24 maja 2023 - Przeczytasz w 7 min

Zapalenie zatok – objawy, rodzaje, leczenie. Kompendium wiedzy

Spis treści:

Zatoki przynosowe to jamy wewnątrz czaszki, połączone z jamą nosową. Wspomagają nawilżanie i oczyszczanie wdychanego powietrza. W czasie infekcji w obrębie zatok może rozwijać się stan zapalny, dający objawy przeziębienia. Czym charakteryzuje się zapalenie zatok przynosowych i kiedy wymaga wizyty u lekarza?

zapalenie zatok

Zapalenie zatok – jak przebiega?

Zatoki przynosowe to przestrzenie wyścielone błoną śluzową o budowie podobnej do śluzówki nosa. W czaszce znajdują się położone symetrycznie:

  • zatoki czołowe,
  • zatoki sitowe,
  • zatoki szczękowe,
  • zatoka klinowa.

W przypadku, gdy śluzówka zatok zostanie podrażniona lub zainfekowana, w uszkodzonym miejscu gromadzą się komórki odpornościowe, które wydzielają substancje stymulujące rozwój miejscowego stanu zapalnego. W wyniku reakcji odpornościowych dochodzi do zwiększonej produkcji wydzieliny oraz powstania obrzęku. Wydzielina nie może swobodnie odpływać na zewnątrz i gromadzi się w zatokach, co sprzyja dalszemu rozwojowi infekcji, która może rozprzestrzeniać się na sąsiednie tkanki.

Zapalenie zatok – objawy i rozpoznanie

Stan zapalny zatok przynosowych często trudno odróżnić od zwykłego kataru, czyli nieżytu nosa. W przebiegu obydwóch schorzeń można zaobserwować wydzielinę z nosa oraz pogorszone samopoczucie. Istnieją jednak ściśle określone kryteria, pomocne w postawieniu właściwej diagnozy.

Zapalenie zatok przynosowych rozpoznaje się, gdy jako główny objaw występuje niedrożność nosa lub wydzielina z nosa (tzw. katar przedni lub wydzielina spływająca po tylnej ścianie gardła) oraz co najmniej jeden z objawów dodatkowych:

  • ból lub uczucie rozpierania twarzy,
  • upośledzenie lub utrata węchu.

Katar tylny, czyli wydzielina z zatok, spływająca po tylnej ścianie gardła może powodować dodatkowe objawy takie jak kaszel czy chrypka i podrażnienie gardła. Lekarz może zaobserwować spływającą wydzielinę podczas badania, mimo że nie jest odczuwalna przez chorego jako typowy katar.

Ból zatok często nasila się w godzinach porannych, po dłuższym pobycie w pozycji leżącej oraz przy pochylaniu głowy. Może być odczuwany w różny sposób w zależności od lokalizacji infekcji:

  • ból głowy w okolicy czoła może oznaczać zapalenie zatok czołowych,
  • ból w okolicach górnej szczęki, przy ucisku policzków oraz ból zębów może oznaczać zapalenie zatok szczękowych,
  • ból oczodołów, obrzęk powiek oraz ból przy ucisku na boki nosa może oznaczać zapalenie zatok sitowych,
  • ból odczuwany u nasady nosa, w głębi czaszki może oznaczać zapalenie zatoki klinowej.

W przypadku infekcji bakteryjnej dodatkowym objawem jest zwykle wysoka temperatura (powyżej 38 stopni).

Zazwyczaj w gabinecie lekarskim do rozpoznania zapalenia zatok wystarczy wywiad z pacjentem oraz podstawowe badanie nosa i gardła oraz badanie bolesności przy ucisku twarzy. W trudniejszych przypadkach lekarz może potwierdzić zapalenie zatok wykonując badanie endoskopowe nosa. Za pomocą wziernika może zaobserwować polipy w jamach nosowych, śluzowo-ropną wydzielinę lub obrzęk i niedrożność w przewodach nosowych.

Badaniem obrazowym służącym do diagnostyki zapalenia zatok jest tomografia komputerowa (TK), w której uwidaczniają się zmiany w obrębie błony śluzowej i światła zatok. Stosuje się ją jednak w trudnych i przewlekłych przypadkach.

