tego rodzaju objaw powinien zostać poddany szczegółowej diagnostyce – tylko rzetelne rozpoznanie źródła dolegliwości daje szansę na wprowadzenie odpowiedniego postępowania terapeutycznego.

Bardzo istotną informacją dla lekarza jest charakter bólu, jego nasilenie czy inne objawy towarzyszące, które odczuwa pacjent. Podczas wizyty lekarskiej specjalista zmierzy choremu ciśnienie i z pewnością zapyta o jego tryb życia, przebyte oraz współistniejące choroby i leki, które przyjmuje. Wnikliwy wywiad z pacjentem pozwala lekarzowi na uzyskanie istotnych informacji, które mogą być wskazówką do zlecenia szczegółowych badań, takich jak np.:

• morfologia krwi,
• oznaczenie stężenia troponiny sercowej we krwi, D–dimerów, amylazy, lipazy,
• EKG (elektrokardiogram),
• echo serca,
• RTG klatki piersiowej,
• tomografia komputerowa klatki piersiowej,
• gastroskopia – gastroendoskopowe  badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego,
• USG jamy brzusznej,
• USG Doppler żył kończyn dolnych.

Ból w mostku między piersiami – o tym pamiętaj!

Należy wiedzieć, że wyżej opisane schorzenia to tylko część potencjalnych przyczyn pojawienia się bólu w klatce piersiowej. Dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka pod okiem specjalisty.

Źródła:

1. Kaźmierczak-Dziuk Anna (i in.), Ból w klatce piersiowej – podobne objawy, a różne rozpoznania i przebieg kliniczny – opisy przypadków, Pediatria i Medycyna Rodzinna 2011, 7(4), 401-408.
2. Cygoń-Pawlicka Marta – Ból pod mostkiem – jakie są przyczyny bólu w mostku i za mostkiem?, online: https://wylecz.to/uklad-pokarmowy/bol-pod-mostkiem-jakie-sa-przyczyny-bolu-w-mostku-i-za-mostkiem, dostęp: 10.09.2023.
3. Kuberska-Kędzierska Małgorzata, Kłucie w klatce piersiowej – przyczyny i rozpoznanie, online: https://www.doz.pl/czytelnia/a13080-Klucie_w_klatce_piersiowej__przyczyny_i_rozpoznanie, dostęp: 10.09.2023.