Urazy stawu kolanowego – przyczyny, objawy i leczenie

Redakcja Diagnostyki

02 września 2022

Przeczytasz w 6 minut

Udostępnij

Spis treści:

Urazy stawu kolanowego – przyczyny
Urazy stawu kolanowego – objawy
Urazy stawu kolanowego – diagnostyka
Urazy stawu kolanowego – leczenie
Jak zapobiegać urazom stawu kolanowego?
Bibliografia

Urazy stawu kolanowego należą do dość powszechnych kontuzji. Ich przyczyny bywają różne, a objawy oraz leczenie uszkodzeń zależą między innymi od tego, jak są rozległe i jakiego elementu stawu kolanowego dotyczą.

Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim organizmie, w dodatku o dość skomplikowanej budowie. To tu spotykają się aż 3 kości (kość piszczelowa, udowa, rzepka), które w połączeniu z więzadłami oraz łąkotkami przyjmują na siebie większe obciążenia, umożliwiając nam sprawne bieganie, skoki czy kucanie. Gdy którykolwiek z elementów kolana zawodzi, konieczne staje się wprowadzenie odpowiedniej terapii, którą ustala lekarz ortopeda.

Urazy stawu kolanowego – przyczyny

Mimo tego, że kolano jest dość solidnie zbudowane, to niestety dość często doświadczamy jego kontuzji. Najczęściej dzieje się tak w wyniku zderzenia z drugą osobą, nieszczęśliwego upadku lub ruchu, wykraczającego poza fizjologiczny zakres stawu. Urazy kolana dotyczą więc zwykle osób, które amatorsko lub zawodowo uprawiają dyscypliny sportów kontaktowych, takie jak np. piłka nożna, siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, hokej. Nierzadko kontuzji doświadczają sportowcy, narażeni na dość duże obciążenia stawu kolanowego: biegacze, narciarze, snowboardziści. Niestety problemy z kolanem mogą dotyczyć również osób, prowadzących siedzący tryb życia, unikających jakiegokolwiek większego wysiłku fizycznego. W takim wypadku nawet niewielka aktywność, np. podczas prac domowych, może doprowadzić do kontuzji kolana.

Urazy stawu kolanowego – objawy

W wyniku nieszczęśliwego upadku, zderzenia czy przeciążenia stawu kolanowego, może dojść do licznych kontuzji, takich jak np. uszkodzenie łąkotki, więzadeł krzyżowych, chrząstki stawowej, zwichnięcie rzepki. Każda z nich wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej.

Najbardziej typowym objawem urazu kolana jest ból: przewlekły bądź gwałtowny. Absolutnie nie powinniśmy bagatelizować tego symptomu – w takiej sytuacji należy udać się po poradę do lekarza ortopedy. O pomoc powinniśmy poprosić specjalistę również w sytuacji, gdy kolano jest zasinione, zniekształcone, niestabilne lub opuchnięte. Niepokój powinno wzbudzić również trzeszczenie, mrowienie, ograniczenie ruchomości lub blokada w jego obrębie.

Urazy stawu kolanowego – diagnostyka

Na początku wizyty ortopeda przeprowadza wywiad lekarski na temat dolegliwości, którą pacjent zgłasza. Pyta go o to, jak długo odczuwa niepokojące symptomy, mogące świadczyć o urazie stawu kolanowego. Warto udzielić jak najbardziej szczegółowej odpowiedzi, uwzględniając również okoliczności, w czasie których nastąpiła kontuzja lub czynności, które sprawiają najwięcej kłopotu. W dalszej kolejności lekarz prosi o odsłonięcie stawu kolanowego i przystępuje do badania fizykalnego oraz szczegółowych testów ruchowych. Jeśli uzna za konieczne, zleca diagnostykę obrazową, taką jak np. badanie USG, RTG, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową. Bywa, że rekomenduje przeprowadzenie artroskopii stawu kolanowego, której wykonanie często pozwoli nie tylko na postawienie skutecznej diagnozy, ale również na jednoczesne naprawienie skutków urazu.