Rodzaje zapalenia zatok – ostre czy przewlekłe?

W zależności od długości utrzymywania się objawów oraz ich nasilenia, zapalenie zatok klasyfikuje się jako ostre lub przewlekłe.

  • Ostre zapalenie zatok przynosowych trwa krócej niż 12 tygodni, zazwyczaj całkowicie ustępuje samoistnie.
  • Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych trwa dłużej niż 12 tygodni, objawy są zwykle mniej nasilone niż w ostrych przypadkach, ale nie ustępują całkowicie.

Ostre zapalenie zatok – przyczyny

Przyczyny ostrego zapalenia zatok to zwykle infekcje wirusowe lub bakteryjne.

Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia zatok są infekcje wirusowe. Wirusowe zapalenie zatok wywołują zazwyczaj rhinowirusy (do 50%) oraz wirusy grypy (11%). Objawy takiej infekcji zaczynają ustępować już po 48 godzinach, a całkowicie zanikają w ciągu 10 dni. U niektórych pacjentów utrzymują się około trzech tygodni.

Bakteryjne zapalenie zatok występuje rzadziej niż wirusowe. Czynnikiem wywołującym chorobę są najczęściej pneumokoki (S. pneumoniae) lub H. influenzae. Często infekcja bakteryjna pojawia się w następstwie nadkażenia po infekcji wirusowej. Świadczyć o tym może nasilenie się objawów następujące po około 5 dniach infekcji – wysoka temperatura, zmiana koloru i konsystencji wydzieliny z nosa, silny miejscowy ból w obrębie twarzy, często jednostronny. Infekcję bakteryjną mogą potwierdzić podwyższone wartości OB oraz CRP w badaniu krwi. 

Zapalenie zatok może też mieć charakter grzybiczy, ale takie infekcje zdarzają się wyjątkowo rzadko – zwykle dotykają osób z silnie upośledzoną odpornością lub u chorych na cukrzycę.

Ostre zapalenie zatok – leczenie

Zatkane zatoki w przebiegu ostrej infekcji leczy się w zależności od nasilenia objawów i czasu trwania choroby.

Najczęściej występujące wirusowe zapalenie zatok mija samoczynnie po kilku dniach i nie wymaga leczenia pod kontrolą lekarską.

Jak leczyć zatoki samodzielnie? W warunkach domowych zaleca się płukanie nosa i zatok roztworem soli fizjologicznej, co przyspiesza wypłukiwanie wydzieliny zapalnej. Aby złagodzić uciążliwe objawy infekcji można zastosować preparaty obkurczające naczynia śluzówki nosa, leki przeciwhistaminowe oraz przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Działanie wspomagające mogą wykazywać preparaty z cynkiem oraz witaminą C.

Wizyta u lekarza wskazana jest, kiedy objawy nie ustępują po 10 dniach lub gdy zaczną się nasilać, co może wskazywać na powirusowe zapalenie zatok lub nadkażenie bakteryjne.

W przypadku powirusowego zapalenia zatok lekarz może włączyć do leczenia glikokortykosteroidy donosowe, które działają miejscowo, zmniejszając nasilenie objawów związanych z niedrożnością nosa i spływaniem wydzieliny.

Jeśli zostanie potwierdzone bakteryjne zapalenie zatok, konieczne jest leczenie antybiotykiem. Jeśli antybiotykoterapia nie daje efektów lub zakażenia nawracają kilkukrotnie w ciągu roku, wskazana jest konsultacja ze specjalistą laryngologiem i poszerzenie diagnostyki o badania cytologiczne, mikrobiologiczne oraz obrazowe.

W wyjątkowych przypadkach może być konieczne nakłucie zatoki w celu wypłukania wydzieliny, jeśli jej odpływ nie jest możliwy w sposób naturalny.

Przewlekłe zapalenie zatok – przyczyny

Objawy przewlekłego zapalenia zatok są mniej nasilone niż w przypadku ostrej infekcji. Charakterystyczny jest przebieg choroby z naprzemiennymi okresami nasilenia objawów i ich remisji, jednak w przeciwieństwie do ostrego zapalenia zatok dolegliwości nigdy nie ustępują całkowicie.

