Choroba Parkinsona – objawy, przyczyny, leczenie

Redakcja Diagnostyki

27 maja 2022

Przeczytasz w 5 minut

Udostępnij

Spis treści:

Co to jest choroba Parkinsona?
Przyczyny choroby Parkinsona
Choroba Parkinsona – objawy
Choroba Parkinsona – jak stawiane jest rozpoznanie?
Źródła:

Choroba Parkinsona w Polsce i na świecie występuje względnie często. To schorzenie neurologiczne dotyka przede wszystkim osób starszych, a wraz z postępem choroby jej objawy ulegają nasileniu. Obecnie nie jest znana dokładna przyczyna rozwoju choroby Parkinsona, a możliwości lecznicze są dość ograniczone. Jakie są objawy choroby Parkinsona, z czego wynikają występujące w niej zaburzenia neurologiczne oraz w jaki sposób diagnozuje się to schorzenie?

Co to jest choroba Parkinsona?

Choroba Parkinsona to schorzenie neurologiczne, które związane jest z zaburzeniami pracy układu pozapiramidowego. Jest to struktura ośrodkowego układu nerwowego, która odpowiada za kontrolowanie czynności ruchowej. Głównym objawem w przebiegu choroby Parkinsona są zaburzenia ruchowe oraz towarzyszące im drżenie kończyn. Jak w większości chorób neurodegeneracyjnych, wraz z czasem trwania choroby uszkodzenia neuronalne będą postępowały, a dolegliwości wynikające z tych uszkodzeń będą się pogarszały.

Początek choroby zazwyczaj przypada na ok. 60 rok życia, przy czym mężczyźni chorują częściej od kobiet. Ryzyko rozwoju po 65 roku życia wynosi ok. 1,5%. Omawiane schorzenie jest jedną z najczęściej występujących chorób neurodegeneracyjnych – częstsza jest tylko choroba Alzheimera. W Polsce szacuje się, że chorobą Parkinsona dotknięte jest ponad 70 tysięcy osób.

Pomimo dogłębnego poznania patomechanizmów choroby Parkinsona jej dokładna przyczyna nie jest znana. Z tego powodu nie istnieją skuteczne metody leczenia, które mogłyby zagwarantować całkowite wyleczenie. Możliwe jest jednak zmniejszenie nasilenia objawów chorobowych oraz spowolnienie ich postępów. Efekty są tym lepsze, im wcześniej zostanie postawiona diagnoza.

Przyczyny choroby Parkinsona

Nie jest znana dokładna przyczyna powstawania patologicznych zmian w mózgu, które prowadzą do wystąpienia choroby Parkinsona. Szacuje się, że wpływ na rozwój zaburzeń związanych z chorobą mają zarówno czynniki środowiskowe jak i czynniki genetyczne. Z tego powodu nie istnieje skuteczne leczenie, które mogłoby zagwarantować całkowite wyleczenie choroby Parkinsona.

Patogeneza objawów w przebiegu omawianego schorzenia związana jest z uszkodzeniami neuronów w obrębie struktur mózgu odpowiedzialnych za kontrolę ruchu. Procesy neurodegeneracyjne z czasem prowadzą do obumierania określonych neuronów, co skutkuje spadkiem ilości produkowanej w istocie czarnej dopaminy. Jest to istotny neuroprzekaźnik, który umożliwia prawidłową pracę ośrodkowego układu nerwowego. W wyniku niedoborów tej substancji chemicznej proces przekazywania sygnałów nerwowych w strukturach odpowiedzialnych za kontrolę ruchu jest zaburzony, co prowadzi do rozwoju typowych dla choroby Parkinsona dolegliwości.

Dodatkowo, wewnątrz komórek nerwowych zajętych przez proces chorobowy dochodzi do odkładania się patologicznych struktur białkowych nazywanych ciałkami Lewy’ego. Nie jest to jednak zmiana charakterystyczna wyłącznie dla choroby Parkinsona – ciałka Lewy’ego mogą także pojawiać się w przebiegu innych schorzeń.

Choroba Parkinsona – objawy

Objawy choroby Parkinsona narastają z czasem, w sposób powolny. Pierwsze symptomy choroby zazwyczaj uwidaczniają się w postaci niewielkiego spowolnienia ruchów oraz swoistej niezgrabności pacjenta. Często pojawiają się zaburzenia charakteru pisma – pismo staje się coraz drobniejsze, jest to tzw. mikrografizm. Z czasem do tych dolegliwości dołączają także zaburzenia równowagi oraz problemy z wykonywaniem licznych czynności dnia codziennego. Przed pełnoobjawową manifestacją choroby pojawiają się często tzw. objawy prodromalne, takie jak mrowienie w kończynach, depresyjne zaburzenia osobowości lub też spłycenie afektu emocjonalnego (tzw. „sztywność osobowości”).

Pełnoobjawowa choroba Parkinsona prezentuje następujący zestaw dolegliwości chorobowych:

Bradykinezja – spowolnienie wykonywanych ruchów,
Problemy z czynnościami wymagającymi precyzji,
Zaburzenia chodu – chód drobny, szurający, problemy z rozpoczęciem kroku, przechylanie się do przodu podczas chodzenia,
Akinezja – trudności z rozpoczęciem ruchu,
Zwiększenie napięcia mięśni,
Charakterystyczne drżenie kończyn w spoczynku.

Choroba Parkinsona, jak większość chorób neurodegeneracyjnych posiada charakter postępujący. Z czasem objawy będą ulegały nasileniu oraz pogorszeniu. Pomimo, że obecnie nie istnieje skuteczne leczenie przyczynowe dostępna jest szeroka gama leków działających objawowo. Odpowiednio wcześnie postawione rozpoznanie pozwala na szybkie wdrożenie właściwej farmakoterapii, która w połączeniu z rehabilitacją pozwala na spowolnienie przebiegu choroby oraz dłuższe utrzymanie względnej sprawności pacjenta.

Choroba Parkinsona – jak stawiane jest rozpoznanie?

Diagnoza choroby Parkinsona stawiana jest przez lekarza specjalizującego się w neurologii. Do rozpoznania tej choroby wymagane jest spełnianie odpowiednich kryteriów klinicznych – z tego powodu podstawową rolę w diagnozowaniu choroby Parkinsona odgrywa wywiad chorobowy, historia postępowania objawów oraz badanie przedmiotowe, podczas którego lekarz ocenia stan zdrowia pacjenta. Na tej podstawie lekarz jest w stanie postawić trafną diagnozę oraz zaplanować dalsze leczenie choroby, które będzie uwzględniało potrzeby osoby chorej, jego dodatkowe uwarunkowania zdrowotne oraz stopień zaawansowania choroby.