Dlaczego warto suplementować magnez w ciąży? 

lek. Magdalena Drąg


Udostępnij

Magnez to pierwiastek o fundamentalnym znaczeniu dla zdrowia. W czasie ciąży jego rola staje się jeszcze bardziej istotna, zarówno dla przyszłej matki, jak i dla rozwijającego się płodu. Dlaczego magnez jest tak ważny w ciąży, jak rozpoznać jego niedobór i jakie są najlepsze źródła tego cennego minerału?

Magnez w ciąży

Magnez a zdrowie kobiety w ciąży

Magnez jest jednym z najważniejszych pierwiastków, który uczestniczy w ponad 300 reakcjach biochemicznych w ludzkim ciele. Jest niezbędny dla prawidłowej pracy serca i funkcjonowania układu kostnego, ruchu, ośrodkowego układu nerwowego. Magnez wpływa również na syntezę białek, regulację poziomu glukozy we krwi i ciśnienia krwi. 

Ciąża to wyjątkowy okres, w którym zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych wzrasta. Magnez odgrywa kluczową rolę w wielu procesach wspomnianych wcześniej. Odpowiedni poziom magnezu może pomóc w zapobieganiu wielu problemom zdrowotnym, które mogą wystąpić w czasie ciąży.

  • Jednym z najczęstszych problemów, z jakimi borykają się kobiety w ciąży, są skurcze mięśni kończyn dolnych, szczególnie w nocy. Magnez bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych. Jego niedobór, który często współistnieje z niedoborem potasu, może być przyczyną takich objawów. Jednoczasowa suplementacja magnezu wraz z potasem może pomóc w zmniejszeniu częstotliwości i intensywności mimowolnych skurczów mięśni kończyn dolnych. 
  • Badania wykazały, że niedobór magnezu może być związany z ryzykiem przedwczesnego porodu. Wyniki badań nad wpływem suplementacji magnezu na rzeczywisty spadek ryzyka porodu przedwczesnego nie są jednoznaczne. Uznaje się jednak, że magnez pomaga w utrzymaniu zmniejszonego napięcia mięśni macicy, co może wpływać na zmniejszenie ryzyka przedwczesnej czynności skurczowej.
  • Stan przedrzucawkowy to poważne powikłanie ciąży, charakteryzujące się wysokim ciśnieniem krwi i ryzykiem wystąpienia rzucawki i uszkodzenia narządów, najczęściej wątroby i nerek. W przypadku rozpoznania stanu przedrzucawkowego jedną ze składowych leczenia jest dożylny wlew siarczanu magnezu.

Magnez a rozwój płodu

Płód rozwija się niezwykle szybko, a do tego procesu potrzebne są odpowiednie ilości składników odżywczych, w tym magnezu. Niedobór magnezu może wpłynąć na rozwój układu kostnego, nerwowego i mięśniowego płodu.

  • Magnez, wraz z wapniem i fosforem, jest niezbędny do budowy silnych i zdrowych kości. Odpowiedni poziom magnezu u matki może pomóc w prawidłowym rozwoju układu kostnego płodu.
  • Magnez jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania neuroprzekaźników i dla rozwoju układu nerwowego.
  • Zastosowanie siarczanu magnezu we wlewie dożylnym przed ukończeniem 32. tygodnia ciąży w celu ochrony neurologicznej płodu przed spodziewanym przedwczesnym porodem w ciągu następnych 24 godzin może poprawić wyniki związane z rozwojem układu nerwowego u noworodków urodzonych przedwcześnie. Neuroprotekcja zmniejsza ryzyko dziecięcego porażenia mózgowego.

Objawy niedoboru magnezu

Niedobór magnezu może objawiać się na wiele sposobów. Ważne jest, aby zwracać uwagę na następujące objawy, które mogą wskazywać na niedobór magnezu:

Diagnostyka i leczenie niedoboru magnezu

Diagnostyka niedoboru magnezu może być przeprowadzona poprzez badania krwi, które określają poziom magnezu w surowicy. W przypadku stwierdzenia niedoboru lekarz może zalecić suplementację magnezu oraz zmianę diety na bardziej bogatą w ten pierwiastek. Najczęściej jednak niedobór diagnozuje się na podstawie objawów i nie wymaga to potwierdzenia badaniami laboratoryjnymi.

W czasie ciąży zaleca się przyjmowanie suplementów magnezu, szczególnie jeśli dieta nie dostarcza wystarczających ilości tego pierwiastka. Istnieje wiele form suplementów magnezu, takich jak cytrynian magnezu, węglan magnezu czy chelat magnezu, które różnią się biodostępnością i skutecznością. W witaminach zaprojektowanych specjalnie dla ciężarnych często znajduje się magnez.

Naturalne źródła magnezu

Najlepszym sposobem na zapewnienie odpowiedniego poziomu magnezu jest zbilansowana dieta bogata w ten minerał. Do najlepszych źródeł magnezu należą:

  • zielone warzywa liściaste (szpinak, jarmuż),
  • orzechy i nasiona (migdały, orzechy nerkowca, pestki dyni),
  • rośliny strączkowe (fasola, soczewica, ciecierzyca),
  • pełnoziarniste produkty zbożowe (brązowy ryż, quinoa),
  • ryby (makrela, łosoś),
  • banany i awokado.

Zalecenia dotyczące spożycia magnezu w ciąży

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz inne organizacje zdrowotne zalecają, aby kobiety karmiące oraz kobiety w ciąży spożywały co najmniej 400 mg magnezu dziennie. Zapotrzebowanie to może różnić się w zależności od indywidualnych potrzeb organizmu oraz od stanu zdrowia. Każda ciąża jest inna, dlatego ważne jest, aby kobieta w ciąży regularnie konsultowała się z lekarzem i dietetykiem w celu monitorowania poziomu magnezu i innych niezbędnych składników odżywczych. 

Podsumowanie

Magnez odgrywa ważną rolę w zdrowiu kobiety w ciąży i rozwijającego się płodu. Jego niedobór może prowadzić do niepożądanych zdarzeń, takich jak skurcze mięśni czy zaburzenia rytmu serca. Preparaty magnezu mogą być używane jako suplementy lub leki, jeśli zajdzie taka potrzeba. Dbanie o odpowiedni poziom magnezu w ciąży to inwestycja w zdrowie na całe życie dziecka, dlatego warto zwracać szczególną uwagę na ten minerał i jego rolę w organizmie.

Autor: lek. Magdalena Drąg

Bibliografia

  • G.H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
  • V. Berghelli, Położnictwo według zasad EBM, Medycyna Praktyczna, Warszawa 2023.
  • W. Kawalec, Pediatria, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2018.
  • Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP), Stanowisko dotyczące suplementacji u kobiet ciężarnych, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2020.
  • D. Fanni, C. Gerosa, V.M. Nurchi et al., The Role of Magnesium in Pregnancy and in Fetal Programming of Adult Diseases. Biol Trace Elem Res. 2021 Oct;199(10).