Przewlekłe zapalenie zatok może mieć różne podłoże, często jest ono wieloczynnikowe. Choroba może mieć charakter pierwotny lub wtórny, rozwijający się na podłożu innego schorzenia. Przyczyną może być też niewyleczona infekcja wirusowa lub bakteryjna.

W diagnostyce przewlekłego zapalenia zatok pomocne są dodatkowe badania:

  • wziernikowanie nosa (rynoskopia) i endoskopia nosa,
  • tomografia komputerowa (“złoty standard”), rzadziej rezonans magnetyczny,
  • badania cytologiczne błony śluzowej,
  • badania alergologiczne, aby potwierdzić lub wykluczyć podłoże alergiczne choroby, czyli alergiczne zapalenie zatok,
  • badania mikrobiologiczne (po pobraniu wymazu) w celu potwierdzenia infekcji bakteryjnej lub grzybiczej,
  • badania laboratoryjne (markery stanu zapalnego, morfologia krwi oraz inne badania w celu zidentyfikowania przyczyny choroby).

 Do występowania przewlekłego zapalenia zatok przyczyniają się m.in.:

  • drażnienie śluzówki zatok i nosa przez czynniki środowiskowe takie jak dym tytoniowy lub zanieczyszczenie powietrza,
  • alergie, astma, grzybica,
  • miejscowe zmiany zapalne w obrębie jamy ustnej, niewyleczona próchnica,
  • choroby przewlekłe przebiegające z zapaleniem naczyń,
  • nieprawidłowości anatomiczne w budowie zatok lub małżowin nosowych, krzywa przegroda nosowa,
  • obniżona odporność, zaburzenia immunologiczne.

Przewlekłe zapalenie zatok – leczenie

W przewlekłym zapaleniu zatok zalecane jest częste płukanie nosa, aby pozbywać się zalegającej wydzieliny. Jedynymi lekami o dobrze udokumentowanej skuteczności w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok są glikokortykosteroidy donosowe. Działają miejscowo zmniejszając uciążliwe objawy ze strony nosa i można je bezpiecznie stosować przez dłuższy czas. Ponadto zmniejszają wielkość polipów w nosie, które często są obecne w przewlekłym zapaleniu zatok.

W przypadku gdy przewlekły stan zapalny rozwinął się w wyniku innej choroby, podstawą leczenia jest wyeliminowanie choroby pierwotnej. Jeśli standardowe leczenie nie przynosi skutków, możliwe jest leczenie chirurgiczne – endoskopowe udrożnienie zatok, dzięki czemu późniejsze leczenie miejscowe będzie bardziej efektywne.

Czy zapalenie zatok jest groźne?

Ostre zapalenie zatok jest chorobą bardzo często występującą, która łatwo poddaje się leczeniu i stosunkowo szybko ustępuje. Jak każda choroba może jednak w niektórych przypadkach prowadzić do rozwoju powikłań. Stan zapalny z zatok może rozprzestrzenić się na sąsiadujące tkanki, prowadząc do zapalenia oczodołów, zapalenia opon mózgowych, ropnia mózgu czy zapalenia kości w obrębie twarzoczaszki.

Objawy alarmowe, które mogą sugerować wystąpienie poważnych powikłań (szczególnie gdy występują jednostronnie) to: obrzęk i zaczerwienienie oczodołu, zaburzenia ruchomości gałki ocznej, zaburzenia widzenia, obrzęk tkanek w okolicy czoła, porażenie twarzy, silny ból głowy, obfite krwawienia z nosa, odczuwanie nieprzyjemnych zapachów.

Nawet gdy leczymy chore zatoki w warunkach domowych, nie należy lekceważyć pojawiających się objawów alarmowych, ale pilnie skonsultować je z lekarzem.

Jak zapobiegać zapaleniu zatok?

Zapalenie zatok to choroba będąca jedną z najczęstszych przyczyn wizyt lekarskich. Szacuje się, że dorośli zapadają na nią średnio 2-3 razy w ciągu roku.

Dolegliwości towarzyszące zapaleniu zatok takie jak niedrożny nos, katar i upośledzenie węchu mogą być mocno uciążliwe. Czy można w takim razie ustrzec się przed nawracającą infekcją zatok?