Urazy stawu kolanowego – leczenie

Czasami bywa, że niewielka kontuzja kolana ulega samowyleczeniu. Jednak dość często urazy stawu wymagają pomocy lekarskiej: diagnozy oraz dobrze zaplanowanego i realizowanego leczenia. Terapię uszkodzonego stawu kolanowego zawsze planuje ortopeda.

W zależności od wieku pacjenta, rodzaju i stopnia urazu, lekarz może podjąć decyzję o przeprowadzeniu np. operacji, wspomnianej wcześniej artroskopii stawu kolanowego i/lub zleca odpowiednią rehabilitację. Ta ostatnia zawsze musi być dopasowana do indywidualnych potrzeb pacjenta. Często obejmuje ona fizykoterapię, która działa przeciwbólowo i przeciwobrzękowo oraz wzmacnia mięśnie otaczające staw kolanowy. Do najbardziej popularnych zabiegów z zakresu fizykoterapii należą między innymi: krioterapia, magnetoterapia, ultradźwięki i laseroterapia. Rehabilitacja kolana to często również wykonywanie leczniczych ćwiczeń, terapia manualna oraz kinesiotaping – w tym przypadku specjalista okleja staw kolanowy specjalistycznymi taśmami, które skutecznie odciążają staw, jednocześnie go stabilizując.

Planując terapię stawu kolanowego, lekarz może podjąć również decyzję o wdrożeniu kuracji farmakologicznej, która ma na celu złagodzenie bólu oraz stanu zapalnego.

Jak zapobiegać urazom stawu kolanowego?

Jeśli chodzi o urazy stawu kolanowego, to podobnie jak w przypadku innych schorzeń, lepiej zapobiegać niż leczyć. Jeśli uprawiamy sporty narażające kolana na kontuzje, powinniśmy zakładać specjalne ochronne opaski, ochraniacze lub ortezy. Dodatkowo, każdy większy wysiłek musi być poprzedzony solidną rozgrzewką – w ten sposób zmniejszamy ryzyko nieprzyjemnego urazu.

Gdy prowadzimy siedzący tryb życia, dobrze jest zadbać o swoją formę. Regularna aktywność wzmacnia struktury kolanowe, zabezpieczając je przed uszkodzeniem podczas zwykłych, codziennych czynności.

Na kondycję stawów kolanowych ma wpływ również to, co jemy. Pamiętajmy, że procesy degeneracji chrząstki stawowej, stany zapalne oraz elastyczność ścięgien i więzadeł w pewnym stopniu zależą od naszej diety. Dlatego zadbajmy, aby nasz codzienny jadłospis obfitował w pełnowartościowe białko, kolagen, witaminę C oraz kwasy tłuszczowe omega-3. Nie zapominajmy również o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Unikajmy natomiast niezdrowych tłuszczów (np. oleju palmowego, utwardzonego tłuszczu roślinnego), spożycia nadmiernej ilości soli, cukru oraz ogólnie mówiąc – żywności przetworzonej. Wystrzegajmy się zakupów reklamowanych suplementów diety, co do których działania nie mamy pewności. Najlepiej bazować na opinii lekarza lub doświadczonego fizjoterapeuty oraz przyjmować tylko i wyłącznie te specyfiki, które oni, jako specjaliści, rekomendują.

Osoby aktywnie uprawiające sport powinny również regularnie monitorować swój stan zdrowia. W tym celu, raz na jakiś czas należy zgłosić się do laboratorium medycznego i zrobić rzetelne badania krwi, obrazujące kondycję organizmu. Można wybrać np. e-PAKIET FIT & ACTIVE MAXIMUM, polecany nie tylko osobom aktywnym fizycznie, ale również ludziom starszym, którzy nierzadko doświadczają urazów w obrębie struktur stawowych. Pamiętajmy, że wyniki badań zawsze należy skonsultować z lekarzem.

Dbajmy o nasze stawy i róbmy wszystko, by chronić je przed uszkodzeniami. To ważne, ponieważ nawet błahy z pozoru uraz kolana może wiązać się z długim i żmudnym leczeniem oraz brakiem pewności powrotu do sprawności sprzed kontuzji.