Aby zmniejszyć ryzyko infekcji zatok, warto na co dzień dbać o higienę układu oddechowego poprzez unikanie czynników drażniących (zanieczyszczenia powietrza, dym papierosowy) oraz regularną aktywność fizyczną. Trzeba też pamiętać o bieżącym leczeniu próchnicy i innych stanów zapalnych w jamie ustnej oraz kontrolowaniu alergii.

Jeśli jednak dopadnie nas katar, należy dbać o utrzymywanie czystości jamy nosowej, aby zapobiec zajęciu zatok. Właściwa profilaktyka i odpowiednio wczesne leczenie infekcji powinny pozwolić na szybkie jej wyleczenie i uniknięcie nawrotów.

Autor: Mgr Marta Filipowska

Bibliografia:

  1. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna, Kraków 2022.
  2. Zapalenie zatok przynosowych i polipy nosa. Wytyczne europejskie EPOS 2020 – cz. 1. Fokkens W.J., Lund V.J., Hopkins C. i wsp. Med. Prakt., 2020; 12: 47–62.
  3. Zapalenie zatok przynosowych i polipy nosa. Wytyczne europejskie EPOS 2020 – cz. 2. Fokkens W.J., Lund V.J., Hopkins C. i wsp. Med. Prakt., 2021; 1: 22–41.

Podobne artykuły

Powiązane pakiety
e-PAKIET ALERGICZNY ODDECHOWY
Kiedy warto wykonywać badania składające się na Pakiet oddechowy Pakiet składa się z trzech badań istotnych w diagnostyce laboratoryjnej alergii w ogóle uwzględnieniem specyfiki alergii na alergeny wziewne, wykonywanych w próbce krwi żylnej,  dobranych tak, by: wskazywały na predyspozycji badanego do atopii czyli alergii zależnej od IgE; potwierdzały alergiczne podłoże typowych objawów alergii wziewnej: sezonowej lub całorocznej; wskazywały alergeny wziewne powodujące uczulenie manifestujące się jako alergia oddechowa: umożliwiały rozpoznanie alergii oddechowej w przypadkach objawów nietypowych lub jak się może wydawać związanych z alergią na alergeny pokarmowe. Wskazaniami do wykonania Pakietu alergicznego oddechowego mogą być: Typowe objawy sezonowej alergii oddechowej (alergii na alergeny wziewne), pojedyncze lub współistniejące, obejmujące: ostry nieżyt, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła; łzawienie i świąd oczu; kaszel, duszności i świszczący oddech, objawy typowe dla astmy nasilające się sezonowo; Całoroczne objawy alergii oddechowej, wykazujące na ogół mniejsze nasilenie z wahaniami zależnymi, przykładowo, od sezonu grzewczego, rodzaju podłogi w pomieszczeniu, kontaktu ze zwierzętami (wykładzina dywanowa, powierzchnie zmywalne etc.); Współistniejące z powyższymi objawy ze strony przewodu pokarmowego, jak: mdłości, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunka oraz objawy skórne: pokrzywka czy rumień; Objawy w postaci mrowienia i obrzęku w jamie ustnej, opuchlizny warg, języka, gardła lub krtani tuż po kontakcie z pokarmem świadczą o alergii określanej jako zespół oddechowo-pokarmowy; Objawy wstrząsu anafilaktycznego, uogólnionej reakcji powodującej spadek ciśnienia, utratę przytomności, zapaść w wyniku kontaktu z alergenami wziewnymi.   Jakie szczególne korzyści wiążą się z wykonaniem pakietu - Zlecenie i wykonanie pakietu nie wymagają uprzedniego kontaktu z placówką alergologiczną. - Realizacja badań z inicjatywy pacjenta jeszcze przed kontaktem z lekarzem, ułatwi specjaliście prowadzenie wywiadu z chorym, może nawet umożliwić trafne rozpoznanie źródła alergii na pierwszej wizycie. - W przeciwieństwie od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (na przykład prowokacji czy też testu skórnego), wiążących się niekiedy z dyskomfortem pacjenta, jedyną uciążliwością podczas realizacji badania jest pobranie próbki krwi żylnej. - Pakiet można zrealizować w dowolnym punkcie pobrań Diagnostyki na teranie całego kraju.     Pamiętaj przed pobraniem; Badanie nie wymaga przygotowania, jednak, ze względu na morfologię krwi uwzględnioną w pakiecie, do badania należy przystąpić na czczo.     Pakiet dedykowany jest dla: Pakiet dedykowany jest dla osób dorosłych, a także dzieci dzieci, będących w trakcie diagnostyki alergii lub planujących jej rozpoczęcie: Bez względu na sezon, w przypadku alergii odpowiednich dla danego okresu (np. kwitnienia traw); Bez względu na wady skóry lub choroby; Bez względu na intensywność objawów alergicznych; Bez względu na przyjmowane leki przeciwzapalne, antyhistaminowe i steroidowe.   O zasadności wykonania testu u dzieci poniżej 1 roku życia powinien wypowiedzieć się lekarz. Na ogół laboratoryjna diagnostyka w kierunku alergii na alergeny wziewne wdrażana jest później niż diagnostyka alergii pokarmowej. Wykonywanie testu u dzieci trzyletnich jest dość powszechne.     Czym są choroby o podłożu alergicznym Alergia jest niepożądaną – „przestrzeloną”, odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny, substancje obojętne dla osób o prawidłowym układzie odpornościowym. Potocznie za alergeny uważa się struktury czy twory wywołujące uczulenie, bez względu na złożoność ich budowy i charakter chemiczny. Alergenami określane są więc: pyłek brzozy, roztocza kurzu domowego, mleko, mąką czy aspiryna.   Ze względu pragmatycznych, tradycyjnie alergeny systematyzowano w zależności od drogi wnikania do organizmu i dzielone na alergeny pokarmowe i oddechowe (wziewne) oraz jady owadów i leki/związki chemiczne. Do alergenów oddechowych zalicza się : pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, sierść i naskórki zwierząt domowych (psów, kotów etc.) i zwierząt  przemysłowych (koni, krów, owiec etc.), roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz związki chemiczne i cząstki mechaniczne obecne w środowisku domowym i zawodowym. Substancje zaleczane do alergenów pokarmowych (mąka, otręby etc.) w warunkach przemysłowych zaliczane traktowane są jako alergeny wziewne lub przemysłowe jako źródło chorób zawodowych. Do alergenów pokarmowych zalicza się: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza.   Alergeny pokarmowe i oddechowe należy niekiedy rozpatrywać łącznie ze względu na podobieństwa ich  składu, a także na możliwość wnikania tego samego alergenu do organizmu różnymi drogami, co powoduje zupełnie inne rodzaje objawów i konsekwencje uczulenia.   Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona jest fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek –  przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Kolejne kontakty powstałych sIgE i macierzystego alergenu uruchamiają mechanizm doprowadzający do widocznych i odczuwalnych objawów uczulenia, czyli alergii.   Objawy manifestują się w krótkim, niekiedy bardzo krótkim (kilka minut) czasie od kontaktu z alergenem, stąd alergia zależna od IgE określana jest jako nadwrażliwość natychmiastowa. Reakcja alergiczna pojawia się, gdy poziom sIgE przekracza stężenie graniczne, a jej natężenie na ogół wzrasta wraz ze wzrostem stężenia sIgE. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla osób zdrowych nazywana jest atopią. Z osób atopowych rekrutują się osoby dotknięte alergią. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym, stąd pytanie o przypadki alergii w rodzinie są stałym elementem wywiadu lekarskiego w kierunku chorób o podłoży alergicznym.     Jakie badania wchodzą w skład pakietu Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych, z których: panel alergenów oddechowych identyfikujący antygenowo-specyficzne IgE (sIgE) ma charakter badania ściśle diagnostycznego, wskazując alergeny odpowiadające z uczulenie objawiające się klinicznie i bezobjawowe; morfologia krwi pełni rolę pomocniczą, wzmacniając rozpoznanie, natomiast pomiar IgE całkowitej dodatkowo pozwala na doprecyzowanie interpretacji klinicznej w przypadkach niskich lub bardzo wysokich stężeń IgE swoistych dla alergenów w panelu.   Morfologia krwi a alergia Morfologia wskazuje na ryzyko alergii, choć parametry sugerujące taki wniosek, nie są specyficzne dla alergii. O alergii (np. na pyłki) świadczyć może wzrost liczby eozynofilii czyli granulocytów kwasochłonnych - zwłaszcza, gdy równocześnie współistnieje spadek liczby neutrofili zwanych, granulocytami obojętnochłonnymi. Jednakże, trzeba pamiętać, że wzrost eozynofilii towarzyszy także chorobom pasożytniczym oraz łuszczycy. Przesłanką o alergii może być również obniżenie hemoglobiny (HGB), jak również obniżona liczba płytek krwi (PLT), określanych mianem trombocytów.   Stężenie całkowitej IgE (IgE całkowite) Stężenie IgE całkowitej (IgE total,) czyli wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność, wskazuje na ryzyko atopii i jest parametrem pomocniczym dla oceny ryzyka alergii, które rośnie u osób ze stężeniem przekraczającym 100 U/ml, u których wykluczono choroby pasożytnicze. W ostatnich latach znaczenie znajomości stężenia całkowitej IgE uznawane jest za ważne dla prawidłowej interpretacji profilu IgE swoistych.  Stwierdzenie ekstremalnie wysokich lub niskich stężeń IgE całkowitej (wyrażających się, odpowiednio: w kU/ml lub  U/ml) u osób z objawami alergii  sugeruje zasadność wyliczania stosunku stężenia sIgE do stężenia IgE całkowitej (sIgE/IgE). Wykazano, że w takich sytuacjach wielkość liczbowa stosunku sIgE/IgE jest diagnostycznie silniejsza niż wartości stężenia sIgE analizowane w oderwaniu.   Panel oddechowy (20 alergenów). Panel oddechowy jest testem wskazującym przyczyny alergii przez identyfikację i pomiar stężenia IgE specyficznych dla zestawu wziewnych alergenów diagnostycznych w postaci tzw. ekstraktów źródeł alergenów. Panel wskazuje źródła uczulenia, pozwala na ustalenia profilaktyki i dostarcza  sugestii dotyczących zasadności wdrożenia diagnostyki opartej na alergenach molekularnych, w przypadku, gdy należy brać pod uwagę reaktywność krzyżową alergenów uczulających i innymi alergenami wziewnymi lub uczulającymi wziewnie. Jako dodatkowy element panel zawiera nieswoiste reszty węglowodanowe, CCD (ang. cross-reactive carbohydrate determinants). CCD są obecne  zarówno w alergenach glikoproteinowych jak i glikoproteinach niealergizujących, stąd nieme klinicznie  IgE wiążące CCD  fałszywie zawyżają pomiary istotnych klinicznie sIgE i fałszują wynik testów.  IgE anty-CCD są obecne obok specyficznych sIgE u osób cierpiących na alergię, zwłaszcza uczulonych na szereg alergenów roślinnych.     Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom - sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.
Sprawdź
e-PAKIET ALERGICZNY
Kiedy warto wykonać badania zawarte w pakiecie alergicznym? Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych wykonywanych w próbce krwi, dobranych tak, by potwierdzały lub wykluczały z dużym prawdopodobieństwem alergiczne podłoże objawów chorobowych i wskazywały ich przyczynę – uczulające czynniki zwane alergenami. Zestaw odpowiednio dobranych alergenów pokarmowych i oddechowych pozwala na: rozpoznanie alergii w przypadkach objawów nietypowych. potwierdzenie podejrzenia alergii w przypadku objawów typowych. Objawami skłaniającymi do wykonania pakietu są: Typowe objawy alergii oddechowej (wziewnej), często sezonowe, obejmują: ostry nieżyt, świąd i zaczerwienienie nosa i gardła; łzawienie i świąd oczu; duszność, kaszel i świszczący oddech. Typowe objawy alergii pokarmowej obejmują: reakcje ze strony żołądka i jelit, jak: mdłości, wymioty, bóle brzucha, wzdęcia czy biegunka. Objawy w postaci: obrzęku i mrowienia w jamie ustnej, opuchlizny warg, języka, gardła lub krtani tuż po kontakcie z pokarmem świadczą o alergii określanej jako zespół oddechowo-pokarmowy. Objawy skórne: pokrzywka, rumień, świąd mogą wiązać się z alergią oddechową i pokarmową. Objawy wstrząsu anafilaktycznego, uogólnionej reakcji powodującej spadek ciśnienia, utratę przytomności, zapaść, następującego w wyniku kontaktu z alergenami na obu drogach.   Jakie szczególne korzyści niesie wykonanie pakietu? Zlecenie i wykonanie pakietu nie wymagają kontaktu ze specjalistycznym gabinetem alergologicznym. Wykonanie badań z inicjatywy pacjenta przed kontaktem z lekarzem ułatwia lekarzowi prowadzenie wywiadu z chorym, umożliwiając trafne rozpoznanie przyczyny alergii na pierwszej wizycie. W odróżnieniu od ambulatoryjnych testów alergologicznych, (np. testu skórnego czy prowokacji), wiążących się z dyskomfortem i ryzykiem dla pacjenta, jedyną uciążliwością przy wykonaniu pakietu jest zabieg pobrania próbki krwi żylnej w dowolnym punkcie pobrań Diagnostyki na teranie całego kraju. Czym są choroby alergiczne Alergia jest nadmierną, szkodliwą, reakcją układu odpornościowego (immunologicznego) na substancje obojętne dla osób o układzie odpornościowym działającym prawidłowo. Tradycyjnie, alergenami bez względu na ich charakter chemiczny czy postać, nazywano substancje lub struktury wiązane z objawami alergii. Tradycyjnie, alergeny dzielono ze względu na sposób wnikania do organizmu, wyróżniając alergeny pokarmowe i oddechowe (wziewne) oraz jady owadów. Do pierwszych, zaliczano: alergeny pochodzenia roślinnego: owoce, warzywa, orzechy i nasiona (w tym zboża i ich przetwory) oraz pochodzenia zwierzęcego: mleko, jaja, mięso oraz owoce morza. Do drugich: pyłki roślin wiatropylnych, zarodniki pleśni, sierść i naskórki zwierząt, roztocza i owady domowe (ich odchody i wydzieliny) oraz związki chemiczne i cząstki mechaniczne obecne w środowisku domowym i zawodowym. Oddzielną grupę w tradycyjnym podziale alergenów stanowiły: jady owadów, pasożyty i leki. Alergia, czyli uczulenie objawiające się klinicznie (objawowe), poprzedzona jest  fazą uczulenia bezobjawowego, polegającego na produkcji przez układ odpornościowy wyspecjalizowanych białek –  przeciwciał klasy IgE swoiście reagujących z uczulającym alergenem. Kolejne kontakty istniejącej już sIgE z macierzystym alergenem uruchamiają mechanizm doprowadzający do widocznych i odczuwalnych objawów uczulenia, czyli alergii. Alergia na dany alergen uwidacznia się, gdy poziom jego sIgE przekracza stężenie graniczne. Nasilenie objawów rośnie wraz ze stężeniem sIgE. Zdolność do nadmiernej produkcji sIgE pod wpływem substancji obojętnych dla większości populacji nazywa się atopią. Z osób atopowych rekrutują się osoby dotknięte alergią, która ze względu na dominującą rolę sIgE w swej genezie nosi nazwę alergii IgE-zależnej. Atopia jest skłonnością o charakterze dziedzicznym. Pamiętaj przed pobraniem Badanie nie wymaga przygotowania, jednakże, ze względu na obecność w pakiecie morfologii krwi, krew do badań należy pobierać na czczo.  Pakiet dedykowany jest dla: Pakiet zalecany jest dla osób dorosłych i dzieci, będących w trakcie diagnostyki alergii lub planujących rozpoczęcie diagnostyki: Bez względu na nasilenie objawów alergii; Bez względu na sezon, w przypadku alergii sezonowych (np. kwitnienia traw); Bez względu na choroby lub wady skóry; Bez względu na przyjmowane leki antyhistaminowe, przeciwzapalne i steroidowe. O zasadności wykonania testu u dzieci poniżej 1 roku życia powinien wypowiedzieć się lekarz. Przyjmuje się, że w przypadku alergii pokarmowych test może być wykonywany po 3 m. ż., w przypadku alergii oddechowych u dzieci starszych. Realizując to badanie u dziecka, wybierz punkt przyjazny dzieciom. Jakie badania wchodzą w skład pakietu Pakiet składa się z trzech badań laboratoryjnych, z których: panel alergenów diagnostycznych identyfikujący antygenowo-specyficzne IgE (sIgE) ma charakter badania ściśle diagnostycznego, wskazując uczulające alergeny; morfologia krwi i IgE całkowita pełnią rolę pomocniczą, wzmacniając rozpoznanie i pozwalając na doprecyzowanie interpretacji klinicznej. Morfologia krwi a alergia Morfologia krwi wskazuje na ryzyko alergii, choć parametry sugerujące taki wniosek nie są dla alergii specyficzne. O alergii (np. na pyłki roślin) świadczy wzrost liczby eozynofilii (granulocytów kwasochłonnych), zwłaszcza, gdy towarzyszu mu spadek liczby neutrofili (granulocytów obojętnochłonnych). Jednakże wzrost eozynofilii towarzyszy również chorobom pasożytniczym, a także łuszczycy. Przesłanką o alergii jest również obniżenie hemoglobiny (HGB) oraz obniżona liczba płytek krwi (PLT), czyli trombocytów. Stężenie całkowitej IgE (IgE całkowite) a alergiaStężenie IgE całkowitej (wszystkich cząsteczek IgE bez względu na specyficzność) jest pomocniczym parametrem oceny ryzyka alergii i atopii. Ryzyko staje się wyższe u osób ze stężeniem IgE całkowitej przekraczającym 100 U/ml, u których wykluczono choroby pasożytnicze.  Stwierdzenie u osoby diagnozowanej w kierunku alergii ekstremalnie wysokich lub niskich stężeń IgE całkowitej (wyrażających się, odpowiednio: w tysiącach jednostek (kU/ml) lub < 20 U/ml) sugeruje zasadność wyliczania stosunku stężenia sIgE do stężenia IgE całkowitej (sIgE/IgE). Wykazano, że w takich sytuacjach wielkość liczbowa stosunku sIgE/IgE jest diagnostycznie silniejsza niż wartości stężenia sIgE analizowane w oderwaniu. Panel pediatryczny (28 alergenów). Panel pediatryczny jest testem alergologicznym wskazującym przyczyny alergii przez identyfikację i pomiar stężenia IgE specyficznych dla zestawu alergenów (ekstraktów źródeł alergenów). Zestaw alergenów określony został jako pediatryczny, ze względu na dostosowanie do diety wieku niemowlęcego, lecz jest równie przydatny dla osób dorosłych, gdyż zawiera alergeny najczęściej uczulające. Panel wskazuje źródła uczulenia, pozwala na ustalenia profilaktyki i dostarcza sugestii dotyczących zasadności wdrożenia diagnostyki opartej na alergenach molekularnych. Uwzględnienie w panelu reagujących krzyżowo determinant węglowodanowych (CCD), pozwala na oszacowanie wpływu na pomiary sIgE istotnych klinicznie obecności niemych klinicznie sIgE wiążących CCD. Panel umożliwia równoczesną identyfikację przeciwciał IgE specyficznych w stosunku do 28 najczęściej uczulających alergenów.Uwaga! Jeżeli kupujesz badanie dla dziecka, zrealizuj je w punkcie przyjaznym dzieciom- sprawdź PUNKTY PRZYJAZNE DZIECIOM.
Sprawdź
Powiązane badania
Morfologia krwi
Morfologia krwi pełna (tzw. morfologia 5 diff.). Jakościowa i ilościowa ocena składu i morfologii  krwi obwodowej, krwinek: czerwonych (erytrocytów), białych (pięciu frakcji) oraz płytek krwi (trombocytów). Podstawowe przesiewowe b
Sprawdź
CRP, ilościowo
CRP ilościowo. CRP (białko C-reaktywne), jest tzw. białkiem ostrej fazy, szybkim wskaźnikiem (4-8 godzin) uszkodzeń tkanek w wyniku zapalenia, infekcji, martwicy niedokrwiennej mięśni lub urazu. Badanie jest przydatne w diagnostyce i monitorowania le
Sprawdź
Tagi
zapalenie

Podobne artykuły